Friday, December 17, 2010
Tuesday, November 30, 2010
જોક્સ જંક્શન
‘રજની’ અભી બાકી હૈ, દોસ્ત !
રજનીકાન્તના જોક્સના રાફડા હજી યે મોબાઇલનના સ્ક્રીનો પર ફાટી રહ્યા છે જે વડીલોને કોઈ ‘ફોરવર્ડ’ નથી કરતું એમના માટે અને જે યુવાનોના ઇન-બોક્સમાં ‘બેકવર્ડ’ રહી ગયા છે એમના માટે, પ્રસ્તુત છે રજની- કલેક્શન...
* * *
રજનીકાન્તનો જન્મ ૩૦ ફેબુ્રઆરીએ થયો હતો. બસ, એ જ દિવસથી બિચારી ફેબુ્રઆરી આ ‘ડેટ’ બીજા કોઈને નથી આપતી !
* * *
રજનીકાન્તે હાઇ-જમ્પની સ્પર્ધામાં ભાગ લીધો... બીજા જ દિવસે નાસાએ બ્રેકિંગ ન્યુઝ આપ્યા ઃ ‘ચંદ્ર પર માણસે પહેલું પગલું મૂક્યું.’
* * *
માઇકલ જેક્સન ડ્રગ્સના ઓવરડોઝથી નહોતો મર્યો...
એ તો રજનીકાન્તના ડાન્સ- સ્ટેપ્સ જોડે નાચી ના શક્યો, એમાં બિચારાને હાર્ટ-એટેક આવી ગયેલો !
* * *
બન્તા અને રજનીકાન્ત પત્તાં રમતા હતા.
અને બોલો, રજનીકાન્ત હારી ગયો !
શી રીતે ? અરે યાર, રજનીકાન્ત પાસે ત્રણ એક્કા હતા પણ બન્તા પાસે ત્રણ રજનીકાન્ત હતા !
* * *
એકવાર રજનીકાન્ત ચા પીતો હતો. અચાનક એણે ચપ્પુ વડે કપના (ચા સાથે) બે ટુકડા કરી નાંખ્યા !
બસ, ત્યારથી ‘કટિંગ ચાય’ની શરુઆત થઈ !
* * *
રજનીકાન્ત બાળપણમાં એક સ્પેલિંગ સ્પર્ધામાં ભાગ લેવા માટે થોડા કાગળ પર પ્રેક્ટિસ કરી રહ્યો હતો...
બસ, એ રીતે ‘ઓક્સફર્ડ ડિક્શનેરી’ની શરુઆત થઈ !
* * *
શું તમને ખબર છે રજનીકાન્તના નાડીના ધબકાર કયા માપ વડે માપવામાં આવે છે ?
- રિક્ટર સ્કેલમાં !
* * *
રજનીકાન્ત કેટલી ભાષાઓ બોલી શકે છે ?
- બધી જ ! ‘બ્રેઈલ’ પણ...
* * *
એકવાર રજનીકાન્ત ભોપાલ ગયો ત્યાં તેણે પેટ ભરીને તીખો મસાલેદાર નાસ્તો ખાધો.
એ પછી જે કંઈ થયું તેને...‘ભોપાળ ગેસ ટ્રેજેડી’ કહેવામાં આવ છે !
* * *
થોડા સમય પહેલાં ઇન્ડોનેશિયામાં જ્વાળામુખી કેવી રીતે ફાટ્યો ?
- છોડો ને યાર, રજનીકાન્તને આજકાલ એસિડીટીવાળા ઓડકાર બહુ આવે છે !
* * *
રજનીકાન્ત કૌન બનેગા કરોડપતિની હોટસીટ પર બેઠો ત્યારે શું થયું ?
હોટ સીટ પીગળ ગઈ ? ના ! સવાલ પૂછવા માટે કોમ્પ્યુટરજીએ ‘હેલ્પલાઇન’ માગી !
* * *
એક માણસે એક જ આંગળી વડે આઠ માણસોને ૨૦મા માળે પહોંચાડી દીધા !
એ કોણ હતો ? રજનીકાન્ત ?
ના લિફ્ટમેન !
યાર, ક્યારેક તો સાદા દિમાગથી વિચારો ?
* * *
બ્રેકિંગ ન્યુઝ ઃ નાસા બંધ થઈ ગયું !
કેમ કે દિવાળી ઉજવવા રજનીકાન્તે બધા રોકેટો ખરીદી લીધા !
* * *
એવું કોણ છે જે એકલો હોવા છતાં સમૂહગાન ગાઈ શકે છે ?
રજનીકાન્ત નહિ યાર,... રાવણ !
* * *
૨૦૫૦માં બધા રોબોટ ભેગા થઈને એક ફિલ્મ બનાવશે જેનું નામ હશે ‘રજનીકાન્ત- ધ હ્યુમન.’
* * *
ખોફનાક અંધેરી રાત મેં...
એક ભૂત દૂસરે ભૂત કો...
ધીમી આવાજ મેં
કહ રહા હૈ...
‘યે સબ તુમ્હારે દિમાગ કા વહમ હૈ...
રજનીકાન્ત જૈસા
કુછ નહિ હોતા !’’
* * *
રજનીકાન્તે ૧૦૦ મીટર દોડમાં ભાગ લીધો. સીધી વાત છે, એ પહેલા નંબરે આવ્યો પણ આ જોઈને આઇન્સ્ટાઇન બેભાન થઈ ગયા ! કેમ ?
કારણ કે સૂર્યપ્રકાશ બીજા નંબરે આવ્યો.
* * *
રજનીકાન્તે એક વાર મોટરસાઇકલની રેસમાં ભાગ લીધો ઓબ્વિઅસલી એનો પહેલો નંબર આવ્યો.
પણ ‘ન્યુટ્રલ ગિયર’માં બાઇક ચલાવીને રેસ જીતવાની આ પહેલી ઘટના હતી !
* * *
સાત ચીજો જ્યારે ખતમ થઈ જશે ત્યારે બહુ તકલીફ આપશે...
(૧) મોબાઇલમાં એસએમએસ પેકેજ, (૨) ટોઇલેટમાં પાણી (૩) એટીએમમાં પૈસા, (૪) દિમાગમાં અક્કલ, (૫) ઔરતમાં ખૂબસુરતી, (૬) પામેલાની સેક્સઅપીલ અને (૭) રજનીકાન્તની જોક્સ
BUMPER SMS
What is Rajnikant's Fart Called ?
- Rajnigandha !
રજનીકાન્તના જોક્સના રાફડા હજી યે મોબાઇલનના સ્ક્રીનો પર ફાટી રહ્યા છે જે વડીલોને કોઈ ‘ફોરવર્ડ’ નથી કરતું એમના માટે અને જે યુવાનોના ઇન-બોક્સમાં ‘બેકવર્ડ’ રહી ગયા છે એમના માટે, પ્રસ્તુત છે રજની- કલેક્શન...
* * *
રજનીકાન્તનો જન્મ ૩૦ ફેબુ્રઆરીએ થયો હતો. બસ, એ જ દિવસથી બિચારી ફેબુ્રઆરી આ ‘ડેટ’ બીજા કોઈને નથી આપતી !
* * *
રજનીકાન્તે હાઇ-જમ્પની સ્પર્ધામાં ભાગ લીધો... બીજા જ દિવસે નાસાએ બ્રેકિંગ ન્યુઝ આપ્યા ઃ ‘ચંદ્ર પર માણસે પહેલું પગલું મૂક્યું.’
* * *
માઇકલ જેક્સન ડ્રગ્સના ઓવરડોઝથી નહોતો મર્યો...
એ તો રજનીકાન્તના ડાન્સ- સ્ટેપ્સ જોડે નાચી ના શક્યો, એમાં બિચારાને હાર્ટ-એટેક આવી ગયેલો !
* * *
બન્તા અને રજનીકાન્ત પત્તાં રમતા હતા.
અને બોલો, રજનીકાન્ત હારી ગયો !
શી રીતે ? અરે યાર, રજનીકાન્ત પાસે ત્રણ એક્કા હતા પણ બન્તા પાસે ત્રણ રજનીકાન્ત હતા !
* * *
એકવાર રજનીકાન્ત ચા પીતો હતો. અચાનક એણે ચપ્પુ વડે કપના (ચા સાથે) બે ટુકડા કરી નાંખ્યા !
બસ, ત્યારથી ‘કટિંગ ચાય’ની શરુઆત થઈ !
* * *
રજનીકાન્ત બાળપણમાં એક સ્પેલિંગ સ્પર્ધામાં ભાગ લેવા માટે થોડા કાગળ પર પ્રેક્ટિસ કરી રહ્યો હતો...
બસ, એ રીતે ‘ઓક્સફર્ડ ડિક્શનેરી’ની શરુઆત થઈ !
* * *
શું તમને ખબર છે રજનીકાન્તના નાડીના ધબકાર કયા માપ વડે માપવામાં આવે છે ?
- રિક્ટર સ્કેલમાં !
* * *
રજનીકાન્ત કેટલી ભાષાઓ બોલી શકે છે ?
- બધી જ ! ‘બ્રેઈલ’ પણ...
* * *
એકવાર રજનીકાન્ત ભોપાલ ગયો ત્યાં તેણે પેટ ભરીને તીખો મસાલેદાર નાસ્તો ખાધો.
એ પછી જે કંઈ થયું તેને...‘ભોપાળ ગેસ ટ્રેજેડી’ કહેવામાં આવ છે !
* * *
થોડા સમય પહેલાં ઇન્ડોનેશિયામાં જ્વાળામુખી કેવી રીતે ફાટ્યો ?
- છોડો ને યાર, રજનીકાન્તને આજકાલ એસિડીટીવાળા ઓડકાર બહુ આવે છે !
* * *
રજનીકાન્ત કૌન બનેગા કરોડપતિની હોટસીટ પર બેઠો ત્યારે શું થયું ?
હોટ સીટ પીગળ ગઈ ? ના ! સવાલ પૂછવા માટે કોમ્પ્યુટરજીએ ‘હેલ્પલાઇન’ માગી !
* * *
એક માણસે એક જ આંગળી વડે આઠ માણસોને ૨૦મા માળે પહોંચાડી દીધા !
એ કોણ હતો ? રજનીકાન્ત ?
ના લિફ્ટમેન !
યાર, ક્યારેક તો સાદા દિમાગથી વિચારો ?
* * *
બ્રેકિંગ ન્યુઝ ઃ નાસા બંધ થઈ ગયું !
કેમ કે દિવાળી ઉજવવા રજનીકાન્તે બધા રોકેટો ખરીદી લીધા !
* * *
એવું કોણ છે જે એકલો હોવા છતાં સમૂહગાન ગાઈ શકે છે ?
રજનીકાન્ત નહિ યાર,... રાવણ !
* * *
૨૦૫૦માં બધા રોબોટ ભેગા થઈને એક ફિલ્મ બનાવશે જેનું નામ હશે ‘રજનીકાન્ત- ધ હ્યુમન.’
* * *
ખોફનાક અંધેરી રાત મેં...
એક ભૂત દૂસરે ભૂત કો...
ધીમી આવાજ મેં
કહ રહા હૈ...
‘યે સબ તુમ્હારે દિમાગ કા વહમ હૈ...
રજનીકાન્ત જૈસા
કુછ નહિ હોતા !’’
* * *
રજનીકાન્તે ૧૦૦ મીટર દોડમાં ભાગ લીધો. સીધી વાત છે, એ પહેલા નંબરે આવ્યો પણ આ જોઈને આઇન્સ્ટાઇન બેભાન થઈ ગયા ! કેમ ?
કારણ કે સૂર્યપ્રકાશ બીજા નંબરે આવ્યો.
* * *
રજનીકાન્તે એક વાર મોટરસાઇકલની રેસમાં ભાગ લીધો ઓબ્વિઅસલી એનો પહેલો નંબર આવ્યો.
પણ ‘ન્યુટ્રલ ગિયર’માં બાઇક ચલાવીને રેસ જીતવાની આ પહેલી ઘટના હતી !
* * *
સાત ચીજો જ્યારે ખતમ થઈ જશે ત્યારે બહુ તકલીફ આપશે...
(૧) મોબાઇલમાં એસએમએસ પેકેજ, (૨) ટોઇલેટમાં પાણી (૩) એટીએમમાં પૈસા, (૪) દિમાગમાં અક્કલ, (૫) ઔરતમાં ખૂબસુરતી, (૬) પામેલાની સેક્સઅપીલ અને (૭) રજનીકાન્તની જોક્સ
BUMPER SMS
What is Rajnikant's Fart Called ?
- Rajnigandha !
Saturday, April 17, 2010
આપણે ગુજરાતીઓ.....
આપણે ગુજરાતીઓ .....
હોટેલમાં કોઈ ચા મંગાવે અને ચામાં માખી પડે તો શું થાય…. ?
(1) ચોખ્ખાઈનો આગ્રહી બ્રિટિશર ચા પીધા વગર ભરેલો કપ તરછોડીને જતો રહે.
(2) 'કેર-ફ્રી' સ્વભાવવાળો અમેરિકન ચામાંથી માખી કાઢી ચા પી જાય.
(3) 'ચાલુ' સ્વભાવવાળો ઓસ્ટ્રેલિયન ચા ઢોળી કપ લઈને જતો રહે.
(4) 'ચિત્ર-વિચિત્ર' ખાનારો ચીનો માખી ઊપાડીને ખાઈ જાય.
આ સમયે એક 'મહાન વ્યક્તિ' ત્યાં હાજર હોય તો એ શું કરે ખબર છે? એ 'મહાન' વ્યક્તિ બ્રિટિશર પાસેથી તરછોડેલી ચાના પૈસા લે. એણે તરછોડેલી ચા અમેરિકનને વેચી દે, કપ ઓસ્ટ્રેલિયનને વેચી અને અને માખી ચીનાને વેચી દે! બધાના પૈસા ખિસ્સામાં મૂકી ઘર ભેગો થઈ જાય. આ સોલિડ ગણતરીબાજ મહાન વ્યક્તિ એટલે કોણ ખબર છે ? આ અદ્દભુત, જોરદાર મહાનુભાવ એટલે 'ગુજરાતી' !
આખી દુનિયામાં 'વર્લ્ડ બેસ્ટ વેપારી'નો જેને એવોર્ડ મળેલો છે, તે છે – હું, તમે અને આપણે બધા – 'ગુજરાતીઓ', પણ આપણે માત્ર વેપારી જ નથી, વેપારીથી પણ વિશેષ છીએ. આપણો સ્વભાવ, આપણી આદતો, આપણી ખાસિયતો આપણને બીજાથી નોખાં અને જુદાં બનાવે છે. તો ચાલો આપણે ગુજરાતીઓ કેવા છીએ એની ચર્ચા આજે એરણ ઉપર ચઢાવીએ.
આપણા ભારત દેશનો નકશો જુઓ તો એમાં પશ્ચિમ છેડે હસતાં મોઢાના આકારવાળું રાજ્ય દેખાશે. આ હસતું મોઢું એટલે આપણું ગુજરાત અને તેમાં વસતા સાડા પાંચ કરોડ હસતાં મોઢા એટલે આપણે ગુજરાતીઓ, પણ ગુજરાતીઓ માત્ર ગુજરાતમાં જ વસે છે તે માનવું ભૂલભરેલું છે. ગુજરાતીઓ આખી દુનિયામાં બધે જ ફેલાયેલા છે અને બધી જ જગ્યાએ ધંધો કરી 'બે પૈસા' કમાઈ રહ્યા છે.
વિશ્વપ્રવાસે નીકળવાના શોખીન ગુજરાતીઓમાનો કોઈ સહારાનું રણ જોવા જાય અને ત્યાં તેને ચાની કીટલી ચલાવતો ગુજરાતી મળી જાય તેવું બને ખરું! પેંગ્વિન કે સફેદ રીંછ ઉપર રિસર્ચ કરતો વૈજ્ઞાનિક એન્ટાર્કટિકામાં જાય ત્યારે ત્યાં તેને આઈસ્ક્રીમ પાર્લર ચલાવતો ગુજરાતી મળી જાય એવું પણ બને.
'મનીમાઈન્ડેડ' તરીકે જાણીતા ગુજરાતીઓનો પૈસા કમાવાનો ગાંડો શોખ તેમને દુનિયામાં બધે જ લઈ જાય છે (કાયદેસર કે ગેરકાયદેસર !). તેમાંય ફોરેન જવા માટે ગુજરાતીઓનો સૌથી ફેવરિટ દેશ હોય તો અમેરિકા. જેમ વૈજ્ઞાનિકોને મંગળ કે ચંદ્ર પર જવાનું વળગણ હોય છે તેમ ગુજરાતીઓને કોઈ પણ રીતે અમેરિકા વટી જવાનું વળગણ હોય છે. ત્યાં જઈને ભલે 'કંઈ પણ' કરવું પડે પણ તે માટે તેઓ અહીંયા 'કંઈ પણ' કરવા તૈયાર હોય છે. કેટલાક તો માણસમાંથી 'કબૂતર' બનવા તૈયાર થઈ જાય છે... આ 'કબૂતરો'નું અંતિમ લક્ષ્ય ડૉલરનું ચણ ચણવાનું હોય છે. (કેમકે, એક ડૉલર બરાબર પચ્ચાહ રૂપિયા થાય ને ભઈ!) આને જ રિલેટેડ આપણી એક બીજી આદત પણ છે.
આપણને આપણી ગુજરાતી ભાષા કરતાં અંગ્રેજી ભાષાનું સોલિડ વળગણ છે. યુ નો, આપણે બધા સેન્ટેન્સમાં વિધાઉટ એની રિઝન ઈંગ્લિશ વર્ડઝ ઘૂસાડી દઈએ છીએ. ગમે તેવું ખોટું અને વાહિયાત અંગ્રેજી બોલનારાઓને આપણે બહુ હોશિયાર ગણીએ છીએ. ગુજરાતી સારું બોલતા ના આવડતું હોય તો ચાલે પણ બકવાસ અંગ્રેજી બોલતા તો આવડવું જ જોઈએ તેવો આપણને ભ્રમ પેસી ગયો છે. બે-ચાર ગુજરાતીઓ ક્યાંક ભેગા થાય તો તેમને અંગ્રેજી બોલવાનો એટેક આવે છે. કેટલાક તો અંગ્રેજી છાંટવાળું પહોળાં ઉચ્ચારોવાળું ગુજરાતી બોલતા હોય છે અને તેનો ગર્વ અનુભવે છે.
(ઓ…કખે…ગાય્ઝ એન્ડ ગા…લ્ઝ….હું છું…ત...મા…રો…. દો…સ્ત…ઍન્ડ…હો..સ્ટ… વિનુ…વાહિયાત…. ઍન્ડતમે લિસન કરી રહ્યા છો…રેડિયો ચારસો વીસ…. ઈ…ટ…સ…રો…કિં…ગ…)
આવી રીતે ગુજરાતી ભાષાના 'સિસ્ટર મેરેજ' કરવા બદલ રેડિયો જોકીઓ અને ટીવી પ્રોગ્રામના એન્કરોને તો ખાસ શૌર્યચંદ્રક આપવો જોઈએ. સરસ-મજાની વિપુલ પ્રમાણમાં શબ્દભંડોળ ધરાવતી આપણી માતૃભાષા ગુજરાતીની સૌથી વધુ અવગણના કરતાં હોય તો તે આપણે પોતે જ છીએ. (અંગ્રેજી શીખવામાં કંઈ જ વાંધો નથી, પણ ગુજરાતી ભાષાને બગાડો એ ખોટું ને, ભઈ ?!)
પરદેશી, પરદેશી ભાષા અને તેની સાથે પરદેશના ખોરાકનું પણ ગુજરાતીઓને અજબ-ગજબનું વળગણ છે. આપણે ત્યાં જે ચાઈનીઝ ખવાય છે તેવું જો કોઈ પણ ચીનો ચાખી લે તો આપઘાત જ કરી લે ! સવાસો કરોડ ચીનાઓમાંથી કોઈએ ક્યારેય ના ખાધી હોય તેવી એક ચાઈનીઝ વાનગી અહીંયા મળે છે. એ છે 'ચાઈનીઝ ભેળ'. આપણે ઈટાલીના પિઝાના પણ આવા જ હાલ કરી નાખ્યા છે. મજાની વાત એ છે કે આપણે ત્યાં ઈટાલિયન પિઝાની સાથે જૈન પિઝા અને ફરાળી પિઝા મળે છે! અને તમને કહી દઉં બોસ, હવે મેક્સિકન અને થાઈ ફૂડનો વારો છે! થોડા જ વખતમાં આપણે ત્યાં મેક્સિકન મેંદુવડા અને થાઈ ઠંડાઈ મળતી થઈ જશે. (ટૂંકમાં આપણે વિશ્વની કોઈ પણ વાનગીનું ગુજરાતીકરણ કરવા માટે સક્ષમ છીએ, હોં ભઈ !)
સૌથી વધારે તેલથી લથબથ વાનગીઓ આરોગવાના શોખીન ગુજરાતીઓ ખાવાની સાથે 'પીવા'ના પણ શોખીન છે. આ 'પીવા'નું એટલે શું તે કોઈને સમજાવવાની જરૂર નથી. દારૂબંધી હોવા છતાં પણ અહીંયા ખૂબ 'પીવાય' છે. દૂધવાળા અને શાકવાળાની જેમ દરેક પીનારાનો પોતાનો અંગત સપ્લાયર હોય છે; જે હોમડિલિવરી કરી જાય છે. પીવું એ ગુજરાતીઓ માટે મોટું થ્રીલ છે, જેની સાથે આપણે વીરતાનો ભાવ જોડી દીધો છે. ધોનીને આઠ લિટર દૂધ પીધા પછી જેટલો ગર્વ ન થાય તેટલો આપણને બે પેગ પીધા પછી થતો હોય છે. ગુજરાતીઓ અને તેમના પીવાના શોખ પર લખવા બેસીએ તો એક અલગ લેખ લખવો પડે એટલે આ મુદ્દાને અહીંયા જ બોટમ્સ અપ કરી દઈએ.
ગુજરાતીઓનો જીવનમંત્ર છે ખઈ-પીને સૂઈ જવું. ઘણા તો બપોરે ખાધા પછી ચાર કલાક માટે કામ-ધંધા બંધ કરીને આડા પડખે થઈ જતા હોય છે. ગુજરાતીઓની રાતની સૂવાની એક ખાસિયત તો અદ્દભુત છે. આપણે ધાબે-અગાશીમાં સૂવાના શોખીન છીએ. ઉનાળો શરૂ થતાં વેંત રાત્રે સાડા આઠ-નવ વાગ્યે ગાદલાંના પિલ્લાઓ લઈ ધાબે ધસી જતા ગુજરાતીઓને નિહાળવા એક લહાવો છે. એવું ના માનશો કે આપણે ઉનાળામાં નવ વાગ્યામાં સૂઈ જઈએ છીએ, આ તો આપણે બે કલાક માટે પથારી ઠંડી કરવા મૂકીએ છીએ. ધાબે ઠંડી પથારીઓમાં સૂવાનું કલ્ચર માત્ર આપણા ગુજરાતમાં જ છે એવું અમારું દઢ પણે માનવું છે. (મકાનમાં ઘરફોડ ચોરી થઈ જાય એનો વાંધો નહીં,પણ લાખ રૂપિયાની ઊંઘ ના બગડવી જોઈએ, હોં ભઈ!) આટલું ખઈ-પીને સૂઈ જઈએ એટલે શરીર વધી જ જાય ને! ફાંદાળા પુરુષો અને બરણી આકારની બહેનો ગુજરાતની ધરતીને ધમરોળતી જોવા મળે છે તેનું કારણ આપણા આ શોખ જ છે. એટલે જ આપણે લેંઘા-ઝભ્ભા અને સાડીઓ જેવા 'ફ્લેક્સિબલ' ડ્રેસ અપનાવ્યા છે જેથી શરીર વધે તો પણ કપડાં ટાઈટ પડવાની ચિંતા નહીં.
વધેલા શરીરે ટીવી સામે બેસી રમતગમત જોવાનો પણ આપણે ખૂબ શોખ છે. (આ વાક્યમાં રમતગમત એટલે ક્રિકેટ...ક્રિકેટ…અને માત્ર ક્રિકેટ…) 18 વર્ષની ઉંમર પછી ગુજરાતીઓ શારીરિક શ્રમ પડે તેવી કોઈ રમતો રમતા જ નથી. તેમ છતાંય દરેક બાપ એના દીકરાને અચૂક કહેતો જોવા મળે કે'અમે, અમારા જમાનામાં બહુ રમતા'તા હોં ભઈ!'
વધેલા શરીરવાળા ગુજરાતીઓ માટે કસરત એટલે જમ્યા પછી પાનના ગલ્લા સુધી ચાલતાં જવું તે. મોઢામાં પાન કે મસાલો દબાવી કલાકો સુધી વિષયવિહીન ચર્ચાઓ કરવામાં ગુજરાતીઓની માસ્ટરી છે. પાનના ગલ્લા અને ચાની કીટલીઓ એ ગુજરાતીઓ માટે વૈચારિક આદાન-પ્રદાન માટેના આદર્શ સ્થાનકો છે. સાચો સમાજવાદ આ બે જગ્યાઓએ જ જોવા મળે છે. અહીંયા ગાડી, સ્કૂટરવાળા સાથે જ મજૂર પણ ઊભો રહી ચા પીતો હોય છે. (આ વાત પર બે કટિંગ ચા થઈ જાય, હોં ભઈ!)
દરેક ગુજરાતી મા-બાપને તેમના સંતાનોને ડોક્ટર, એન્જિનિયર કે સી.એ. બનાવવામાં જ રસ હોય છે. સંતાનોની કરિયર મા-બાપ જ નક્કી કરે છે. કોઈ ગુજરાતી મા-બાપને એવું કહેતા સાંભળ્યા નથી કે 'મારે મારા દીકરાને કલાકાર બનાવવો છે, મારે મારી દીકરીને ચિત્રકાર બનાવવી છે, મારો દીકરો ફોજમાં જશે, મારી દીકરીને એથ્લિટ બનાવવી છે, મારા દીકરાને ફેલ્પ્સ જેવો તરવૈયો બનાવવો છે.' (નાટક-ચેટક, કવિતા, સાહિત્ય-લેખનના રવાડે ચઢેલા છોકરાંવને તો આઉટલાઈનના કહેવાય છે, હોં ભઈ !)
રૂપિયા કમાવા સિવાય બીજો કોઈ પણ શોખ ન ધરાવતા ગુજરાતીઓનો એક શોખ ખૂબ જાણીતો છે રજાઓમાં ફરવા જવાનો અને તે પણ સાથે ખૂબ બધા નાસ્તા લઈને. જ્યારે અને જ્યાં પણ ફરવા જઈએ ત્યારે ડબ્બાઓના ડબ્બા ભરીને સેવમમરા, ઢેબરાં,ગાંઠિયાં, પૂરીઓ, અથાણાં સાથે લઈને નીકળીએ છીએ. ઘર બદલ્યું હોય એટલો બધો સામાન લઈ ટ્રેનમાં ખડકાઈએ છીએ અને ટ્રેન ઉપડે કે પંદર જ મિનિટમાં રાડારાડી કરતાં નાસ્તાઓ ઝાપટવા મંડીએ છીએ અને ઢોળવા મંડીએ છીએ. ગુજરાતીઓના ફરવાના શોખના કારણે પરદેશની ટૂરમાં ગુજરાતી થાળી મળતી થઈ ગઈ છે. જો ગુજરાતીઓ ફરવાનું બંધ કરી દે તો બધી જ ટ્રાવેલ્સ એજન્સીઓ અને પેકેજ ટૂર, કપલ ટૂરવાળાઓનું ઉઠમણું થઈ જાય. (આપણે ફરવાની સાથે ફરવાની સલાહ આપવાના પણ શોખીન છીએ. નવસારી સુધી પણ નહીં ગયેલો માણસ નૈનિતાલ કેવી રીતે જવું તેની સલાહ આપી શકે, હોં ભઈ!)
ગુજરાતીઓના લેટેસ્ટ બે શોખ. એક - ટુ વ્હીલર અને બીજો - મોબાઈલ. જગતમાં સૌથી વધારે ટુ વ્હીલર ગુજરાતમાં ફરે છે. આપણું ચાલે એક રૂમમાંથી બીજા રૂમમાં જવા માટે પણ ટુ-વ્હીલર વાપરીએ. પહેલાના જમાનામાં એવું કહેવાતું તું કે 'દેવું કરીને પણ ઘી પીવું.' હવે એવું કહેવાય છે કે 'દેવું કરીને પણ બાઈક લેવું.' ગુજરાતીઓના 'દિલની સૌથી નજીક' જો કોઈ હોય તો તે છે મોબાઈલ (કેમકે આપણે મોબાઈલને હંમેશાં શર્ટના ઉપલાં ખિસ્સામાં જ રાખીએ છીએ.) જાત-જાતના મોબાઈલ, ભાતભાતની રિંગટોનનો આપણને જબરજસ્ત ક્રેઝ છે. મોબાઈલની સૌથી વધુ સ્કિમ આપણા ગુજરાતમાં જ છે અને તેનો સૌથી વધુ લાભ પણ ગુજરાતીઓ ઉઠાવે છે. જો સ્કિમમાં 'ફ્રી' લખ્યું તો તો 'ખ…લ્લા…સ'. રાત્રે દસથી સવારે છ, 'મોબાઈલથી મોબાઈલ ફ્રી' એવી સ્કિમ જાહેર થાય એટલે ગુજરાતીઓ મચી જ પડે. બાજુ-બાજુમાં બેઠા હોય તો પણ મોબાઈલથી મોબાઈલ વાતો કરે ! (હે…લો…, અને જ્યારે બિલ આવે ત્યારે કંપનીવાળા જોડે સૌથી વધુ બબાલ પણ આપણે જ કરીએ છીએ, હોં ભઈ !)
ગુજરાતીઓની સ્વભાવગત ખાસિયત પણ અનોખી છે. આપણે એવર ઓપ્ટિમિસ્ટ એટલે કે સદાય આશાવાદી માણસો છીએ. શેરબજાર ક…ડ…ડ…ડ…ભૂ...સ…કરતું તૂટે તો પણ આપણે આશા રાખીએ છીએ કે 'કશો વાંધો નહીં, કાલે બજાર ઉપર આવી જ જશે.' આ સાથે આપણે ગુજરાતીઓ એટલા જ ખમીરવંતા પણ છીએ. ભૂકંપ આવે, પૂર આવે કે બોમ્બ બ્લાસ્ટ થાય, આપણે ત્યાં બીજા દિવસથી તો બધું રાબેતા મુજબ….
ગુજરાતીઓની એક સૌથી મોટી ખાસિયત, ખૂબી, વિશેષતા, વિલક્ષણતા એ છે કે આપણે ગુજરાતીઓ ક્યારેય પણ કોઈનાથી ઈમ્પ્રેસ થતા નથી. સાદા શબ્દોમાં કહીએ તો આપણે ક્યારેય કોઈથી ઘીસ ખાતા નથી. ગમે તેવો મોટો ચમરબંધી હોય પણ આપણે તેનાથી અંજાઈ જતા થી. 'એ લાટસા'બ હોય તો એના ઘેર, મારે શું ?' આવી તાસીર જ આપણને 'જીદ કરી દુનિયા બદલવાની' શક્તિ આપે છે અને તેના લીધે જ ગુજરાતની ધરતી પર ગાંધીજી, સરદાર અને ધીરુભાઈ જેવી હસ્તીઓ પાકી છે. (શું કહો છો, બરાબરને ભઈ?)
હાચુ કઉં તો મને તો ઍક ગુજરાતી હોવાનો બહું ગર્વ છે, તમને છે?
જો હા તો, ઍક સાચા ગુજરાતી તરીકે તમે પણ આપણી આ 'ગુજરાતી ગૌરવ ગાથા' ને આગળ ધપાવો.
'જ્ય જ્ય ગરવી ગુજરાત'. 'જ્યાં વસે ગુજરાતી ત્યાં વસે સદાકાળ ગુજરાત'
હોટેલમાં કોઈ ચા મંગાવે અને ચામાં માખી પડે તો શું થાય…. ?
(1) ચોખ્ખાઈનો આગ્રહી બ્રિટિશર ચા પીધા વગર ભરેલો કપ તરછોડીને જતો રહે.
(2) 'કેર-ફ્રી' સ્વભાવવાળો અમેરિકન ચામાંથી માખી કાઢી ચા પી જાય.
(3) 'ચાલુ' સ્વભાવવાળો ઓસ્ટ્રેલિયન ચા ઢોળી કપ લઈને જતો રહે.
(4) 'ચિત્ર-વિચિત્ર' ખાનારો ચીનો માખી ઊપાડીને ખાઈ જાય.
આ સમયે એક 'મહાન વ્યક્તિ' ત્યાં હાજર હોય તો એ શું કરે ખબર છે? એ 'મહાન' વ્યક્તિ બ્રિટિશર પાસેથી તરછોડેલી ચાના પૈસા લે. એણે તરછોડેલી ચા અમેરિકનને વેચી દે, કપ ઓસ્ટ્રેલિયનને વેચી અને અને માખી ચીનાને વેચી દે! બધાના પૈસા ખિસ્સામાં મૂકી ઘર ભેગો થઈ જાય. આ સોલિડ ગણતરીબાજ મહાન વ્યક્તિ એટલે કોણ ખબર છે ? આ અદ્દભુત, જોરદાર મહાનુભાવ એટલે 'ગુજરાતી' !
આખી દુનિયામાં 'વર્લ્ડ બેસ્ટ વેપારી'નો જેને એવોર્ડ મળેલો છે, તે છે – હું, તમે અને આપણે બધા – 'ગુજરાતીઓ', પણ આપણે માત્ર વેપારી જ નથી, વેપારીથી પણ વિશેષ છીએ. આપણો સ્વભાવ, આપણી આદતો, આપણી ખાસિયતો આપણને બીજાથી નોખાં અને જુદાં બનાવે છે. તો ચાલો આપણે ગુજરાતીઓ કેવા છીએ એની ચર્ચા આજે એરણ ઉપર ચઢાવીએ.
આપણા ભારત દેશનો નકશો જુઓ તો એમાં પશ્ચિમ છેડે હસતાં મોઢાના આકારવાળું રાજ્ય દેખાશે. આ હસતું મોઢું એટલે આપણું ગુજરાત અને તેમાં વસતા સાડા પાંચ કરોડ હસતાં મોઢા એટલે આપણે ગુજરાતીઓ, પણ ગુજરાતીઓ માત્ર ગુજરાતમાં જ વસે છે તે માનવું ભૂલભરેલું છે. ગુજરાતીઓ આખી દુનિયામાં બધે જ ફેલાયેલા છે અને બધી જ જગ્યાએ ધંધો કરી 'બે પૈસા' કમાઈ રહ્યા છે.
વિશ્વપ્રવાસે નીકળવાના શોખીન ગુજરાતીઓમાનો કોઈ સહારાનું રણ જોવા જાય અને ત્યાં તેને ચાની કીટલી ચલાવતો ગુજરાતી મળી જાય તેવું બને ખરું! પેંગ્વિન કે સફેદ રીંછ ઉપર રિસર્ચ કરતો વૈજ્ઞાનિક એન્ટાર્કટિકામાં જાય ત્યારે ત્યાં તેને આઈસ્ક્રીમ પાર્લર ચલાવતો ગુજરાતી મળી જાય એવું પણ બને.
'મનીમાઈન્ડેડ' તરીકે જાણીતા ગુજરાતીઓનો પૈસા કમાવાનો ગાંડો શોખ તેમને દુનિયામાં બધે જ લઈ જાય છે (કાયદેસર કે ગેરકાયદેસર !). તેમાંય ફોરેન જવા માટે ગુજરાતીઓનો સૌથી ફેવરિટ દેશ હોય તો અમેરિકા. જેમ વૈજ્ઞાનિકોને મંગળ કે ચંદ્ર પર જવાનું વળગણ હોય છે તેમ ગુજરાતીઓને કોઈ પણ રીતે અમેરિકા વટી જવાનું વળગણ હોય છે. ત્યાં જઈને ભલે 'કંઈ પણ' કરવું પડે પણ તે માટે તેઓ અહીંયા 'કંઈ પણ' કરવા તૈયાર હોય છે. કેટલાક તો માણસમાંથી 'કબૂતર' બનવા તૈયાર થઈ જાય છે... આ 'કબૂતરો'નું અંતિમ લક્ષ્ય ડૉલરનું ચણ ચણવાનું હોય છે. (કેમકે, એક ડૉલર બરાબર પચ્ચાહ રૂપિયા થાય ને ભઈ!) આને જ રિલેટેડ આપણી એક બીજી આદત પણ છે.
આપણને આપણી ગુજરાતી ભાષા કરતાં અંગ્રેજી ભાષાનું સોલિડ વળગણ છે. યુ નો, આપણે બધા સેન્ટેન્સમાં વિધાઉટ એની રિઝન ઈંગ્લિશ વર્ડઝ ઘૂસાડી દઈએ છીએ. ગમે તેવું ખોટું અને વાહિયાત અંગ્રેજી બોલનારાઓને આપણે બહુ હોશિયાર ગણીએ છીએ. ગુજરાતી સારું બોલતા ના આવડતું હોય તો ચાલે પણ બકવાસ અંગ્રેજી બોલતા તો આવડવું જ જોઈએ તેવો આપણને ભ્રમ પેસી ગયો છે. બે-ચાર ગુજરાતીઓ ક્યાંક ભેગા થાય તો તેમને અંગ્રેજી બોલવાનો એટેક આવે છે. કેટલાક તો અંગ્રેજી છાંટવાળું પહોળાં ઉચ્ચારોવાળું ગુજરાતી બોલતા હોય છે અને તેનો ગર્વ અનુભવે છે.
(ઓ…કખે…ગાય્ઝ એન્ડ ગા…લ્ઝ….હું છું…ત...મા…રો…. દો…સ્ત…ઍન્ડ…હો..સ્ટ… વિનુ…વાહિયાત…. ઍન્ડતમે લિસન કરી રહ્યા છો…રેડિયો ચારસો વીસ…. ઈ…ટ…સ…રો…કિં…ગ…)
આવી રીતે ગુજરાતી ભાષાના 'સિસ્ટર મેરેજ' કરવા બદલ રેડિયો જોકીઓ અને ટીવી પ્રોગ્રામના એન્કરોને તો ખાસ શૌર્યચંદ્રક આપવો જોઈએ. સરસ-મજાની વિપુલ પ્રમાણમાં શબ્દભંડોળ ધરાવતી આપણી માતૃભાષા ગુજરાતીની સૌથી વધુ અવગણના કરતાં હોય તો તે આપણે પોતે જ છીએ. (અંગ્રેજી શીખવામાં કંઈ જ વાંધો નથી, પણ ગુજરાતી ભાષાને બગાડો એ ખોટું ને, ભઈ ?!)
પરદેશી, પરદેશી ભાષા અને તેની સાથે પરદેશના ખોરાકનું પણ ગુજરાતીઓને અજબ-ગજબનું વળગણ છે. આપણે ત્યાં જે ચાઈનીઝ ખવાય છે તેવું જો કોઈ પણ ચીનો ચાખી લે તો આપઘાત જ કરી લે ! સવાસો કરોડ ચીનાઓમાંથી કોઈએ ક્યારેય ના ખાધી હોય તેવી એક ચાઈનીઝ વાનગી અહીંયા મળે છે. એ છે 'ચાઈનીઝ ભેળ'. આપણે ઈટાલીના પિઝાના પણ આવા જ હાલ કરી નાખ્યા છે. મજાની વાત એ છે કે આપણે ત્યાં ઈટાલિયન પિઝાની સાથે જૈન પિઝા અને ફરાળી પિઝા મળે છે! અને તમને કહી દઉં બોસ, હવે મેક્સિકન અને થાઈ ફૂડનો વારો છે! થોડા જ વખતમાં આપણે ત્યાં મેક્સિકન મેંદુવડા અને થાઈ ઠંડાઈ મળતી થઈ જશે. (ટૂંકમાં આપણે વિશ્વની કોઈ પણ વાનગીનું ગુજરાતીકરણ કરવા માટે સક્ષમ છીએ, હોં ભઈ !)
સૌથી વધારે તેલથી લથબથ વાનગીઓ આરોગવાના શોખીન ગુજરાતીઓ ખાવાની સાથે 'પીવા'ના પણ શોખીન છે. આ 'પીવા'નું એટલે શું તે કોઈને સમજાવવાની જરૂર નથી. દારૂબંધી હોવા છતાં પણ અહીંયા ખૂબ 'પીવાય' છે. દૂધવાળા અને શાકવાળાની જેમ દરેક પીનારાનો પોતાનો અંગત સપ્લાયર હોય છે; જે હોમડિલિવરી કરી જાય છે. પીવું એ ગુજરાતીઓ માટે મોટું થ્રીલ છે, જેની સાથે આપણે વીરતાનો ભાવ જોડી દીધો છે. ધોનીને આઠ લિટર દૂધ પીધા પછી જેટલો ગર્વ ન થાય તેટલો આપણને બે પેગ પીધા પછી થતો હોય છે. ગુજરાતીઓ અને તેમના પીવાના શોખ પર લખવા બેસીએ તો એક અલગ લેખ લખવો પડે એટલે આ મુદ્દાને અહીંયા જ બોટમ્સ અપ કરી દઈએ.
ગુજરાતીઓનો જીવનમંત્ર છે ખઈ-પીને સૂઈ જવું. ઘણા તો બપોરે ખાધા પછી ચાર કલાક માટે કામ-ધંધા બંધ કરીને આડા પડખે થઈ જતા હોય છે. ગુજરાતીઓની રાતની સૂવાની એક ખાસિયત તો અદ્દભુત છે. આપણે ધાબે-અગાશીમાં સૂવાના શોખીન છીએ. ઉનાળો શરૂ થતાં વેંત રાત્રે સાડા આઠ-નવ વાગ્યે ગાદલાંના પિલ્લાઓ લઈ ધાબે ધસી જતા ગુજરાતીઓને નિહાળવા એક લહાવો છે. એવું ના માનશો કે આપણે ઉનાળામાં નવ વાગ્યામાં સૂઈ જઈએ છીએ, આ તો આપણે બે કલાક માટે પથારી ઠંડી કરવા મૂકીએ છીએ. ધાબે ઠંડી પથારીઓમાં સૂવાનું કલ્ચર માત્ર આપણા ગુજરાતમાં જ છે એવું અમારું દઢ પણે માનવું છે. (મકાનમાં ઘરફોડ ચોરી થઈ જાય એનો વાંધો નહીં,પણ લાખ રૂપિયાની ઊંઘ ના બગડવી જોઈએ, હોં ભઈ!) આટલું ખઈ-પીને સૂઈ જઈએ એટલે શરીર વધી જ જાય ને! ફાંદાળા પુરુષો અને બરણી આકારની બહેનો ગુજરાતની ધરતીને ધમરોળતી જોવા મળે છે તેનું કારણ આપણા આ શોખ જ છે. એટલે જ આપણે લેંઘા-ઝભ્ભા અને સાડીઓ જેવા 'ફ્લેક્સિબલ' ડ્રેસ અપનાવ્યા છે જેથી શરીર વધે તો પણ કપડાં ટાઈટ પડવાની ચિંતા નહીં.
વધેલા શરીરે ટીવી સામે બેસી રમતગમત જોવાનો પણ આપણે ખૂબ શોખ છે. (આ વાક્યમાં રમતગમત એટલે ક્રિકેટ...ક્રિકેટ…અને માત્ર ક્રિકેટ…) 18 વર્ષની ઉંમર પછી ગુજરાતીઓ શારીરિક શ્રમ પડે તેવી કોઈ રમતો રમતા જ નથી. તેમ છતાંય દરેક બાપ એના દીકરાને અચૂક કહેતો જોવા મળે કે'અમે, અમારા જમાનામાં બહુ રમતા'તા હોં ભઈ!'
વધેલા શરીરવાળા ગુજરાતીઓ માટે કસરત એટલે જમ્યા પછી પાનના ગલ્લા સુધી ચાલતાં જવું તે. મોઢામાં પાન કે મસાલો દબાવી કલાકો સુધી વિષયવિહીન ચર્ચાઓ કરવામાં ગુજરાતીઓની માસ્ટરી છે. પાનના ગલ્લા અને ચાની કીટલીઓ એ ગુજરાતીઓ માટે વૈચારિક આદાન-પ્રદાન માટેના આદર્શ સ્થાનકો છે. સાચો સમાજવાદ આ બે જગ્યાઓએ જ જોવા મળે છે. અહીંયા ગાડી, સ્કૂટરવાળા સાથે જ મજૂર પણ ઊભો રહી ચા પીતો હોય છે. (આ વાત પર બે કટિંગ ચા થઈ જાય, હોં ભઈ!)
દરેક ગુજરાતી મા-બાપને તેમના સંતાનોને ડોક્ટર, એન્જિનિયર કે સી.એ. બનાવવામાં જ રસ હોય છે. સંતાનોની કરિયર મા-બાપ જ નક્કી કરે છે. કોઈ ગુજરાતી મા-બાપને એવું કહેતા સાંભળ્યા નથી કે 'મારે મારા દીકરાને કલાકાર બનાવવો છે, મારે મારી દીકરીને ચિત્રકાર બનાવવી છે, મારો દીકરો ફોજમાં જશે, મારી દીકરીને એથ્લિટ બનાવવી છે, મારા દીકરાને ફેલ્પ્સ જેવો તરવૈયો બનાવવો છે.' (નાટક-ચેટક, કવિતા, સાહિત્ય-લેખનના રવાડે ચઢેલા છોકરાંવને તો આઉટલાઈનના કહેવાય છે, હોં ભઈ !)
રૂપિયા કમાવા સિવાય બીજો કોઈ પણ શોખ ન ધરાવતા ગુજરાતીઓનો એક શોખ ખૂબ જાણીતો છે રજાઓમાં ફરવા જવાનો અને તે પણ સાથે ખૂબ બધા નાસ્તા લઈને. જ્યારે અને જ્યાં પણ ફરવા જઈએ ત્યારે ડબ્બાઓના ડબ્બા ભરીને સેવમમરા, ઢેબરાં,ગાંઠિયાં, પૂરીઓ, અથાણાં સાથે લઈને નીકળીએ છીએ. ઘર બદલ્યું હોય એટલો બધો સામાન લઈ ટ્રેનમાં ખડકાઈએ છીએ અને ટ્રેન ઉપડે કે પંદર જ મિનિટમાં રાડારાડી કરતાં નાસ્તાઓ ઝાપટવા મંડીએ છીએ અને ઢોળવા મંડીએ છીએ. ગુજરાતીઓના ફરવાના શોખના કારણે પરદેશની ટૂરમાં ગુજરાતી થાળી મળતી થઈ ગઈ છે. જો ગુજરાતીઓ ફરવાનું બંધ કરી દે તો બધી જ ટ્રાવેલ્સ એજન્સીઓ અને પેકેજ ટૂર, કપલ ટૂરવાળાઓનું ઉઠમણું થઈ જાય. (આપણે ફરવાની સાથે ફરવાની સલાહ આપવાના પણ શોખીન છીએ. નવસારી સુધી પણ નહીં ગયેલો માણસ નૈનિતાલ કેવી રીતે જવું તેની સલાહ આપી શકે, હોં ભઈ!)
ગુજરાતીઓના લેટેસ્ટ બે શોખ. એક - ટુ વ્હીલર અને બીજો - મોબાઈલ. જગતમાં સૌથી વધારે ટુ વ્હીલર ગુજરાતમાં ફરે છે. આપણું ચાલે એક રૂમમાંથી બીજા રૂમમાં જવા માટે પણ ટુ-વ્હીલર વાપરીએ. પહેલાના જમાનામાં એવું કહેવાતું તું કે 'દેવું કરીને પણ ઘી પીવું.' હવે એવું કહેવાય છે કે 'દેવું કરીને પણ બાઈક લેવું.' ગુજરાતીઓના 'દિલની સૌથી નજીક' જો કોઈ હોય તો તે છે મોબાઈલ (કેમકે આપણે મોબાઈલને હંમેશાં શર્ટના ઉપલાં ખિસ્સામાં જ રાખીએ છીએ.) જાત-જાતના મોબાઈલ, ભાતભાતની રિંગટોનનો આપણને જબરજસ્ત ક્રેઝ છે. મોબાઈલની સૌથી વધુ સ્કિમ આપણા ગુજરાતમાં જ છે અને તેનો સૌથી વધુ લાભ પણ ગુજરાતીઓ ઉઠાવે છે. જો સ્કિમમાં 'ફ્રી' લખ્યું તો તો 'ખ…લ્લા…સ'. રાત્રે દસથી સવારે છ, 'મોબાઈલથી મોબાઈલ ફ્રી' એવી સ્કિમ જાહેર થાય એટલે ગુજરાતીઓ મચી જ પડે. બાજુ-બાજુમાં બેઠા હોય તો પણ મોબાઈલથી મોબાઈલ વાતો કરે ! (હે…લો…, અને જ્યારે બિલ આવે ત્યારે કંપનીવાળા જોડે સૌથી વધુ બબાલ પણ આપણે જ કરીએ છીએ, હોં ભઈ !)
ગુજરાતીઓની સ્વભાવગત ખાસિયત પણ અનોખી છે. આપણે એવર ઓપ્ટિમિસ્ટ એટલે કે સદાય આશાવાદી માણસો છીએ. શેરબજાર ક…ડ…ડ…ડ…ભૂ...સ…કરતું તૂટે તો પણ આપણે આશા રાખીએ છીએ કે 'કશો વાંધો નહીં, કાલે બજાર ઉપર આવી જ જશે.' આ સાથે આપણે ગુજરાતીઓ એટલા જ ખમીરવંતા પણ છીએ. ભૂકંપ આવે, પૂર આવે કે બોમ્બ બ્લાસ્ટ થાય, આપણે ત્યાં બીજા દિવસથી તો બધું રાબેતા મુજબ….
ગુજરાતીઓની એક સૌથી મોટી ખાસિયત, ખૂબી, વિશેષતા, વિલક્ષણતા એ છે કે આપણે ગુજરાતીઓ ક્યારેય પણ કોઈનાથી ઈમ્પ્રેસ થતા નથી. સાદા શબ્દોમાં કહીએ તો આપણે ક્યારેય કોઈથી ઘીસ ખાતા નથી. ગમે તેવો મોટો ચમરબંધી હોય પણ આપણે તેનાથી અંજાઈ જતા થી. 'એ લાટસા'બ હોય તો એના ઘેર, મારે શું ?' આવી તાસીર જ આપણને 'જીદ કરી દુનિયા બદલવાની' શક્તિ આપે છે અને તેના લીધે જ ગુજરાતની ધરતી પર ગાંધીજી, સરદાર અને ધીરુભાઈ જેવી હસ્તીઓ પાકી છે. (શું કહો છો, બરાબરને ભઈ?)
હાચુ કઉં તો મને તો ઍક ગુજરાતી હોવાનો બહું ગર્વ છે, તમને છે?
જો હા તો, ઍક સાચા ગુજરાતી તરીકે તમે પણ આપણી આ 'ગુજરાતી ગૌરવ ગાથા' ને આગળ ધપાવો.
'જ્ય જ્ય ગરવી ગુજરાત'. 'જ્યાં વસે ગુજરાતી ત્યાં વસે સદાકાળ ગુજરાત'
Thursday, April 1, 2010
Indian Cricket History
Cricket, now termed as the unofficial national sport of India, has got an old history associated with its existence in the country. The oldest references to the sport in India can be dated as early as the year 1725 when some sailors played a friendly match at a seaport in Kutch. By the year 1792, the Calcutta Cricket and Football Club had been formed, and a yet another Cricket club had been formed at Seringapatam by the year 1799.
Beginning of First Class Cricket:-
As far as the beginning of First Class Cricket in India is concerned, it was marked by a match played between Madras and Calcutta in the year 1864. In the year 1877, the Bombay Presidency Match was played for the first time. Later, it first changed into the Bombay Triangular and then the Bombay Quadrangular. In the year 1892-93 it was awarded with the First Class status.
First foreign team arrives at India:-
In the year 1889-90 an English team arrived at India. The captain of this team was George Vernon, which eventually was the first foreign Cricket team to arrive India, although the matches that it played over here are not considered to be First Class Cricket matches.
In the year 1892-93 two matches had been played between Europeans team and Parsees team at Bombay (now Mumbai) and Poona (now Pune). This is considered to be the regular beginning of First Class Cricket in the country. After this, four First Class matches were played between an English team led by Lord Hawke and an All India team between 26th and 28th of January 1893.
The Bombay Presidency Saga
Bombay Presidency Matches were played since 1892-93 till 1906-07. In the year 1907-08 the name of these matches was changed to Bombay Triangular Matches, which continued till the year 1911-12. Since the year 1912-13 the Matches came to be known as Bombay Quadrangular Matches, only to be changed again in the year 1937-38 into Bombay Pentangular Matches.
Ranji Trophy:-
Ranji Trophy was yet another leg of First Class Matches in Indian Cricket, which began in the year 1934-35 and still continues today. The Bombay team was the winner of first two Ranji Trophy championships.
Indian Cricket team in international arena:-
As far as the presence of Indian team in the international Cricket arena is concerned, the team played the MCC tour since October 1926 till February 1927. Within the tour, the Indian team played 26 First Class matches in India and 4 First Class Matches in Ceylon (now Sri Lanka). Captain of the team was Arthur Gilligan, which included Andy Sandham, Arthur Dolphin, Bob Wyatt, George Geary, Ewart Astill, George Brown and Maurice Leyland as the other players.
The Indian team started playing Test Cricket in the English Season of the year 1932. The team played against the English team at Lord’s Cricket Ground. The English team defeated the Indian team in the match by 158 runs.
Continuing its presence in the International Cricket arena, Maharaj Kumar of Vizianagaram (real name Lt. Col. Sir Vijayananda Gajapathi Raju) formed his own team of accomplished Cricket players including Jack Hobbs and Herbert Sutcliffe. The team visited Ceylon and played some matches in India too during 1930-31.
The Post Independence Era:-
After gaining independence, India made its first ever Test Series victory against the arch rival Cricket team of Pakistan in the year 1952. The victory gave a great boost to the game in the nation, as some of the All Time Gems of the Indian Cricket showed their remarkable skills during this Test Series. These players included Vijay Manjarekar, S.M.Gupte and Polly Umrigar.
1960’s:-
Over the next decade of 1960’s the Indian Cricket team proved its strength upon the home ground as well as upon foreign pitches too. During this decade, the team defeated New Zealand and stretched the matches with teams such as England, Australia and Pakistan to a draw.
1970’s:-
During the decade of 1970’s, the Indian Cricket team got one of its most cherished possessions of all times – The Spin Quartet comprising of E.Prasanna, B.S.Chandrasekhar, Srinivas Venkataraghavan and Bishan Singh Bedi. Apart from them, the Indian Cricket team also got two of its most gifted Batsmen of all times during the decade of 1970’s itself – Sunil Gavaskar and Gundappa Vishwanath.
1980’s:-
The decade of 1980’s saw the Indian Cricket team scaling new heights in the One Day International (ODI) Cricket, and under the captainship of Kapil Dev, the team even managed to grab the 1983 Cricket World Cup. A number of accomplished players such as Kapil Dev, Madan Lal and Mahinder Amarnath made their presence felt during the decade.
1990’s:-
If there has to be taken one name for whom the 1990’s decade of Indian Cricket shall always be remembered, it would surely be none other than the same of Sachin Tendulkar. Still playing for team India and considered to be one of the All Time Greatests of the World Cricket, Sachin simply outclassed every other Batsman’s record, and the saga still lingers on. Apart from Sachin, some other wonderful Cricket players such as Rahul Dravid, Anil Kumble, Sourav Ganguly and Javagal Srinath emerged in the Indian Cricket team in the decade of 1990’s, and paid their contribution in getting the Indian team clinching several international championships during the period.
2000’s:-
The Cricket team of India continued to show its brilliant performance in the new millennium, and the new youthful squad has seen some new faces and remarkable victories. The new talented players who joined the team include Mahendra Singh Dhoni, the new captain of the Indian Cricket team both in Test Cricket and One Day International (ODI) Cricket, S.Sreesanth, Munaf Patel, Suresh Raina, Gautam Gambhir, Irfan Pathan and Yousuf Pathan among others. Under the enthusiastic captainship of Dhoni, the new young team successfully won the first Twenty-20 Cricket World Cup held in the year 2007.
Beginning of First Class Cricket:-
As far as the beginning of First Class Cricket in India is concerned, it was marked by a match played between Madras and Calcutta in the year 1864. In the year 1877, the Bombay Presidency Match was played for the first time. Later, it first changed into the Bombay Triangular and then the Bombay Quadrangular. In the year 1892-93 it was awarded with the First Class status.
First foreign team arrives at India:-
In the year 1889-90 an English team arrived at India. The captain of this team was George Vernon, which eventually was the first foreign Cricket team to arrive India, although the matches that it played over here are not considered to be First Class Cricket matches.
In the year 1892-93 two matches had been played between Europeans team and Parsees team at Bombay (now Mumbai) and Poona (now Pune). This is considered to be the regular beginning of First Class Cricket in the country. After this, four First Class matches were played between an English team led by Lord Hawke and an All India team between 26th and 28th of January 1893.
The Bombay Presidency Saga
Bombay Presidency Matches were played since 1892-93 till 1906-07. In the year 1907-08 the name of these matches was changed to Bombay Triangular Matches, which continued till the year 1911-12. Since the year 1912-13 the Matches came to be known as Bombay Quadrangular Matches, only to be changed again in the year 1937-38 into Bombay Pentangular Matches.
Ranji Trophy:-
Ranji Trophy was yet another leg of First Class Matches in Indian Cricket, which began in the year 1934-35 and still continues today. The Bombay team was the winner of first two Ranji Trophy championships.
Indian Cricket team in international arena:-
As far as the presence of Indian team in the international Cricket arena is concerned, the team played the MCC tour since October 1926 till February 1927. Within the tour, the Indian team played 26 First Class matches in India and 4 First Class Matches in Ceylon (now Sri Lanka). Captain of the team was Arthur Gilligan, which included Andy Sandham, Arthur Dolphin, Bob Wyatt, George Geary, Ewart Astill, George Brown and Maurice Leyland as the other players.
The Indian team started playing Test Cricket in the English Season of the year 1932. The team played against the English team at Lord’s Cricket Ground. The English team defeated the Indian team in the match by 158 runs.
Continuing its presence in the International Cricket arena, Maharaj Kumar of Vizianagaram (real name Lt. Col. Sir Vijayananda Gajapathi Raju) formed his own team of accomplished Cricket players including Jack Hobbs and Herbert Sutcliffe. The team visited Ceylon and played some matches in India too during 1930-31.
The Post Independence Era:-
After gaining independence, India made its first ever Test Series victory against the arch rival Cricket team of Pakistan in the year 1952. The victory gave a great boost to the game in the nation, as some of the All Time Gems of the Indian Cricket showed their remarkable skills during this Test Series. These players included Vijay Manjarekar, S.M.Gupte and Polly Umrigar.
1960’s:-
Over the next decade of 1960’s the Indian Cricket team proved its strength upon the home ground as well as upon foreign pitches too. During this decade, the team defeated New Zealand and stretched the matches with teams such as England, Australia and Pakistan to a draw.
1970’s:-
During the decade of 1970’s, the Indian Cricket team got one of its most cherished possessions of all times – The Spin Quartet comprising of E.Prasanna, B.S.Chandrasekhar, Srinivas Venkataraghavan and Bishan Singh Bedi. Apart from them, the Indian Cricket team also got two of its most gifted Batsmen of all times during the decade of 1970’s itself – Sunil Gavaskar and Gundappa Vishwanath.
1980’s:-
The decade of 1980’s saw the Indian Cricket team scaling new heights in the One Day International (ODI) Cricket, and under the captainship of Kapil Dev, the team even managed to grab the 1983 Cricket World Cup. A number of accomplished players such as Kapil Dev, Madan Lal and Mahinder Amarnath made their presence felt during the decade.
1990’s:-
If there has to be taken one name for whom the 1990’s decade of Indian Cricket shall always be remembered, it would surely be none other than the same of Sachin Tendulkar. Still playing for team India and considered to be one of the All Time Greatests of the World Cricket, Sachin simply outclassed every other Batsman’s record, and the saga still lingers on. Apart from Sachin, some other wonderful Cricket players such as Rahul Dravid, Anil Kumble, Sourav Ganguly and Javagal Srinath emerged in the Indian Cricket team in the decade of 1990’s, and paid their contribution in getting the Indian team clinching several international championships during the period.
2000’s:-
The Cricket team of India continued to show its brilliant performance in the new millennium, and the new youthful squad has seen some new faces and remarkable victories. The new talented players who joined the team include Mahendra Singh Dhoni, the new captain of the Indian Cricket team both in Test Cricket and One Day International (ODI) Cricket, S.Sreesanth, Munaf Patel, Suresh Raina, Gautam Gambhir, Irfan Pathan and Yousuf Pathan among others. Under the enthusiastic captainship of Dhoni, the new young team successfully won the first Twenty-20 Cricket World Cup held in the year 2007.
Monday, March 15, 2010
આવકારો મીઠો આપજે
તારે આંગણિયે કોઈ આશા કરીને આવે રે,
આવકારો મીઠો...આપજે રે જી...
તારે કાને કોઈ સંકટ સંભળાવે રે, બને તો થોડું...
કાપજે રે જી...
માનવીની પાસે કોઈ... માનવી ન આવે...રે...,
તારા દિવસની પાસે દુ:ખિયાં આવે રે - આવકારો મીઠો...
આપજે રે...જી...
કેમ તમે આવ્યા છો ? ...એમ નવ કે'જે રે...,
એને ધીરે એ ધીરે તું બોલવા દેજે રે - આવકારો મીઠો...
આપજે રે...જી...
વાતું એની સાંભળીને... આડું નવ જોજે... રે...,
એને માથું એ હલાવી હોંકારો દેજે રે - આવકારો મીઠો...
આપજે રે...જી...
'કાગ' એને પાણી પાજે.. સાથે બેસી ખાજે...રે....,
એને ઝાંપા એ સુધી તું મેલવા જાજે રે - આવકારો મીઠો...
આપજે રે...જી...
આવકારો મીઠો...આપજે રે જી...
તારે કાને કોઈ સંકટ સંભળાવે રે, બને તો થોડું...
કાપજે રે જી...
માનવીની પાસે કોઈ... માનવી ન આવે...રે...,
તારા દિવસની પાસે દુ:ખિયાં આવે રે - આવકારો મીઠો...
આપજે રે...જી...
કેમ તમે આવ્યા છો ? ...એમ નવ કે'જે રે...,
એને ધીરે એ ધીરે તું બોલવા દેજે રે - આવકારો મીઠો...
આપજે રે...જી...
વાતું એની સાંભળીને... આડું નવ જોજે... રે...,
એને માથું એ હલાવી હોંકારો દેજે રે - આવકારો મીઠો...
આપજે રે...જી...
'કાગ' એને પાણી પાજે.. સાથે બેસી ખાજે...રે....,
એને ઝાંપા એ સુધી તું મેલવા જાજે રે - આવકારો મીઠો...
આપજે રે...જી...
ગઝલોનો ગુલદસ્તો
વાત, મૂંઝાતી ફરે...! :-
ઘરમાં જ ઘરની વાત, મૂંઝાતી ફરે
સંબંધ ઓઢી, જાત મૂંઝાતી ફરે !
ધારણ કરેલાં હોય સગપણ, આમ તો
પણ અંશતઃ, ઓકાત મૂંઝાતી ફરે !
દીવા વગરના ટોડલા જેવું હૃદય
'ને રક્તમાં, મિરાત મૂંઝાતી ફરે !
ઝળહળ થવા મથતી અમીરી, વાંઝણી
કાં પૂર્વ, કાં પશ્ચાત, મૂંઝાતી ફરે !
સામાન્યરીતે થાય, એવું થાય નહીં
'ને રાત, આખીરાત મૂંઝાતી ફરે !
પડઘા વગરના સાદ, રસ્તો આંતરે
ત્યાં લાગણી સાક્ષાત મૂંઝાતી ફરે !
વરસો બદલતાં જાય આપોઆપ, 'ને
બે શ્વાસ વચ્ચે, ઘાત મૂંઝાતી ફરે !
______________________________________
વંચિત ગણાશે....! :-
વારતા અંજામથી વંચિત ગણાશે
પાત્રવરણી, નામથી વંચિત ગણાશે !
શક્ય છે ચર્ચાય કિસ્સો, લોકજીભે
છેવટે પરિણામથી વંચિત ગણાશે !
તૂટતાં સંબંધ જેવી, શક્યતાઓ
અર્થના આયામથી વંચિત ગણાશે !
જાણતલ રસ્તો, અજાણ્યો લાગવાનો
'ને પછી, મુકામથી વંચિત ગણાશે !
સાવ અમથી થઈજશે સાબિત પ્રતીક્ષા
જોમ, જુસ્સો, હામથી વંચિત ગણાશે !
______________________________________
આગળ વધે ! :-
થઈજાય બે-કાંઠે નદી, 'ને જળ વધે
એવું બને કે વારતા આગળ વધે !
ભીતર કશુંક ઉભરાય આપોઆપ, 'ને
અધિકારપૂર્વક, પર્વતા આગળ વધે !
સઘળાં હિસાબો થાય સરભર, આમ તો
પણ શક્ય છે, એકાદ આખી પળ વધે !
દીશા દસે-દસ એમ ઉઘડી જાય, કે
સાતેય કોઠે દીવ્યતા ઝળહળ વધે !
કૂંચી ફરે અકબંધ તાળામાં, અને
છેલ્લે પછી, ઉઘડી ગયેલી કળ વધે !
______________________________________
ઢાળી શક્યો નહીં ! :-
ઉભરો પ્રણયનો,ઓટને ખાળી શક્યો નહીં
મારાતરફ હું એમને,વાળી શક્યો નહીં !
નહિતર,ખુદા તો કોઇને નારાજ ના કરે !
બદકિસ્મતી મારી જ હું,ટાળી શક્યો નહીં
ફૂલી-ફલી'તી આમ તો,મારી ય જિંદગી
હું જિંદગીમાં જિંદગી,ભાળી શક્યો નહીં !
તોફાનવચ્ચે ક્યાં સુધી દીવો ય ઝળહળે ?
નાજુક તબક્કે હું નિયમ,પાળી શક્યો નહીં
એવું નથી કે ઈશ્વરે દરકાર ના કરી
છેલ્લેસુધી હું ખુદ અહમ,બાળી શક્યો નહીં !
જોયાં કરૂં છું આવતો-જાતો સમય,હવે
ફરતાં સમય સાથે સમય,ગાળી શક્યો નહીં !
લોકો ગમે તે રીતથી,આગળ જવા મથે
પણ હું મને એ ઢાળમાં,ઢાળી શક્યો નહીં !
______________________________________
ત્યાંસુધી તું રાહ જો...! :-
વારતા પૂરી કરી લઉં, ત્યાંસુધી તું રાહ જો
જાત આખી પાથરી લઉં, ત્યાંસુધી તું રાહ જો !
એક ભીંતે,સ્હેજ લૂણો લાગતો દેખાય છે
મૂળસોતો ખોતરી લઉં, ત્યાંસુધી તું રાહ જો !
પ્રશ્ન કેવળ છે સમયનો, આ તરફ-પેલી તરફ
વાસ્તવિક્તા આવરી લઉં, ત્યાંસુધી તું રાહ જો !
હોય દરિયો,એ કદી બંધાય છે ક્યાં કોઇથી ?
એ હદે હું વિસ્તરી લઉં, ત્યાંસુધી તું રાહ જો !
______________________________________
ત્યાં એ આવશે... :-
જ્યાં-જ્યાં ગઝલ ચર્ચાય, ત્યાં એ આવશે
જ્યાં શબ્દને પોંખાય, ત્યાં એ આવશે !
નિસ્બત નથી એને, કશા ઈલ્કાબથી
જ્યાં લાગણી સેવાય, ત્યાં એ આવશે !
અસ્તિત્વ એનું સર્વવ્યાપી છે, અને
સાતત્ય જ્યાં જળવાય, ત્યાં એ આવશે !
એવું નથી કે, હોય કાયમ પર્વમાં
નિઃશ્વાસ જ્યાં નંખાય, ત્યાં એ આવશે
એની નજરથી પર, કશું હોતું નથી
સ્હેજે ય કંઈ સંતાય, ત્યાં એ આવશે !
એ જરકસી જામા ભલે પહેરી ફરે
પણ, થીગડું દેવાય ત્યાં એ આવશે !
વેંઢારવા દ્યે છે પ્રથમ એ ભાર, પણ
એના ઉપર નંખાય, ત્યાં એ આવશે !
છે જિંદગી - ત્યાં છે, મરણ છે - ત્યાંય છે
લઈ નામ પોકારાય, ત્યાં એ આવશે !
______________________________________
તો,લખ મને ! :-
થીજી ગયેલું સ્વપ્ન થોડું ઓગળે,તો લખ મને
એકાદ કારણ ઓળખીતું નીકળે,તો લખ મને !
આશ્ચર્ય વચ્ચે આજપણ અકબંધ છે,ઇચ્છા બધી
પડખું ફરી સંબંધ પાછો સળવળે,તો લખ મને !
પ્રશ્નોત્તરી યોજાય છે,અપવાદના કિસ્સા વિષે
સંદર્ભનાં થર વાસ્તવિકતા સાંકળે,તો લખ મને !
તસ્વીરના ઐશ્વર્યનો ઈતિહાસ તો નિઃશબ્દ છે
ભાષાવગરના અર્થને વાચા મળે,તો લખ મને !
છાંયા વિષે કઈ ખાતરી આપી શકો,તડકાવગર ?
તાત્પર્ય લઈ વાદળપણામાં જળ ભળે,તો લખ મને !
______________________________________
તો વધાવું ........ :-
એક પગલું આ તરફ ભર, તો વધાવું
તોડ બંધન, આવ ભીતર તો વધાવું
ક્યાંસુધી વાગોળવા કિસ્સા અધૂરા ?
કોઈ નક્કર આપ અવસર, તો વધાવું
ક્યારનો તૈયાર બેઠો છું અહીં હું
તું ય થઈને આવ તત્પર, તો વધાવું
કોણ ઝાલે હાથ મારો, આ તબક્કે ?
તું જ આગળ આવ ઈશ્વર, તો વધાવું
કોઇરીતે ક્યાં હતું કંઈ પર, અસરથી ?
પીગળે એકાદ પથ્થર, તો વધાવું !
______________________________________
તો લખો ! :-
પર્વ ઉજવાય એવું મળે,તો લખો
ક્યાંય માણસપણું ઝળહળે,તો લખો !
દૂરથી તો બધું હોય રળિયામણું
હાથવેંતે,અપેક્ષા ફળે તો લખો !
કોઇ અચરજ નથી ઓટ-ભરતી વિષે
હા!કિનારો સ્વયં ઓગળે તો લખો !
આખરે તો બધાં એજ રસ્તે જશે
કોઇ અપવાદ જો નીકળે,તો લખો !
અર્થ સમજાય એવો નથી,તે છતાં
જિંદગી અર્થને સાંકળે,તો લખો !
______________________________________
તો સનસનાટી...! :-
ધારણા ખોટી પડે, તો સનસનાટી
વાત ચકરાવે ચડે, તો સનસનાટી
બહુ જ કપરી છે સવારી, સ્વપ્ન અશ્વે
સ્હેજ પણ એડી અડે, તો સનસનાટી
હોય જો મનમેળ તો મતભેદ શેનો ?
લાગણી ઠેબે ચડે, તો સનસનાટી !
પારદર્શક હોય છે સંબંધનું ઘર
કંઈક જો આડું નડે, તો સનસનાટી
રથ ફરે દાંપત્યનો, બન્ને ય પૈડે
એક પૈડું જો ખડે, તો સનસનાટી
સાવ નાજુક હોય છે દોરી, પ્રણયની
એકપણ આંટી પડે, તો સનસનાટી
સનસનાટી એટલે કે સનસનાટી
કોઇને પણ આભડે, તો સનસનાટી
ઘરમાં જ ઘરની વાત, મૂંઝાતી ફરે
સંબંધ ઓઢી, જાત મૂંઝાતી ફરે !
ધારણ કરેલાં હોય સગપણ, આમ તો
પણ અંશતઃ, ઓકાત મૂંઝાતી ફરે !
દીવા વગરના ટોડલા જેવું હૃદય
'ને રક્તમાં, મિરાત મૂંઝાતી ફરે !
ઝળહળ થવા મથતી અમીરી, વાંઝણી
કાં પૂર્વ, કાં પશ્ચાત, મૂંઝાતી ફરે !
સામાન્યરીતે થાય, એવું થાય નહીં
'ને રાત, આખીરાત મૂંઝાતી ફરે !
પડઘા વગરના સાદ, રસ્તો આંતરે
ત્યાં લાગણી સાક્ષાત મૂંઝાતી ફરે !
વરસો બદલતાં જાય આપોઆપ, 'ને
બે શ્વાસ વચ્ચે, ઘાત મૂંઝાતી ફરે !
______________________________________
વંચિત ગણાશે....! :-
વારતા અંજામથી વંચિત ગણાશે
પાત્રવરણી, નામથી વંચિત ગણાશે !
શક્ય છે ચર્ચાય કિસ્સો, લોકજીભે
છેવટે પરિણામથી વંચિત ગણાશે !
તૂટતાં સંબંધ જેવી, શક્યતાઓ
અર્થના આયામથી વંચિત ગણાશે !
જાણતલ રસ્તો, અજાણ્યો લાગવાનો
'ને પછી, મુકામથી વંચિત ગણાશે !
સાવ અમથી થઈજશે સાબિત પ્રતીક્ષા
જોમ, જુસ્સો, હામથી વંચિત ગણાશે !
______________________________________
આગળ વધે ! :-
થઈજાય બે-કાંઠે નદી, 'ને જળ વધે
એવું બને કે વારતા આગળ વધે !
ભીતર કશુંક ઉભરાય આપોઆપ, 'ને
અધિકારપૂર્વક, પર્વતા આગળ વધે !
સઘળાં હિસાબો થાય સરભર, આમ તો
પણ શક્ય છે, એકાદ આખી પળ વધે !
દીશા દસે-દસ એમ ઉઘડી જાય, કે
સાતેય કોઠે દીવ્યતા ઝળહળ વધે !
કૂંચી ફરે અકબંધ તાળામાં, અને
છેલ્લે પછી, ઉઘડી ગયેલી કળ વધે !
______________________________________
ઢાળી શક્યો નહીં ! :-
ઉભરો પ્રણયનો,ઓટને ખાળી શક્યો નહીં
મારાતરફ હું એમને,વાળી શક્યો નહીં !
નહિતર,ખુદા તો કોઇને નારાજ ના કરે !
બદકિસ્મતી મારી જ હું,ટાળી શક્યો નહીં
ફૂલી-ફલી'તી આમ તો,મારી ય જિંદગી
હું જિંદગીમાં જિંદગી,ભાળી શક્યો નહીં !
તોફાનવચ્ચે ક્યાં સુધી દીવો ય ઝળહળે ?
નાજુક તબક્કે હું નિયમ,પાળી શક્યો નહીં
એવું નથી કે ઈશ્વરે દરકાર ના કરી
છેલ્લેસુધી હું ખુદ અહમ,બાળી શક્યો નહીં !
જોયાં કરૂં છું આવતો-જાતો સમય,હવે
ફરતાં સમય સાથે સમય,ગાળી શક્યો નહીં !
લોકો ગમે તે રીતથી,આગળ જવા મથે
પણ હું મને એ ઢાળમાં,ઢાળી શક્યો નહીં !
______________________________________
ત્યાંસુધી તું રાહ જો...! :-
વારતા પૂરી કરી લઉં, ત્યાંસુધી તું રાહ જો
જાત આખી પાથરી લઉં, ત્યાંસુધી તું રાહ જો !
એક ભીંતે,સ્હેજ લૂણો લાગતો દેખાય છે
મૂળસોતો ખોતરી લઉં, ત્યાંસુધી તું રાહ જો !
પ્રશ્ન કેવળ છે સમયનો, આ તરફ-પેલી તરફ
વાસ્તવિક્તા આવરી લઉં, ત્યાંસુધી તું રાહ જો !
હોય દરિયો,એ કદી બંધાય છે ક્યાં કોઇથી ?
એ હદે હું વિસ્તરી લઉં, ત્યાંસુધી તું રાહ જો !
______________________________________
ત્યાં એ આવશે... :-
જ્યાં-જ્યાં ગઝલ ચર્ચાય, ત્યાં એ આવશે
જ્યાં શબ્દને પોંખાય, ત્યાં એ આવશે !
નિસ્બત નથી એને, કશા ઈલ્કાબથી
જ્યાં લાગણી સેવાય, ત્યાં એ આવશે !
અસ્તિત્વ એનું સર્વવ્યાપી છે, અને
સાતત્ય જ્યાં જળવાય, ત્યાં એ આવશે !
એવું નથી કે, હોય કાયમ પર્વમાં
નિઃશ્વાસ જ્યાં નંખાય, ત્યાં એ આવશે
એની નજરથી પર, કશું હોતું નથી
સ્હેજે ય કંઈ સંતાય, ત્યાં એ આવશે !
એ જરકસી જામા ભલે પહેરી ફરે
પણ, થીગડું દેવાય ત્યાં એ આવશે !
વેંઢારવા દ્યે છે પ્રથમ એ ભાર, પણ
એના ઉપર નંખાય, ત્યાં એ આવશે !
છે જિંદગી - ત્યાં છે, મરણ છે - ત્યાંય છે
લઈ નામ પોકારાય, ત્યાં એ આવશે !
______________________________________
તો,લખ મને ! :-
થીજી ગયેલું સ્વપ્ન થોડું ઓગળે,તો લખ મને
એકાદ કારણ ઓળખીતું નીકળે,તો લખ મને !
આશ્ચર્ય વચ્ચે આજપણ અકબંધ છે,ઇચ્છા બધી
પડખું ફરી સંબંધ પાછો સળવળે,તો લખ મને !
પ્રશ્નોત્તરી યોજાય છે,અપવાદના કિસ્સા વિષે
સંદર્ભનાં થર વાસ્તવિકતા સાંકળે,તો લખ મને !
તસ્વીરના ઐશ્વર્યનો ઈતિહાસ તો નિઃશબ્દ છે
ભાષાવગરના અર્થને વાચા મળે,તો લખ મને !
છાંયા વિષે કઈ ખાતરી આપી શકો,તડકાવગર ?
તાત્પર્ય લઈ વાદળપણામાં જળ ભળે,તો લખ મને !
______________________________________
તો વધાવું ........ :-
એક પગલું આ તરફ ભર, તો વધાવું
તોડ બંધન, આવ ભીતર તો વધાવું
ક્યાંસુધી વાગોળવા કિસ્સા અધૂરા ?
કોઈ નક્કર આપ અવસર, તો વધાવું
ક્યારનો તૈયાર બેઠો છું અહીં હું
તું ય થઈને આવ તત્પર, તો વધાવું
કોણ ઝાલે હાથ મારો, આ તબક્કે ?
તું જ આગળ આવ ઈશ્વર, તો વધાવું
કોઇરીતે ક્યાં હતું કંઈ પર, અસરથી ?
પીગળે એકાદ પથ્થર, તો વધાવું !
______________________________________
તો લખો ! :-
પર્વ ઉજવાય એવું મળે,તો લખો
ક્યાંય માણસપણું ઝળહળે,તો લખો !
દૂરથી તો બધું હોય રળિયામણું
હાથવેંતે,અપેક્ષા ફળે તો લખો !
કોઇ અચરજ નથી ઓટ-ભરતી વિષે
હા!કિનારો સ્વયં ઓગળે તો લખો !
આખરે તો બધાં એજ રસ્તે જશે
કોઇ અપવાદ જો નીકળે,તો લખો !
અર્થ સમજાય એવો નથી,તે છતાં
જિંદગી અર્થને સાંકળે,તો લખો !
______________________________________
તો સનસનાટી...! :-
ધારણા ખોટી પડે, તો સનસનાટી
વાત ચકરાવે ચડે, તો સનસનાટી
બહુ જ કપરી છે સવારી, સ્વપ્ન અશ્વે
સ્હેજ પણ એડી અડે, તો સનસનાટી
હોય જો મનમેળ તો મતભેદ શેનો ?
લાગણી ઠેબે ચડે, તો સનસનાટી !
પારદર્શક હોય છે સંબંધનું ઘર
કંઈક જો આડું નડે, તો સનસનાટી
રથ ફરે દાંપત્યનો, બન્ને ય પૈડે
એક પૈડું જો ખડે, તો સનસનાટી
સાવ નાજુક હોય છે દોરી, પ્રણયની
એકપણ આંટી પડે, તો સનસનાટી
સનસનાટી એટલે કે સનસનાટી
કોઇને પણ આભડે, તો સનસનાટી
WHAT IS A BLOG? WHY BLOG?
What is a Blog? Who is a Blogger & what does Official Blogger mean? This and many more questions as to Pros & cons of Blogging might pop up in mind who aren't tech savvy.
There are a number of ways I could answer this question ranging from the broad to the highly technical aspects of Blogging; be it English or Gujarati, any other language. Let me attempt a few comments to help you get your head swirl around it.
A few definitions for a start may explain the word 'Blog' (You may watch for more words like this in my forthcoming articles on Blook (LuLu) & Author blog (Amazon)
A blog is basically a journal that is available on the web. The activity of updating a blog is “blogging” and someone who writes and updates a blog is a “blogger.”
A weblog is kind of a continual tour, with a human guide who you get to know who develop an audience who can comment on posts and read archives.
You can call it a Diary, Journal, referred as Weblog. Daily or random updated by Bloggers who can be anyone who wish to write their thoughts, news, views, opinions, etc. Who need not register a domain or host but can use services of Blog Platforms listed on the side - either Free or paid with minimum charges. Even Blog at Blogging communities rising on web.
Blogs are usually (but not always) written by one person and are updated pretty regularly. Blogs are often (but not always) written on a particular topic - there are blogs on virtually any topic you can think of. From News & current affairs, Literature & Poems, Books & music reviews, arts & photography, Religion & spirituality, Food & Drink or recipes, Tech briefs or Games, to Personal Diaries, Hobbies - blogging has as many applications and varieties you can imagine or say, cope to write. Whole blog communities have sprung up around some of these topics putting people into contact with each other in relationships where they can learn, share ideas, make friends with and even do business with people with similar interests from around the world.
Merriam-Webster's Dictionary awarded it "the word of the year" in 2004. In that particular year, the percentage of Internet users who had read blogs spiked sharply from 17% to 27%. It's 2006 and the Blogging is become a 'Revolution'. Nielsen/NetRatings found blog readership has grown 31% since the beginning of the year, as blogs attracted 29.3 million visitors in July 2005. About one in five Internet users visit blogs, the research firm said. The flourishing of blogs, estimated at more than 700,000 worldwide, has created a new space for self-expression on political and social matters. Though majority of the Blog community blog for a choice, Bloggers have found way to great Earning on web through Google, Blog Ads, Affiliate earnings, etc. Hired Bloggers are in demand and Pay is all over the map - from a low of $4 per post (minimum 125 posts per month) to a flat fee of up to $75,000 for a sponsored site, according to research by Blog Business Summit. Full-time, salaried bloggers earn in the $20,000 to $70,000 range, depending on skill level and benefits. Recently, there has been some business interest in buying blogs and hiring their authors as employees. If you're an expert within your industry or passionate hobbyist who can bring insight to a topic -- and have the ability to turn a phrase, your musings may attract a buyout offer. Strong traffic to your blog, numerous links to it from other blogs and frequent reader feedback are a few signs your blog is generating buzz that can attract buyers. Corporate buyers are looking at personal blogs. How much a corporate buyer would be willing to pay for a blog varies depending on the content and there you attract a coveted crowd. The type of readership your blog draws may affect the value of your blog to potential buyers. News were around in my mail box that Wealthyblogger.com Blog was sold for $2,000.
Well, Blogging is not a cup of tea for any Tom, Dick & Harry. It demands serious Blogging. Creating posts every day proves a tougher challenge, and the vast majority of blogs don't last for very long. Non-writers who think writing is easy find out that one to three entries a day, every day, doesn't just roll out of the brain and into the ‘post comment' field of a blog. Efforts do pay in results.
Go Blogging - English/Gujarati or any language. Make at least one post a day and sign up below for the Google Ads.
Peep in for more information here on my forthcoming articles on 'How to Earn while you Blog'. Enjoy Blogging
There are a number of ways I could answer this question ranging from the broad to the highly technical aspects of Blogging; be it English or Gujarati, any other language. Let me attempt a few comments to help you get your head swirl around it.
A few definitions for a start may explain the word 'Blog' (You may watch for more words like this in my forthcoming articles on Blook (LuLu) & Author blog (Amazon)
A blog is basically a journal that is available on the web. The activity of updating a blog is “blogging” and someone who writes and updates a blog is a “blogger.”
A weblog is kind of a continual tour, with a human guide who you get to know who develop an audience who can comment on posts and read archives.
You can call it a Diary, Journal, referred as Weblog. Daily or random updated by Bloggers who can be anyone who wish to write their thoughts, news, views, opinions, etc. Who need not register a domain or host but can use services of Blog Platforms listed on the side - either Free or paid with minimum charges. Even Blog at Blogging communities rising on web.
Blogs are usually (but not always) written by one person and are updated pretty regularly. Blogs are often (but not always) written on a particular topic - there are blogs on virtually any topic you can think of. From News & current affairs, Literature & Poems, Books & music reviews, arts & photography, Religion & spirituality, Food & Drink or recipes, Tech briefs or Games, to Personal Diaries, Hobbies - blogging has as many applications and varieties you can imagine or say, cope to write. Whole blog communities have sprung up around some of these topics putting people into contact with each other in relationships where they can learn, share ideas, make friends with and even do business with people with similar interests from around the world.
Merriam-Webster's Dictionary awarded it "the word of the year" in 2004. In that particular year, the percentage of Internet users who had read blogs spiked sharply from 17% to 27%. It's 2006 and the Blogging is become a 'Revolution'. Nielsen/NetRatings found blog readership has grown 31% since the beginning of the year, as blogs attracted 29.3 million visitors in July 2005. About one in five Internet users visit blogs, the research firm said. The flourishing of blogs, estimated at more than 700,000 worldwide, has created a new space for self-expression on political and social matters. Though majority of the Blog community blog for a choice, Bloggers have found way to great Earning on web through Google, Blog Ads, Affiliate earnings, etc. Hired Bloggers are in demand and Pay is all over the map - from a low of $4 per post (minimum 125 posts per month) to a flat fee of up to $75,000 for a sponsored site, according to research by Blog Business Summit. Full-time, salaried bloggers earn in the $20,000 to $70,000 range, depending on skill level and benefits. Recently, there has been some business interest in buying blogs and hiring their authors as employees. If you're an expert within your industry or passionate hobbyist who can bring insight to a topic -- and have the ability to turn a phrase, your musings may attract a buyout offer. Strong traffic to your blog, numerous links to it from other blogs and frequent reader feedback are a few signs your blog is generating buzz that can attract buyers. Corporate buyers are looking at personal blogs. How much a corporate buyer would be willing to pay for a blog varies depending on the content and there you attract a coveted crowd. The type of readership your blog draws may affect the value of your blog to potential buyers. News were around in my mail box that Wealthyblogger.com Blog was sold for $2,000.
Well, Blogging is not a cup of tea for any Tom, Dick & Harry. It demands serious Blogging. Creating posts every day proves a tougher challenge, and the vast majority of blogs don't last for very long. Non-writers who think writing is easy find out that one to three entries a day, every day, doesn't just roll out of the brain and into the ‘post comment' field of a blog. Efforts do pay in results.
Go Blogging - English/Gujarati or any language. Make at least one post a day and sign up below for the Google Ads.
Peep in for more information here on my forthcoming articles on 'How to Earn while you Blog'. Enjoy Blogging
gujarati sms
(1) Nayan ma Vasya Che Jara yaad karjo,
kadi kaam pade to yaad karjo,
mane to padi che aadat tamne yaad karwani,
jo hichki ave to maf karjo..............
(2) Aavta haso cho.
Jata haso cho.
Savare haso cho.
Ratre haso cho.
Sukh ma haso cho.
Dukh ma haso cho.
Tamne shu lage cheee ?
Tame ekla j "Close UP" ghaso chooo !???
(3) Gujarati funny movie sms
Agar "TITANIC" picture koi gujarati director banata
to uska naam kya rakhta ?
socho
socho
"Naavdi Dubi Gori Taara Gaam Ma "
(4) Bhina varsad ni komal
bund moklu chhu,
aankh to khol tane
ujas moklu chhu,
pila padi gaya pratiksha na
pandada,
antar thi tane khusbu bhari
yad moklu chhu.
(5) Bolo nahi to chalse Mithi nazar bas che,
Haso nahi to chalse Dil ma rakho to bas che,
SMS karo k na karo tamari marji,
Tame aa SMS vancho a j bas che..
(6) Tu nathi to aa jagat Udas laage che,
Punam ni raatoy mujne aamas laage che;
Anu Anu ma jagatna nihadu chu tane,
nayan ni kiki ma pan taaro vaas laage che
(7) Koi ni dhadkan na ame diwana bani gaya, prem na aasu thi
ame bhinjai gaya,
koine kadar kyan chhe amari,ame to bas temni vaat jota sukai gaya
(8) Bolya kare a maitri,
chup rahe a prem
milan karave a maitri,
judai satave a prem
hasave a maitri,
radave a prem,
to pan loko maitri mukine kem kare chhe prem??
(9) Dur Rahine Pan Pase Rahevani Mane Adat Che,
Yad Banine Ankho Mathi Vehvani mane Adat Che,
Pase Na Hova Chata Pase J Lagis Mane ehasas Banine Rehvani Adat Che.
(10)Su Karu Fariyad Tane Ke
Fariyaad Maaj Fari Yaad Chhe
Fari Fari Ne Yaad Tari
Ej Mari Fariyad Che
(11)Sparsh na pushpo khile chhe swash ma
Dhadkano gunji rahi chhe viswas ma
Dil na safar no ant kyan hase?
Nayan dode chhe tamari talash ma
(12)Arz Kiya Hai....
Devu che Dil maru Daan Ma..
Wah.. wah.. wah wah
Devu che Dil maru Daan Ma..
Wah.. wah.. wah wah
Devu che Dil maru Daan Ma..
Che Koi "Maal" tamara Dhyan Ma.. ??
Wah wah..
(13)Mausam badlayo ane thandak thai gai, Tamara msg vina zindagi
bechain thai gai,
Tame bhuli gaya cho amne ke pachi,SMS ni skim puri thai gai...
(14)Prem Ni Koi Divas Kimat Thaay Nahi,
Nazik Ke Door Thi Samjaay Nahi,
Sneh Na Dariya Ma Dubo To Khabar Pade!!
Em Kinaare Rahi Haiyu Bhinjaay nahi!!
(15)Dil par hamlo tayo ne dil tuti gayu.
koi k che k manobal khuti gayu
khoti buma bum che doctroni
aa to tame yadd aaya ne bicharu dhabkaro chuki gayu.
(16)Sagar ni pele par koi radtu hase,tamne yad kari ne
koi tadaptu hase,jara dil par hath rakhi vichari to juo,
tamara mate pan koi jivatu
(17)Prem-Patel no
Reet-Rajput ni
Ashro-Aahir no
Roop-Braman nu
Vepar-Vaniya no
Stuti-Shivaji ni
Kaleju-Kathiyavad nu
Ne
Dosti
E TO BAPU MAARI j HOo....
(18)Mane Loko Kahe Chhe..Ke Maari Shu Dasha Chhe,
Hu Kahu Chhu..Ke Prem Ma Padavani Aa Saza Chhe,
Vikharayela Vaal…Aankho Hase Chhe Ke Rade Che,
Kasoor Be-wafai No Nathi..Mohabbat Ni Aa Mazaa Chhe
(19)Prem su 6 e na pucho to saru
Sachvo to amrut 6
piyo to zaher 6
Har raat 1 mitho ujagro 6
Aankh ane nindar ne sam-same ver 6 ANU NAM J PREM 6.
(20)What is LOVE?
L-Levani nahi kaik aapvani bhavna
O-Ochhu medavi vadhu tyag karva ni bhavna
V-Vishwas atut hovani bhavna
E-Ek thava ni bhavna.
kadi kaam pade to yaad karjo,
mane to padi che aadat tamne yaad karwani,
jo hichki ave to maf karjo..............
(2) Aavta haso cho.
Jata haso cho.
Savare haso cho.
Ratre haso cho.
Sukh ma haso cho.
Dukh ma haso cho.
Tamne shu lage cheee ?
Tame ekla j "Close UP" ghaso chooo !???
(3) Gujarati funny movie sms
Agar "TITANIC" picture koi gujarati director banata
to uska naam kya rakhta ?
socho
socho
"Naavdi Dubi Gori Taara Gaam Ma "
(4) Bhina varsad ni komal
bund moklu chhu,
aankh to khol tane
ujas moklu chhu,
pila padi gaya pratiksha na
pandada,
antar thi tane khusbu bhari
yad moklu chhu.
(5) Bolo nahi to chalse Mithi nazar bas che,
Haso nahi to chalse Dil ma rakho to bas che,
SMS karo k na karo tamari marji,
Tame aa SMS vancho a j bas che..
(6) Tu nathi to aa jagat Udas laage che,
Punam ni raatoy mujne aamas laage che;
Anu Anu ma jagatna nihadu chu tane,
nayan ni kiki ma pan taaro vaas laage che
(7) Koi ni dhadkan na ame diwana bani gaya, prem na aasu thi
ame bhinjai gaya,
koine kadar kyan chhe amari,ame to bas temni vaat jota sukai gaya
(8) Bolya kare a maitri,
chup rahe a prem
milan karave a maitri,
judai satave a prem
hasave a maitri,
radave a prem,
to pan loko maitri mukine kem kare chhe prem??
(9) Dur Rahine Pan Pase Rahevani Mane Adat Che,
Yad Banine Ankho Mathi Vehvani mane Adat Che,
Pase Na Hova Chata Pase J Lagis Mane ehasas Banine Rehvani Adat Che.
(10)Su Karu Fariyad Tane Ke
Fariyaad Maaj Fari Yaad Chhe
Fari Fari Ne Yaad Tari
Ej Mari Fariyad Che
(11)Sparsh na pushpo khile chhe swash ma
Dhadkano gunji rahi chhe viswas ma
Dil na safar no ant kyan hase?
Nayan dode chhe tamari talash ma
(12)Arz Kiya Hai....
Devu che Dil maru Daan Ma..
Wah.. wah.. wah wah
Devu che Dil maru Daan Ma..
Wah.. wah.. wah wah
Devu che Dil maru Daan Ma..
Che Koi "Maal" tamara Dhyan Ma.. ??
Wah wah..
(13)Mausam badlayo ane thandak thai gai, Tamara msg vina zindagi
bechain thai gai,
Tame bhuli gaya cho amne ke pachi,SMS ni skim puri thai gai...
(14)Prem Ni Koi Divas Kimat Thaay Nahi,
Nazik Ke Door Thi Samjaay Nahi,
Sneh Na Dariya Ma Dubo To Khabar Pade!!
Em Kinaare Rahi Haiyu Bhinjaay nahi!!
(15)Dil par hamlo tayo ne dil tuti gayu.
koi k che k manobal khuti gayu
khoti buma bum che doctroni
aa to tame yadd aaya ne bicharu dhabkaro chuki gayu.
(16)Sagar ni pele par koi radtu hase,tamne yad kari ne
koi tadaptu hase,jara dil par hath rakhi vichari to juo,
tamara mate pan koi jivatu
(17)Prem-Patel no
Reet-Rajput ni
Ashro-Aahir no
Roop-Braman nu
Vepar-Vaniya no
Stuti-Shivaji ni
Kaleju-Kathiyavad nu
Ne
Dosti
E TO BAPU MAARI j HOo....
(18)Mane Loko Kahe Chhe..Ke Maari Shu Dasha Chhe,
Hu Kahu Chhu..Ke Prem Ma Padavani Aa Saza Chhe,
Vikharayela Vaal…Aankho Hase Chhe Ke Rade Che,
Kasoor Be-wafai No Nathi..Mohabbat Ni Aa Mazaa Chhe
(19)Prem su 6 e na pucho to saru
Sachvo to amrut 6
piyo to zaher 6
Har raat 1 mitho ujagro 6
Aankh ane nindar ne sam-same ver 6 ANU NAM J PREM 6.
(20)What is LOVE?
L-Levani nahi kaik aapvani bhavna
O-Ochhu medavi vadhu tyag karva ni bhavna
V-Vishwas atut hovani bhavna
E-Ek thava ni bhavna.
એન્ટીસેપ્ટીકનો શોધક ઃ જોસેફ લીસ્ટર
શરીર પર ઘા પડે ત્યારે તેમજ શસ્ત્રક્રિયાની કાપકૂપ બાદ ઘામાં રૃઝ આવતાં વાર લાગે તે દરમિયાન તેમાં ચેપ લાગવાની સંભાવના હોય છે. જૂના કાળમાં શસ્ત્રક્રીયા બાદ ઘામાં ચેપ લાગીને દર્દીઓના મૃત્યુ થવાની ઘટનાઓ ઘણી બનતી. પરંતુ ૧૯મી સદીમાં થઈ ગયેલા વિજ્ઞાની જોસેફ લીસ્ટરે એન્ટી સેપ્ટીક દવા શોધીને ઘામાં ચેપ લાગતો અટકાવી હજારો દર્દીઓની જિંદગી બચાવી છે.
જોસેફ લીસ્ટરનો જન્મ ઈંગ્લેન્ડના અપ્ટોન ખાતે ઈ.સ. ૧૮૨૭ના એપ્રિલની ૫મી તારીખે થયો હતો. ઉચ્ચ અભ્યાસ કર્યા બાદ તેને એડિનબર્ગ રોયલ ઈન્ફર્મરીમાં સર્જન તરીકે નિમણૂંક મળેલી. લીસ્ટરે જોયું કે હોસ્પિટલમાં શસ્ત્રક્રિયા કર્યા પછી અર્ધા ઉપરાંત દર્દીઓ ઘામાં ચેપ લાગવાથી મૃત્યુ પામતા. શરીર પરનો ઘા પાકી જાય પછી તેને બચાવવો મુશ્કેલ હતો. લીસ્ટરે અભ્યાસ કરીને શોધી કાઢયું કે ઘામાં ઉત્પન્ન થતાં બેકટેરિયા ઘામાં સડો કરે છે અને તે પાકી જાય છે. તેણે બેકટેરિયાના નાશ કરે તેવા કાર્બોલિક એસિડવાળા પાટા બાંધવાનું નક્કી કર્યું.
ઈ.સ. ૧૮૭૦માં તેણે શસ્ત્રક્રિયા પછી ઘા પર કાબોલિક એસિડ છાંટીને પાટા બાંધવાનું શરૃ કર્યું. આ શોધ એન્ટીસેપ્ટીક તરીકે પ્રખ્યાત થઈ ત્યારબાદ તેણે હોસ્પિટલના કર્મચારીઓને હાથે પગે સફેદ મોજાં પહેરવાનો નિયમ પણ કર્યો. લીસ્ટરના પ્રયત્નોથી યુરોપની હોસ્પિટલોમાં સ્વચ્છતા આવવા લાગી અને ચેપ લાગવાની ઘટનાઓ ઓછી થવા લાગી. ઈ.સ. ૧૮૭૧માં લીસ્ટરે મહારાણીવિકટોરિયાના ડાબા હાથ પર શસ્ત્રક્રિયા કરી ગુમડું દૂર કરેલું. ત્યારબાદ લીસ્ટરને લંડનની કીંગ કોલેજમાં વડાસર્જન તરીકે નિમણૂંક મળેલી. આ આશીર્વાદ જનક શોધ કરનાર જોસેફ લીસ્ટરનું ઈ.સ. ૧૯૧૨ના ફેબ્રુઆરીની ૧૦મી તારીખે અવસાન થયું હતું.
જોસેફ લીસ્ટરનો જન્મ ઈંગ્લેન્ડના અપ્ટોન ખાતે ઈ.સ. ૧૮૨૭ના એપ્રિલની ૫મી તારીખે થયો હતો. ઉચ્ચ અભ્યાસ કર્યા બાદ તેને એડિનબર્ગ રોયલ ઈન્ફર્મરીમાં સર્જન તરીકે નિમણૂંક મળેલી. લીસ્ટરે જોયું કે હોસ્પિટલમાં શસ્ત્રક્રિયા કર્યા પછી અર્ધા ઉપરાંત દર્દીઓ ઘામાં ચેપ લાગવાથી મૃત્યુ પામતા. શરીર પરનો ઘા પાકી જાય પછી તેને બચાવવો મુશ્કેલ હતો. લીસ્ટરે અભ્યાસ કરીને શોધી કાઢયું કે ઘામાં ઉત્પન્ન થતાં બેકટેરિયા ઘામાં સડો કરે છે અને તે પાકી જાય છે. તેણે બેકટેરિયાના નાશ કરે તેવા કાર્બોલિક એસિડવાળા પાટા બાંધવાનું નક્કી કર્યું.
ઈ.સ. ૧૮૭૦માં તેણે શસ્ત્રક્રિયા પછી ઘા પર કાબોલિક એસિડ છાંટીને પાટા બાંધવાનું શરૃ કર્યું. આ શોધ એન્ટીસેપ્ટીક તરીકે પ્રખ્યાત થઈ ત્યારબાદ તેણે હોસ્પિટલના કર્મચારીઓને હાથે પગે સફેદ મોજાં પહેરવાનો નિયમ પણ કર્યો. લીસ્ટરના પ્રયત્નોથી યુરોપની હોસ્પિટલોમાં સ્વચ્છતા આવવા લાગી અને ચેપ લાગવાની ઘટનાઓ ઓછી થવા લાગી. ઈ.સ. ૧૮૭૧માં લીસ્ટરે મહારાણીવિકટોરિયાના ડાબા હાથ પર શસ્ત્રક્રિયા કરી ગુમડું દૂર કરેલું. ત્યારબાદ લીસ્ટરને લંડનની કીંગ કોલેજમાં વડાસર્જન તરીકે નિમણૂંક મળેલી. આ આશીર્વાદ જનક શોધ કરનાર જોસેફ લીસ્ટરનું ઈ.સ. ૧૯૧૨ના ફેબ્રુઆરીની ૧૦મી તારીખે અવસાન થયું હતું.
કભી કભી...
સેલિબ્રિટીઓની મોટામાં મોટી મુશ્કેલી એ છે કે, સનસનાટી ફેલાવનારાં અડધા કદનાં ટેબ્લોઈડ અખબારો તેમની પાછળ પડી જાય છે. પ્રિન્સેસ ડાયેના કોની સાથે દરિયાકાંઠે ફરવા જતાં હતાં તે જાણકારી મેળવવા તસવીરકારો છુપાવેશે સંતાઈને તસવીરો લેતા. આવા લોકોને ‘પાપારાઝી’ કહે છે.
બીજાના ઘરમાં અથવા તો બીજાની અંગત જિંદગીમાં ડોકિયું કરનારની ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે.
‘પીંપિંગ ટોમ’ શબ્દ ક્યાંથી આવ્યો તેની ક્લાસિક પણ એક ખૂબસૂરત કથા છે.
ઈ.સ. ૧૦૬૬નો સમય હતો.
એ વખતે ઈંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયા અત્યંત લોકપ્રિય સ્ત્રી હતી. તેના પતિનું નામ અર્લ લિયોફ્રિક હતું. લેડી ગોડિયા લોકકલ્યાણનાં કામો કરતી હોઈ લોકો તેનો અત્યંત આદર કરતા હતા. તેમના પતિ અર્લ પણ એક સામંત હતા. જ્યારે લેડી ગોડિયા સ્વયં બેહદ સુંદર હતી. તે ર્ધાિમક મનોવૃત્તિવાળી હોવા ઉપરાંત ગરીબો પ્રતિ દયા રાખતી હતી. અલબત્ત તેને પણ આમ સ્ત્રીઓની જેમ ‘નેગિંગ’ અર્થાત્ કાંઈ ને કાંઈ પતિને કહેતા રહેવાની ટેવ હતી.
અર્લ સામંત હતા, પરંતુ લેડી ગોડિયા પણ પૃષ્ઠભૂમિમાં રહેવા માંગતી નહોતી. તે ઈચ્છતી હતી કે તેનો પતિ અર્લ લિયોફ્રિક બરાબર શાસન કરે, પ્રજાભિમુખ શાસન કરે. અર્લ સામંતશાહી યુગના ઇંગ્લેન્ડેના કવૈંટરી નામના પરગણાના શાસક હતા. અર્લ લોકો પર વધુ ને વધુ કર ઝીંકે જતા હતા. લેડી ગોડિયાએ એક દિવસ પતિને સલાહ આપી કે, "ગરીબ લોકો પર આટલા બધાં કરવેરા નાંખવા ઠીક નથી."
અર્લને આ વાત ના ગમી. એણે પત્નીની વાત ફગાવી દીધી, પરંતુ લેડી ગોડિયા કરભારણ ઘટે તે માટે પતિ પર સતત દબાણ કરતી રહી. એ જે વાતને પકડે તે છોડતી નહીં. જમતાં, બેસતાં, ઊઠતાં, સૂતાં પણ લેડી ગોડિયા અર્લને કહેતી : "કરવેરા ઘટાડો."
એક દિવસ પત્નીના દબાણથી તંગ આવી ગયેલા સામંત પતિએ કહ્યું : "લેડી ! તમે તમારા શરીર પરનાં બધાં જ વસ્ત્રો કાઢી નાંખી, નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમો તો જ હું કર ઘટાડીશ."
સામંતને હતું કે, પત્ની આવી આકરી શરત કદી નહીં માને. તેમને હતું કે, લેડી ગોડિયા ખામોશ થઈ જશે, પરંતુ તેમને પત્નીના મનોબળનો અંદાજ નહોતો. તેઓ સ્ત્રીઓને કમજોર દિલની ચીજ સમજતા હતા.
ખૂબ જ વિચાર્યા બાદ લેડી ગોડિયાએ પતિને કહ્યું : "અગર તમે મને સાર્વજનિક રીતે, અનેક લોકોની હાજરીમાં નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરવાની અનુમતિ આપો તો હું તેમ કરવા તૈયાર છું."
અર્લ લિયોફ્રિકે પોતાના શાહી દરબારની અને પ્રજાજનોની બેઠક બોલાવી અને લેડી ગોડિયાને કહ્યું : "તમે નગ્ન થઈ, ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરશો તો હું લોકો પરના કરવેરા ઘટાડી નાંખીશ.
શાહી દરબારમાં ઉપસ્થિત સૌ લોકો સ્તબ્ધ થઈ ગયા. વળી લેડી ગોડિયા તો ખુદ શાસકનાં યુવાન-રૃપાળાં પત્ની હતાં. વળી એ ૧૧મી સદીનો સમય હતો. લોકો અત્યંત રુઢિચુસ્ત હતા. સ્ત્રીઓ તો શરીરનો નાનો સરખો ભાગ પણ બહાર ના દેખાય તેની કાળજી રાખતી હતી. વળી બજારમાં એક સ્ત્રી નગ્ન થઈને ફરે તેને અસામાજિક કૃત્ય ગણવામાં આવતું હતું.
પરંતુ લેડી ગોડિયાએ જાહેરાત કરી કે, "કાલે બપોરે હું નિર્વસ્ત્ર થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમીશ."
લોકો લેડી ગોડિયાનો આ નિર્ણય સાંભળી સ્તબ્ધ થઈ ગયા. શાહી દરબારમાં જરબરદસ્ત ખામોશી છવાઈ ગઈ. લેડી ગોડિયા પ્રત્યે લોકોને ભારે આદર અને માન હતાં. જનકલ્યાણ માટે એક નારી આવી પરિસ્થિતિ પણ સહન કરવા તૈયાર થશે તે માનવા કોઈ તૈયાર નહોતું.
લોકો પોતપોતાના ઘેર ચાલ્યા ગયા.
અર્લ લિયોફ્રિકને હતું કે, સવાર થતાં જ લેડી ગોડિયા તેમનો નિર્ણય બદલશે, પરંતુ તેમ ના થયું. બીજા દિવસે સવારે ૧૧ વાગ્યે લેડી ગોડિયાએ તેમના શાહી મહેલના પ્રાંગણમાં એક ઘોડો મંગાવ્યો. પોતાના શયનખંડમાં જ શરીર પરનાં તમામ વસ્ત્રો ઉતારી નાંખ્યાં. માથા પરના ઘૂંઘરાળા કાળા ભમ્મર વાળ છૂટા કરી દીધા. જેના કારણે વક્ષઃસ્થલ છુપાઈ ગયાં. તેઓ દાસીઓ સાથે બહાર નીકળ્યાં. પોર્ચમાં પહેલેથી એક ઘોડો ઊભો હતો. લેડી નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં ઘોડા પર બેસી ગયાં અને લાંબા કાળા વાળ શરીર પર એ રીતે ફેલાવી દીધાં કે જેવી રીતે ચંદ્રમા કાળાં વાદળોની પાછળ ઢંકાઈ જાય.
ઈંગ્લેન્ડના સામંતે લોકો પરના વેરા ઘટાડવા પત્ની સમક્ષ આકરી શરત મૂકી
નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં જ લેડી ગોડિયા ઘોડા પર નતમસ્તકે નીકળ્યાં. અર્લ લિયોફ્રિક પણ હવે તેમને રોકી શકે તેમ નહોતા. તેમની બંને બાજુ એક એક સૈનિક હતા, પરંતુ તેઓ નતમસ્તકે ચાલતાં હતાં. નગ્ન હાથ, બદન અને ઉઘાડા પગ સિવાય બીજું કાંઈ જ નજર આવતું નહોતું. આ જ હાલતમાં તેઓ આખું બજાર ફર્યાં અને બજારમાં ફરીને ખુશી ખુશી મહેલમાં પાછાં આવ્યાં. પતિ તેમનું સ્વાગત કરવા તૈયાર જ હતા. એક વિશાળ રેશમી વસ્ત્ર ઓઢાડી અર્લ લિયોફ્રિકે પૂરા આદર સાથે પત્નીનું સ્વાગત કર્યું.
બીજા જ દિવસે સામંત અર્લ લિયોફ્રિકે પત્નીએ માંગ્યું હતું તે કરતાં વધુ લોકોને આપ્યું. આખાયે કવૈંટરીને કરમુક્ત શહેર જાહેર કરી દીધું. લોકો પર નંખાયેલા તમામ કર નાબૂદ કરી દીધા.
લોકો દંગ રહી ગયા.
અર્લ રાજ્યની તિજોરી કેવી રીતે ભરશે તેની પરવા પણ સામંતે કરી નહીં અને લેડી ગોડિયા ઇંગ્લેન્ડની મહાન નારીઓમાં પ્રજા માટે નિર્વસ્ત્ર બનીને ઘૂમનાર નારી તરીકે એક દંતકથા બની ગયાં.
૧૧મી સદીની આ ઘટનાની મોટામાં મોટી ખૂબી એ હતી કે, લેડી ગોડિયાએ પ્રજા માટે પોતાના સ્ત્રીત્વને ઉઘાડું કરવાનું સાહસ કરી એક ત્યાગ આપ્યો, પરંતુ પ્રજાએ પણ એવો જ પ્રતિભાવ આપ્યો હતો. લેડી ગોડિયા જે દિવસે બજારમાં વસ્ત્રો ઉતારીને ઘૂમવાનાં હતાં તે દિવસે લોકોએ પણ સવારથી બજારો ખોલ્યાં નહોતાં. લોકો સ્વયં ઘરનાં બારણાં બંધ કરીને ઘરમાં પૂરાઈ રહ્યાં હતાં. તેઓ એક આકરી શરત પૂરી કરી રહેલાં મહાન મહિલાને નિર્વસ્ત્ર જોવા માંગતાં નહોતાં અને એ રીતે લેડી પ્રત્યે એક ઊંચો આદર વ્યક્ત કરવા માંગતાં હતાં અને તેથી લેડી નિર્વસ્ત્ર બની બજારમાં ઘૂમ્યાં ત્યારે લોકો જ પોતાના ઘરમાં સ્વયંભૂ કેદમાં હોઈ કોઈએ તેમને નિર્વસ્ત્ર જોયાં જ નહીં. લોકોએ સ્વેચ્છાએ જનતા કરફ્યૂ પાડયો અને નગરની શેરીઓને નિર્જન બનાવી દીધી.
છેક પંદરમી સદી સુધી લેડી ગોડિયાની આ કથા ઇંગ્લેન્ડના ઇતિહાસમાં જુદી જુદી રીતે કહેવાઈ છે. આજે પણ અનેક ખેલ અને તમાશાઓમાં સેક્સને ઉપસાવવા લેડી ગોડિયાના નામનો ગલત ઇસ્તેમાલ થાય છે. પશ્ચિમના દેશોના ઘણા તમાશાઓમાં એક સફેદ ઘોડો લાવવામાં આવે છે. તેમાં એક ખૂબસૂરત યુવતીને ઓછામાં ઓછાં પારદર્શક વસ્ત્રો પહેરાવી ઘોડા પર બેસાડી એરેનામાં ફેરવવામાં આવે છે. લોકો તાળીઓ પાડે છે. પરંતુ પશ્ચિમની નવી વર્ણસંકર પ્રજા લેડી ગોડિયા જેવી મહાન નારી પ્રત્યે આદર વ્યક્ત કરવાના બદલે આજે લેડી ગોડિયાના નામે વિકૃત સેક્સ ઢૂંઢે છે. એ જ ઇંગ્લેન્ડની પ્રજા માટે એક સામંતની પત્નીએ અત્યંત હિંમતભર્યું પગલું પ્રજાના હિત માટે ભર્યું હતું, અને તે પણ ઇંગ્લેન્ડનો સમાજ જ્યારે રુઢિચુસ્ત હતો. આ વાત પશ્ચિમની નવી પેઢી ભૂલી ગઈ છે.
અલબત્ત, એ સમયમાં પણ એક સૂક્ષ્મ ઘટના પણ ઘટી ગઈ હતી. એક કિશોરાવસ્થાના છોકરાને લેડી ગોડિયાને નિર્વસ્ત્ર જોવાની લાલચ થઈ આવી હતી. આખા શહેરમાં ટોમ નામનો આ એક જ એવો છોકરો હતો જેણે આખા શહેરના લોકોએ લીધેલા સ્વયંભૂ કરફ્યૂના નિર્ણયનું યોગ્ય પાલન કર્યું નહોતું. એ ઘરમાં તો રહ્યો હતો, પરંતુ તેના ઘરના દરવાજાના એક છીદ્રમાંથી એણે નિર્વસ્ત્ર લેડી ગોડિયાને જોવા પ્રયાસ કર્યો હતો. આ વાત એણે જ લોકોને કહી હતી. બસ એ જ દિવસથી બીજાના ઘરમાં ઝાંખવાનો પ્રયાસ કરનારા લોકોને અંગ્રેજી ભાષામાં ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે. આજના સમયમાં પણ આવા ‘પીંપિંગ ટોમ’ ઘણા છે.
ત્યાર પછી તો લેડી ગોડિયાની આ કથા ગદ્ય અને પદ્યમાં પણ લખાઈ છે. આજે પણ ઇંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયાની યાદમાં તેમની પ્રતિકૃતિની ઝાંખી નીકળે છે. ઘોડા પર તંગ શ્વેત વસ્ત્રોવાળી યુવતીને બેસાડી તેનું જુલૂસ કાઢવામાં આવે છે. બાજુમાં પુરાણા સમયના ડ્રેસમાં બે સૈનિકો પણ ચાલતા હોય છે.
આજે મધ્યમ વર્ગ પર દર વર્ષે આકરો કરબોજ ઠોકતા શાસકો અર્લ લિયોફ્રિક જેવા નથી અને લેડી ગોડિયા જેવી તેમની પત્નીઓ પણ નથી.
આ ક્લાસિક સ્ટોરી નગ્નતાની નહીં પરંતુ પ્રજાવત્સલ રાણીની અને રાણીને આદર કરતી પ્રજાની છે.
બીજાના ઘરમાં અથવા તો બીજાની અંગત જિંદગીમાં ડોકિયું કરનારની ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે.
‘પીંપિંગ ટોમ’ શબ્દ ક્યાંથી આવ્યો તેની ક્લાસિક પણ એક ખૂબસૂરત કથા છે.
ઈ.સ. ૧૦૬૬નો સમય હતો.
એ વખતે ઈંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયા અત્યંત લોકપ્રિય સ્ત્રી હતી. તેના પતિનું નામ અર્લ લિયોફ્રિક હતું. લેડી ગોડિયા લોકકલ્યાણનાં કામો કરતી હોઈ લોકો તેનો અત્યંત આદર કરતા હતા. તેમના પતિ અર્લ પણ એક સામંત હતા. જ્યારે લેડી ગોડિયા સ્વયં બેહદ સુંદર હતી. તે ર્ધાિમક મનોવૃત્તિવાળી હોવા ઉપરાંત ગરીબો પ્રતિ દયા રાખતી હતી. અલબત્ત તેને પણ આમ સ્ત્રીઓની જેમ ‘નેગિંગ’ અર્થાત્ કાંઈ ને કાંઈ પતિને કહેતા રહેવાની ટેવ હતી.
અર્લ સામંત હતા, પરંતુ લેડી ગોડિયા પણ પૃષ્ઠભૂમિમાં રહેવા માંગતી નહોતી. તે ઈચ્છતી હતી કે તેનો પતિ અર્લ લિયોફ્રિક બરાબર શાસન કરે, પ્રજાભિમુખ શાસન કરે. અર્લ સામંતશાહી યુગના ઇંગ્લેન્ડેના કવૈંટરી નામના પરગણાના શાસક હતા. અર્લ લોકો પર વધુ ને વધુ કર ઝીંકે જતા હતા. લેડી ગોડિયાએ એક દિવસ પતિને સલાહ આપી કે, "ગરીબ લોકો પર આટલા બધાં કરવેરા નાંખવા ઠીક નથી."
અર્લને આ વાત ના ગમી. એણે પત્નીની વાત ફગાવી દીધી, પરંતુ લેડી ગોડિયા કરભારણ ઘટે તે માટે પતિ પર સતત દબાણ કરતી રહી. એ જે વાતને પકડે તે છોડતી નહીં. જમતાં, બેસતાં, ઊઠતાં, સૂતાં પણ લેડી ગોડિયા અર્લને કહેતી : "કરવેરા ઘટાડો."
એક દિવસ પત્નીના દબાણથી તંગ આવી ગયેલા સામંત પતિએ કહ્યું : "લેડી ! તમે તમારા શરીર પરનાં બધાં જ વસ્ત્રો કાઢી નાંખી, નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમો તો જ હું કર ઘટાડીશ."
સામંતને હતું કે, પત્ની આવી આકરી શરત કદી નહીં માને. તેમને હતું કે, લેડી ગોડિયા ખામોશ થઈ જશે, પરંતુ તેમને પત્નીના મનોબળનો અંદાજ નહોતો. તેઓ સ્ત્રીઓને કમજોર દિલની ચીજ સમજતા હતા.
ખૂબ જ વિચાર્યા બાદ લેડી ગોડિયાએ પતિને કહ્યું : "અગર તમે મને સાર્વજનિક રીતે, અનેક લોકોની હાજરીમાં નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરવાની અનુમતિ આપો તો હું તેમ કરવા તૈયાર છું."
અર્લ લિયોફ્રિકે પોતાના શાહી દરબારની અને પ્રજાજનોની બેઠક બોલાવી અને લેડી ગોડિયાને કહ્યું : "તમે નગ્ન થઈ, ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરશો તો હું લોકો પરના કરવેરા ઘટાડી નાંખીશ.
શાહી દરબારમાં ઉપસ્થિત સૌ લોકો સ્તબ્ધ થઈ ગયા. વળી લેડી ગોડિયા તો ખુદ શાસકનાં યુવાન-રૃપાળાં પત્ની હતાં. વળી એ ૧૧મી સદીનો સમય હતો. લોકો અત્યંત રુઢિચુસ્ત હતા. સ્ત્રીઓ તો શરીરનો નાનો સરખો ભાગ પણ બહાર ના દેખાય તેની કાળજી રાખતી હતી. વળી બજારમાં એક સ્ત્રી નગ્ન થઈને ફરે તેને અસામાજિક કૃત્ય ગણવામાં આવતું હતું.
પરંતુ લેડી ગોડિયાએ જાહેરાત કરી કે, "કાલે બપોરે હું નિર્વસ્ત્ર થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમીશ."
લોકો લેડી ગોડિયાનો આ નિર્ણય સાંભળી સ્તબ્ધ થઈ ગયા. શાહી દરબારમાં જરબરદસ્ત ખામોશી છવાઈ ગઈ. લેડી ગોડિયા પ્રત્યે લોકોને ભારે આદર અને માન હતાં. જનકલ્યાણ માટે એક નારી આવી પરિસ્થિતિ પણ સહન કરવા તૈયાર થશે તે માનવા કોઈ તૈયાર નહોતું.
લોકો પોતપોતાના ઘેર ચાલ્યા ગયા.
અર્લ લિયોફ્રિકને હતું કે, સવાર થતાં જ લેડી ગોડિયા તેમનો નિર્ણય બદલશે, પરંતુ તેમ ના થયું. બીજા દિવસે સવારે ૧૧ વાગ્યે લેડી ગોડિયાએ તેમના શાહી મહેલના પ્રાંગણમાં એક ઘોડો મંગાવ્યો. પોતાના શયનખંડમાં જ શરીર પરનાં તમામ વસ્ત્રો ઉતારી નાંખ્યાં. માથા પરના ઘૂંઘરાળા કાળા ભમ્મર વાળ છૂટા કરી દીધા. જેના કારણે વક્ષઃસ્થલ છુપાઈ ગયાં. તેઓ દાસીઓ સાથે બહાર નીકળ્યાં. પોર્ચમાં પહેલેથી એક ઘોડો ઊભો હતો. લેડી નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં ઘોડા પર બેસી ગયાં અને લાંબા કાળા વાળ શરીર પર એ રીતે ફેલાવી દીધાં કે જેવી રીતે ચંદ્રમા કાળાં વાદળોની પાછળ ઢંકાઈ જાય.
ઈંગ્લેન્ડના સામંતે લોકો પરના વેરા ઘટાડવા પત્ની સમક્ષ આકરી શરત મૂકી
નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં જ લેડી ગોડિયા ઘોડા પર નતમસ્તકે નીકળ્યાં. અર્લ લિયોફ્રિક પણ હવે તેમને રોકી શકે તેમ નહોતા. તેમની બંને બાજુ એક એક સૈનિક હતા, પરંતુ તેઓ નતમસ્તકે ચાલતાં હતાં. નગ્ન હાથ, બદન અને ઉઘાડા પગ સિવાય બીજું કાંઈ જ નજર આવતું નહોતું. આ જ હાલતમાં તેઓ આખું બજાર ફર્યાં અને બજારમાં ફરીને ખુશી ખુશી મહેલમાં પાછાં આવ્યાં. પતિ તેમનું સ્વાગત કરવા તૈયાર જ હતા. એક વિશાળ રેશમી વસ્ત્ર ઓઢાડી અર્લ લિયોફ્રિકે પૂરા આદર સાથે પત્નીનું સ્વાગત કર્યું.
બીજા જ દિવસે સામંત અર્લ લિયોફ્રિકે પત્નીએ માંગ્યું હતું તે કરતાં વધુ લોકોને આપ્યું. આખાયે કવૈંટરીને કરમુક્ત શહેર જાહેર કરી દીધું. લોકો પર નંખાયેલા તમામ કર નાબૂદ કરી દીધા.
લોકો દંગ રહી ગયા.
અર્લ રાજ્યની તિજોરી કેવી રીતે ભરશે તેની પરવા પણ સામંતે કરી નહીં અને લેડી ગોડિયા ઇંગ્લેન્ડની મહાન નારીઓમાં પ્રજા માટે નિર્વસ્ત્ર બનીને ઘૂમનાર નારી તરીકે એક દંતકથા બની ગયાં.
૧૧મી સદીની આ ઘટનાની મોટામાં મોટી ખૂબી એ હતી કે, લેડી ગોડિયાએ પ્રજા માટે પોતાના સ્ત્રીત્વને ઉઘાડું કરવાનું સાહસ કરી એક ત્યાગ આપ્યો, પરંતુ પ્રજાએ પણ એવો જ પ્રતિભાવ આપ્યો હતો. લેડી ગોડિયા જે દિવસે બજારમાં વસ્ત્રો ઉતારીને ઘૂમવાનાં હતાં તે દિવસે લોકોએ પણ સવારથી બજારો ખોલ્યાં નહોતાં. લોકો સ્વયં ઘરનાં બારણાં બંધ કરીને ઘરમાં પૂરાઈ રહ્યાં હતાં. તેઓ એક આકરી શરત પૂરી કરી રહેલાં મહાન મહિલાને નિર્વસ્ત્ર જોવા માંગતાં નહોતાં અને એ રીતે લેડી પ્રત્યે એક ઊંચો આદર વ્યક્ત કરવા માંગતાં હતાં અને તેથી લેડી નિર્વસ્ત્ર બની બજારમાં ઘૂમ્યાં ત્યારે લોકો જ પોતાના ઘરમાં સ્વયંભૂ કેદમાં હોઈ કોઈએ તેમને નિર્વસ્ત્ર જોયાં જ નહીં. લોકોએ સ્વેચ્છાએ જનતા કરફ્યૂ પાડયો અને નગરની શેરીઓને નિર્જન બનાવી દીધી.
છેક પંદરમી સદી સુધી લેડી ગોડિયાની આ કથા ઇંગ્લેન્ડના ઇતિહાસમાં જુદી જુદી રીતે કહેવાઈ છે. આજે પણ અનેક ખેલ અને તમાશાઓમાં સેક્સને ઉપસાવવા લેડી ગોડિયાના નામનો ગલત ઇસ્તેમાલ થાય છે. પશ્ચિમના દેશોના ઘણા તમાશાઓમાં એક સફેદ ઘોડો લાવવામાં આવે છે. તેમાં એક ખૂબસૂરત યુવતીને ઓછામાં ઓછાં પારદર્શક વસ્ત્રો પહેરાવી ઘોડા પર બેસાડી એરેનામાં ફેરવવામાં આવે છે. લોકો તાળીઓ પાડે છે. પરંતુ પશ્ચિમની નવી વર્ણસંકર પ્રજા લેડી ગોડિયા જેવી મહાન નારી પ્રત્યે આદર વ્યક્ત કરવાના બદલે આજે લેડી ગોડિયાના નામે વિકૃત સેક્સ ઢૂંઢે છે. એ જ ઇંગ્લેન્ડની પ્રજા માટે એક સામંતની પત્નીએ અત્યંત હિંમતભર્યું પગલું પ્રજાના હિત માટે ભર્યું હતું, અને તે પણ ઇંગ્લેન્ડનો સમાજ જ્યારે રુઢિચુસ્ત હતો. આ વાત પશ્ચિમની નવી પેઢી ભૂલી ગઈ છે.
અલબત્ત, એ સમયમાં પણ એક સૂક્ષ્મ ઘટના પણ ઘટી ગઈ હતી. એક કિશોરાવસ્થાના છોકરાને લેડી ગોડિયાને નિર્વસ્ત્ર જોવાની લાલચ થઈ આવી હતી. આખા શહેરમાં ટોમ નામનો આ એક જ એવો છોકરો હતો જેણે આખા શહેરના લોકોએ લીધેલા સ્વયંભૂ કરફ્યૂના નિર્ણયનું યોગ્ય પાલન કર્યું નહોતું. એ ઘરમાં તો રહ્યો હતો, પરંતુ તેના ઘરના દરવાજાના એક છીદ્રમાંથી એણે નિર્વસ્ત્ર લેડી ગોડિયાને જોવા પ્રયાસ કર્યો હતો. આ વાત એણે જ લોકોને કહી હતી. બસ એ જ દિવસથી બીજાના ઘરમાં ઝાંખવાનો પ્રયાસ કરનારા લોકોને અંગ્રેજી ભાષામાં ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે. આજના સમયમાં પણ આવા ‘પીંપિંગ ટોમ’ ઘણા છે.
ત્યાર પછી તો લેડી ગોડિયાની આ કથા ગદ્ય અને પદ્યમાં પણ લખાઈ છે. આજે પણ ઇંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયાની યાદમાં તેમની પ્રતિકૃતિની ઝાંખી નીકળે છે. ઘોડા પર તંગ શ્વેત વસ્ત્રોવાળી યુવતીને બેસાડી તેનું જુલૂસ કાઢવામાં આવે છે. બાજુમાં પુરાણા સમયના ડ્રેસમાં બે સૈનિકો પણ ચાલતા હોય છે.
આજે મધ્યમ વર્ગ પર દર વર્ષે આકરો કરબોજ ઠોકતા શાસકો અર્લ લિયોફ્રિક જેવા નથી અને લેડી ગોડિયા જેવી તેમની પત્નીઓ પણ નથી.
આ ક્લાસિક સ્ટોરી નગ્નતાની નહીં પરંતુ પ્રજાવત્સલ રાણીની અને રાણીને આદર કરતી પ્રજાની છે.
કભી કભી...
સેલિબ્રિટીઓની મોટામાં મોટી મુશ્કેલી એ છે કે, સનસનાટી ફેલાવનારાં અડધા કદનાં ટેબ્લોઈડ અખબારો તેમની પાછળ પડી જાય છે. પ્રિન્સેસ ડાયેના કોની સાથે દરિયાકાંઠે ફરવા જતાં હતાં તે જાણકારી મેળવવા તસવીરકારો છુપાવેશે સંતાઈને તસવીરો લેતા. આવા લોકોને ‘પાપારાઝી’ કહે છે.
બીજાના ઘરમાં અથવા તો બીજાની અંગત જિંદગીમાં ડોકિયું કરનારની ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે.
‘પીંપિંગ ટોમ’ શબ્દ ક્યાંથી આવ્યો તેની ક્લાસિક પણ એક ખૂબસૂરત કથા છે.
ઈ.સ. ૧૦૬૬નો સમય હતો.
એ વખતે ઈંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયા અત્યંત લોકપ્રિય સ્ત્રી હતી. તેના પતિનું નામ અર્લ લિયોફ્રિક હતું. લેડી ગોડિયા લોકકલ્યાણનાં કામો કરતી હોઈ લોકો તેનો અત્યંત આદર કરતા હતા. તેમના પતિ અર્લ પણ એક સામંત હતા. જ્યારે લેડી ગોડિયા સ્વયં બેહદ સુંદર હતી. તે ર્ધાિમક મનોવૃત્તિવાળી હોવા ઉપરાંત ગરીબો પ્રતિ દયા રાખતી હતી. અલબત્ત તેને પણ આમ સ્ત્રીઓની જેમ ‘નેગિંગ’ અર્થાત્ કાંઈ ને કાંઈ પતિને કહેતા રહેવાની ટેવ હતી.
અર્લ સામંત હતા, પરંતુ લેડી ગોડિયા પણ પૃષ્ઠભૂમિમાં રહેવા માંગતી નહોતી. તે ઈચ્છતી હતી કે તેનો પતિ અર્લ લિયોફ્રિક બરાબર શાસન કરે, પ્રજાભિમુખ શાસન કરે. અર્લ સામંતશાહી યુગના ઇંગ્લેન્ડેના કવૈંટરી નામના પરગણાના શાસક હતા. અર્લ લોકો પર વધુ ને વધુ કર ઝીંકે જતા હતા. લેડી ગોડિયાએ એક દિવસ પતિને સલાહ આપી કે, "ગરીબ લોકો પર આટલા બધાં કરવેરા નાંખવા ઠીક નથી."
અર્લને આ વાત ના ગમી. એણે પત્નીની વાત ફગાવી દીધી, પરંતુ લેડી ગોડિયા કરભારણ ઘટે તે માટે પતિ પર સતત દબાણ કરતી રહી. એ જે વાતને પકડે તે છોડતી નહીં. જમતાં, બેસતાં, ઊઠતાં, સૂતાં પણ લેડી ગોડિયા અર્લને કહેતી : "કરવેરા ઘટાડો."
એક દિવસ પત્નીના દબાણથી તંગ આવી ગયેલા સામંત પતિએ કહ્યું : "લેડી ! તમે તમારા શરીર પરનાં બધાં જ વસ્ત્રો કાઢી નાંખી, નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમો તો જ હું કર ઘટાડીશ."
સામંતને હતું કે, પત્ની આવી આકરી શરત કદી નહીં માને. તેમને હતું કે, લેડી ગોડિયા ખામોશ થઈ જશે, પરંતુ તેમને પત્નીના મનોબળનો અંદાજ નહોતો. તેઓ સ્ત્રીઓને કમજોર દિલની ચીજ સમજતા હતા.
ખૂબ જ વિચાર્યા બાદ લેડી ગોડિયાએ પતિને કહ્યું : "અગર તમે મને સાર્વજનિક રીતે, અનેક લોકોની હાજરીમાં નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરવાની અનુમતિ આપો તો હું તેમ કરવા તૈયાર છું."
અર્લ લિયોફ્રિકે પોતાના શાહી દરબારની અને પ્રજાજનોની બેઠક બોલાવી અને લેડી ગોડિયાને કહ્યું : "તમે નગ્ન થઈ, ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરશો તો હું લોકો પરના કરવેરા ઘટાડી નાંખીશ.
શાહી દરબારમાં ઉપસ્થિત સૌ લોકો સ્તબ્ધ થઈ ગયા. વળી લેડી ગોડિયા તો ખુદ શાસકનાં યુવાન-રૃપાળાં પત્ની હતાં. વળી એ ૧૧મી સદીનો સમય હતો. લોકો અત્યંત રુઢિચુસ્ત હતા. સ્ત્રીઓ તો શરીરનો નાનો સરખો ભાગ પણ બહાર ના દેખાય તેની કાળજી રાખતી હતી. વળી બજારમાં એક સ્ત્રી નગ્ન થઈને ફરે તેને અસામાજિક કૃત્ય ગણવામાં આવતું હતું.
પરંતુ લેડી ગોડિયાએ જાહેરાત કરી કે, "કાલે બપોરે હું નિર્વસ્ત્ર થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમીશ."
લોકો લેડી ગોડિયાનો આ નિર્ણય સાંભળી સ્તબ્ધ થઈ ગયા. શાહી દરબારમાં જરબરદસ્ત ખામોશી છવાઈ ગઈ. લેડી ગોડિયા પ્રત્યે લોકોને ભારે આદર અને માન હતાં. જનકલ્યાણ માટે એક નારી આવી પરિસ્થિતિ પણ સહન કરવા તૈયાર થશે તે માનવા કોઈ તૈયાર નહોતું.
લોકો પોતપોતાના ઘેર ચાલ્યા ગયા.
અર્લ લિયોફ્રિકને હતું કે, સવાર થતાં જ લેડી ગોડિયા તેમનો નિર્ણય બદલશે, પરંતુ તેમ ના થયું. બીજા દિવસે સવારે ૧૧ વાગ્યે લેડી ગોડિયાએ તેમના શાહી મહેલના પ્રાંગણમાં એક ઘોડો મંગાવ્યો. પોતાના શયનખંડમાં જ શરીર પરનાં તમામ વસ્ત્રો ઉતારી નાંખ્યાં. માથા પરના ઘૂંઘરાળા કાળા ભમ્મર વાળ છૂટા કરી દીધા. જેના કારણે વક્ષઃસ્થલ છુપાઈ ગયાં. તેઓ દાસીઓ સાથે બહાર નીકળ્યાં. પોર્ચમાં પહેલેથી એક ઘોડો ઊભો હતો. લેડી નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં ઘોડા પર બેસી ગયાં અને લાંબા કાળા વાળ શરીર પર એ રીતે ફેલાવી દીધાં કે જેવી રીતે ચંદ્રમા કાળાં વાદળોની પાછળ ઢંકાઈ જાય.
ઈંગ્લેન્ડના સામંતે લોકો પરના વેરા ઘટાડવા પત્ની સમક્ષ આકરી શરત મૂકી
નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં જ લેડી ગોડિયા ઘોડા પર નતમસ્તકે નીકળ્યાં. અર્લ લિયોફ્રિક પણ હવે તેમને રોકી શકે તેમ નહોતા. તેમની બંને બાજુ એક એક સૈનિક હતા, પરંતુ તેઓ નતમસ્તકે ચાલતાં હતાં. નગ્ન હાથ, બદન અને ઉઘાડા પગ સિવાય બીજું કાંઈ જ નજર આવતું નહોતું. આ જ હાલતમાં તેઓ આખું બજાર ફર્યાં અને બજારમાં ફરીને ખુશી ખુશી મહેલમાં પાછાં આવ્યાં. પતિ તેમનું સ્વાગત કરવા તૈયાર જ હતા. એક વિશાળ રેશમી વસ્ત્ર ઓઢાડી અર્લ લિયોફ્રિકે પૂરા આદર સાથે પત્નીનું સ્વાગત કર્યું.
બીજા જ દિવસે સામંત અર્લ લિયોફ્રિકે પત્નીએ માંગ્યું હતું તે કરતાં વધુ લોકોને આપ્યું. આખાયે કવૈંટરીને કરમુક્ત શહેર જાહેર કરી દીધું. લોકો પર નંખાયેલા તમામ કર નાબૂદ કરી દીધા.
લોકો દંગ રહી ગયા.
અર્લ રાજ્યની તિજોરી કેવી રીતે ભરશે તેની પરવા પણ સામંતે કરી નહીં અને લેડી ગોડિયા ઇંગ્લેન્ડની મહાન નારીઓમાં પ્રજા માટે નિર્વસ્ત્ર બનીને ઘૂમનાર નારી તરીકે એક દંતકથા બની ગયાં.
૧૧મી સદીની આ ઘટનાની મોટામાં મોટી ખૂબી એ હતી કે, લેડી ગોડિયાએ પ્રજા માટે પોતાના સ્ત્રીત્વને ઉઘાડું કરવાનું સાહસ કરી એક ત્યાગ આપ્યો, પરંતુ પ્રજાએ પણ એવો જ પ્રતિભાવ આપ્યો હતો. લેડી ગોડિયા જે દિવસે બજારમાં વસ્ત્રો ઉતારીને ઘૂમવાનાં હતાં તે દિવસે લોકોએ પણ સવારથી બજારો ખોલ્યાં નહોતાં. લોકો સ્વયં ઘરનાં બારણાં બંધ કરીને ઘરમાં પૂરાઈ રહ્યાં હતાં. તેઓ એક આકરી શરત પૂરી કરી રહેલાં મહાન મહિલાને નિર્વસ્ત્ર જોવા માંગતાં નહોતાં અને એ રીતે લેડી પ્રત્યે એક ઊંચો આદર વ્યક્ત કરવા માંગતાં હતાં અને તેથી લેડી નિર્વસ્ત્ર બની બજારમાં ઘૂમ્યાં ત્યારે લોકો જ પોતાના ઘરમાં સ્વયંભૂ કેદમાં હોઈ કોઈએ તેમને નિર્વસ્ત્ર જોયાં જ નહીં. લોકોએ સ્વેચ્છાએ જનતા કરફ્યૂ પાડયો અને નગરની શેરીઓને નિર્જન બનાવી દીધી.
છેક પંદરમી સદી સુધી લેડી ગોડિયાની આ કથા ઇંગ્લેન્ડના ઇતિહાસમાં જુદી જુદી રીતે કહેવાઈ છે. આજે પણ અનેક ખેલ અને તમાશાઓમાં સેક્સને ઉપસાવવા લેડી ગોડિયાના નામનો ગલત ઇસ્તેમાલ થાય છે. પશ્ચિમના દેશોના ઘણા તમાશાઓમાં એક સફેદ ઘોડો લાવવામાં આવે છે. તેમાં એક ખૂબસૂરત યુવતીને ઓછામાં ઓછાં પારદર્શક વસ્ત્રો પહેરાવી ઘોડા પર બેસાડી એરેનામાં ફેરવવામાં આવે છે. લોકો તાળીઓ પાડે છે. પરંતુ પશ્ચિમની નવી વર્ણસંકર પ્રજા લેડી ગોડિયા જેવી મહાન નારી પ્રત્યે આદર વ્યક્ત કરવાના બદલે આજે લેડી ગોડિયાના નામે વિકૃત સેક્સ ઢૂંઢે છે. એ જ ઇંગ્લેન્ડની પ્રજા માટે એક સામંતની પત્નીએ અત્યંત હિંમતભર્યું પગલું પ્રજાના હિત માટે ભર્યું હતું, અને તે પણ ઇંગ્લેન્ડનો સમાજ જ્યારે રુઢિચુસ્ત હતો. આ વાત પશ્ચિમની નવી પેઢી ભૂલી ગઈ છે.
અલબત્ત, એ સમયમાં પણ એક સૂક્ષ્મ ઘટના પણ ઘટી ગઈ હતી. એક કિશોરાવસ્થાના છોકરાને લેડી ગોડિયાને નિર્વસ્ત્ર જોવાની લાલચ થઈ આવી હતી. આખા શહેરમાં ટોમ નામનો આ એક જ એવો છોકરો હતો જેણે આખા શહેરના લોકોએ લીધેલા સ્વયંભૂ કરફ્યૂના નિર્ણયનું યોગ્ય પાલન કર્યું નહોતું. એ ઘરમાં તો રહ્યો હતો, પરંતુ તેના ઘરના દરવાજાના એક છીદ્રમાંથી એણે નિર્વસ્ત્ર લેડી ગોડિયાને જોવા પ્રયાસ કર્યો હતો. આ વાત એણે જ લોકોને કહી હતી. બસ એ જ દિવસથી બીજાના ઘરમાં ઝાંખવાનો પ્રયાસ કરનારા લોકોને અંગ્રેજી ભાષામાં ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે. આજના સમયમાં પણ આવા ‘પીંપિંગ ટોમ’ ઘણા છે.
ત્યાર પછી તો લેડી ગોડિયાની આ કથા ગદ્ય અને પદ્યમાં પણ લખાઈ છે. આજે પણ ઇંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયાની યાદમાં તેમની પ્રતિકૃતિની ઝાંખી નીકળે છે. ઘોડા પર તંગ શ્વેત વસ્ત્રોવાળી યુવતીને બેસાડી તેનું જુલૂસ કાઢવામાં આવે છે. બાજુમાં પુરાણા સમયના ડ્રેસમાં બે સૈનિકો પણ ચાલતા હોય છે.
આજે મધ્યમ વર્ગ પર દર વર્ષે આકરો કરબોજ ઠોકતા શાસકો અર્લ લિયોફ્રિક જેવા નથી અને લેડી ગોડિયા જેવી તેમની પત્નીઓ પણ નથી.
આ ક્લાસિક સ્ટોરી નગ્નતાની નહીં પરંતુ પ્રજાવત્સલ રાણીની અને રાણીને આદર કરતી પ્રજાની છે.
બીજાના ઘરમાં અથવા તો બીજાની અંગત જિંદગીમાં ડોકિયું કરનારની ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે.
‘પીંપિંગ ટોમ’ શબ્દ ક્યાંથી આવ્યો તેની ક્લાસિક પણ એક ખૂબસૂરત કથા છે.
ઈ.સ. ૧૦૬૬નો સમય હતો.
એ વખતે ઈંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયા અત્યંત લોકપ્રિય સ્ત્રી હતી. તેના પતિનું નામ અર્લ લિયોફ્રિક હતું. લેડી ગોડિયા લોકકલ્યાણનાં કામો કરતી હોઈ લોકો તેનો અત્યંત આદર કરતા હતા. તેમના પતિ અર્લ પણ એક સામંત હતા. જ્યારે લેડી ગોડિયા સ્વયં બેહદ સુંદર હતી. તે ર્ધાિમક મનોવૃત્તિવાળી હોવા ઉપરાંત ગરીબો પ્રતિ દયા રાખતી હતી. અલબત્ત તેને પણ આમ સ્ત્રીઓની જેમ ‘નેગિંગ’ અર્થાત્ કાંઈ ને કાંઈ પતિને કહેતા રહેવાની ટેવ હતી.
અર્લ સામંત હતા, પરંતુ લેડી ગોડિયા પણ પૃષ્ઠભૂમિમાં રહેવા માંગતી નહોતી. તે ઈચ્છતી હતી કે તેનો પતિ અર્લ લિયોફ્રિક બરાબર શાસન કરે, પ્રજાભિમુખ શાસન કરે. અર્લ સામંતશાહી યુગના ઇંગ્લેન્ડેના કવૈંટરી નામના પરગણાના શાસક હતા. અર્લ લોકો પર વધુ ને વધુ કર ઝીંકે જતા હતા. લેડી ગોડિયાએ એક દિવસ પતિને સલાહ આપી કે, "ગરીબ લોકો પર આટલા બધાં કરવેરા નાંખવા ઠીક નથી."
અર્લને આ વાત ના ગમી. એણે પત્નીની વાત ફગાવી દીધી, પરંતુ લેડી ગોડિયા કરભારણ ઘટે તે માટે પતિ પર સતત દબાણ કરતી રહી. એ જે વાતને પકડે તે છોડતી નહીં. જમતાં, બેસતાં, ઊઠતાં, સૂતાં પણ લેડી ગોડિયા અર્લને કહેતી : "કરવેરા ઘટાડો."
એક દિવસ પત્નીના દબાણથી તંગ આવી ગયેલા સામંત પતિએ કહ્યું : "લેડી ! તમે તમારા શરીર પરનાં બધાં જ વસ્ત્રો કાઢી નાંખી, નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમો તો જ હું કર ઘટાડીશ."
સામંતને હતું કે, પત્ની આવી આકરી શરત કદી નહીં માને. તેમને હતું કે, લેડી ગોડિયા ખામોશ થઈ જશે, પરંતુ તેમને પત્નીના મનોબળનો અંદાજ નહોતો. તેઓ સ્ત્રીઓને કમજોર દિલની ચીજ સમજતા હતા.
ખૂબ જ વિચાર્યા બાદ લેડી ગોડિયાએ પતિને કહ્યું : "અગર તમે મને સાર્વજનિક રીતે, અનેક લોકોની હાજરીમાં નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરવાની અનુમતિ આપો તો હું તેમ કરવા તૈયાર છું."
અર્લ લિયોફ્રિકે પોતાના શાહી દરબારની અને પ્રજાજનોની બેઠક બોલાવી અને લેડી ગોડિયાને કહ્યું : "તમે નગ્ન થઈ, ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરશો તો હું લોકો પરના કરવેરા ઘટાડી નાંખીશ.
શાહી દરબારમાં ઉપસ્થિત સૌ લોકો સ્તબ્ધ થઈ ગયા. વળી લેડી ગોડિયા તો ખુદ શાસકનાં યુવાન-રૃપાળાં પત્ની હતાં. વળી એ ૧૧મી સદીનો સમય હતો. લોકો અત્યંત રુઢિચુસ્ત હતા. સ્ત્રીઓ તો શરીરનો નાનો સરખો ભાગ પણ બહાર ના દેખાય તેની કાળજી રાખતી હતી. વળી બજારમાં એક સ્ત્રી નગ્ન થઈને ફરે તેને અસામાજિક કૃત્ય ગણવામાં આવતું હતું.
પરંતુ લેડી ગોડિયાએ જાહેરાત કરી કે, "કાલે બપોરે હું નિર્વસ્ત્ર થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમીશ."
લોકો લેડી ગોડિયાનો આ નિર્ણય સાંભળી સ્તબ્ધ થઈ ગયા. શાહી દરબારમાં જરબરદસ્ત ખામોશી છવાઈ ગઈ. લેડી ગોડિયા પ્રત્યે લોકોને ભારે આદર અને માન હતાં. જનકલ્યાણ માટે એક નારી આવી પરિસ્થિતિ પણ સહન કરવા તૈયાર થશે તે માનવા કોઈ તૈયાર નહોતું.
લોકો પોતપોતાના ઘેર ચાલ્યા ગયા.
અર્લ લિયોફ્રિકને હતું કે, સવાર થતાં જ લેડી ગોડિયા તેમનો નિર્ણય બદલશે, પરંતુ તેમ ના થયું. બીજા દિવસે સવારે ૧૧ વાગ્યે લેડી ગોડિયાએ તેમના શાહી મહેલના પ્રાંગણમાં એક ઘોડો મંગાવ્યો. પોતાના શયનખંડમાં જ શરીર પરનાં તમામ વસ્ત્રો ઉતારી નાંખ્યાં. માથા પરના ઘૂંઘરાળા કાળા ભમ્મર વાળ છૂટા કરી દીધા. જેના કારણે વક્ષઃસ્થલ છુપાઈ ગયાં. તેઓ દાસીઓ સાથે બહાર નીકળ્યાં. પોર્ચમાં પહેલેથી એક ઘોડો ઊભો હતો. લેડી નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં ઘોડા પર બેસી ગયાં અને લાંબા કાળા વાળ શરીર પર એ રીતે ફેલાવી દીધાં કે જેવી રીતે ચંદ્રમા કાળાં વાદળોની પાછળ ઢંકાઈ જાય.
ઈંગ્લેન્ડના સામંતે લોકો પરના વેરા ઘટાડવા પત્ની સમક્ષ આકરી શરત મૂકી
નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં જ લેડી ગોડિયા ઘોડા પર નતમસ્તકે નીકળ્યાં. અર્લ લિયોફ્રિક પણ હવે તેમને રોકી શકે તેમ નહોતા. તેમની બંને બાજુ એક એક સૈનિક હતા, પરંતુ તેઓ નતમસ્તકે ચાલતાં હતાં. નગ્ન હાથ, બદન અને ઉઘાડા પગ સિવાય બીજું કાંઈ જ નજર આવતું નહોતું. આ જ હાલતમાં તેઓ આખું બજાર ફર્યાં અને બજારમાં ફરીને ખુશી ખુશી મહેલમાં પાછાં આવ્યાં. પતિ તેમનું સ્વાગત કરવા તૈયાર જ હતા. એક વિશાળ રેશમી વસ્ત્ર ઓઢાડી અર્લ લિયોફ્રિકે પૂરા આદર સાથે પત્નીનું સ્વાગત કર્યું.
બીજા જ દિવસે સામંત અર્લ લિયોફ્રિકે પત્નીએ માંગ્યું હતું તે કરતાં વધુ લોકોને આપ્યું. આખાયે કવૈંટરીને કરમુક્ત શહેર જાહેર કરી દીધું. લોકો પર નંખાયેલા તમામ કર નાબૂદ કરી દીધા.
લોકો દંગ રહી ગયા.
અર્લ રાજ્યની તિજોરી કેવી રીતે ભરશે તેની પરવા પણ સામંતે કરી નહીં અને લેડી ગોડિયા ઇંગ્લેન્ડની મહાન નારીઓમાં પ્રજા માટે નિર્વસ્ત્ર બનીને ઘૂમનાર નારી તરીકે એક દંતકથા બની ગયાં.
૧૧મી સદીની આ ઘટનાની મોટામાં મોટી ખૂબી એ હતી કે, લેડી ગોડિયાએ પ્રજા માટે પોતાના સ્ત્રીત્વને ઉઘાડું કરવાનું સાહસ કરી એક ત્યાગ આપ્યો, પરંતુ પ્રજાએ પણ એવો જ પ્રતિભાવ આપ્યો હતો. લેડી ગોડિયા જે દિવસે બજારમાં વસ્ત્રો ઉતારીને ઘૂમવાનાં હતાં તે દિવસે લોકોએ પણ સવારથી બજારો ખોલ્યાં નહોતાં. લોકો સ્વયં ઘરનાં બારણાં બંધ કરીને ઘરમાં પૂરાઈ રહ્યાં હતાં. તેઓ એક આકરી શરત પૂરી કરી રહેલાં મહાન મહિલાને નિર્વસ્ત્ર જોવા માંગતાં નહોતાં અને એ રીતે લેડી પ્રત્યે એક ઊંચો આદર વ્યક્ત કરવા માંગતાં હતાં અને તેથી લેડી નિર્વસ્ત્ર બની બજારમાં ઘૂમ્યાં ત્યારે લોકો જ પોતાના ઘરમાં સ્વયંભૂ કેદમાં હોઈ કોઈએ તેમને નિર્વસ્ત્ર જોયાં જ નહીં. લોકોએ સ્વેચ્છાએ જનતા કરફ્યૂ પાડયો અને નગરની શેરીઓને નિર્જન બનાવી દીધી.
છેક પંદરમી સદી સુધી લેડી ગોડિયાની આ કથા ઇંગ્લેન્ડના ઇતિહાસમાં જુદી જુદી રીતે કહેવાઈ છે. આજે પણ અનેક ખેલ અને તમાશાઓમાં સેક્સને ઉપસાવવા લેડી ગોડિયાના નામનો ગલત ઇસ્તેમાલ થાય છે. પશ્ચિમના દેશોના ઘણા તમાશાઓમાં એક સફેદ ઘોડો લાવવામાં આવે છે. તેમાં એક ખૂબસૂરત યુવતીને ઓછામાં ઓછાં પારદર્શક વસ્ત્રો પહેરાવી ઘોડા પર બેસાડી એરેનામાં ફેરવવામાં આવે છે. લોકો તાળીઓ પાડે છે. પરંતુ પશ્ચિમની નવી વર્ણસંકર પ્રજા લેડી ગોડિયા જેવી મહાન નારી પ્રત્યે આદર વ્યક્ત કરવાના બદલે આજે લેડી ગોડિયાના નામે વિકૃત સેક્સ ઢૂંઢે છે. એ જ ઇંગ્લેન્ડની પ્રજા માટે એક સામંતની પત્નીએ અત્યંત હિંમતભર્યું પગલું પ્રજાના હિત માટે ભર્યું હતું, અને તે પણ ઇંગ્લેન્ડનો સમાજ જ્યારે રુઢિચુસ્ત હતો. આ વાત પશ્ચિમની નવી પેઢી ભૂલી ગઈ છે.
અલબત્ત, એ સમયમાં પણ એક સૂક્ષ્મ ઘટના પણ ઘટી ગઈ હતી. એક કિશોરાવસ્થાના છોકરાને લેડી ગોડિયાને નિર્વસ્ત્ર જોવાની લાલચ થઈ આવી હતી. આખા શહેરમાં ટોમ નામનો આ એક જ એવો છોકરો હતો જેણે આખા શહેરના લોકોએ લીધેલા સ્વયંભૂ કરફ્યૂના નિર્ણયનું યોગ્ય પાલન કર્યું નહોતું. એ ઘરમાં તો રહ્યો હતો, પરંતુ તેના ઘરના દરવાજાના એક છીદ્રમાંથી એણે નિર્વસ્ત્ર લેડી ગોડિયાને જોવા પ્રયાસ કર્યો હતો. આ વાત એણે જ લોકોને કહી હતી. બસ એ જ દિવસથી બીજાના ઘરમાં ઝાંખવાનો પ્રયાસ કરનારા લોકોને અંગ્રેજી ભાષામાં ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે. આજના સમયમાં પણ આવા ‘પીંપિંગ ટોમ’ ઘણા છે.
ત્યાર પછી તો લેડી ગોડિયાની આ કથા ગદ્ય અને પદ્યમાં પણ લખાઈ છે. આજે પણ ઇંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયાની યાદમાં તેમની પ્રતિકૃતિની ઝાંખી નીકળે છે. ઘોડા પર તંગ શ્વેત વસ્ત્રોવાળી યુવતીને બેસાડી તેનું જુલૂસ કાઢવામાં આવે છે. બાજુમાં પુરાણા સમયના ડ્રેસમાં બે સૈનિકો પણ ચાલતા હોય છે.
આજે મધ્યમ વર્ગ પર દર વર્ષે આકરો કરબોજ ઠોકતા શાસકો અર્લ લિયોફ્રિક જેવા નથી અને લેડી ગોડિયા જેવી તેમની પત્નીઓ પણ નથી.
આ ક્લાસિક સ્ટોરી નગ્નતાની નહીં પરંતુ પ્રજાવત્સલ રાણીની અને રાણીને આદર કરતી પ્રજાની છે.
કભી કભી...
સેલિબ્રિટીઓની મોટામાં મોટી મુશ્કેલી એ છે કે, સનસનાટી ફેલાવનારાં અડધા કદનાં ટેબ્લોઈડ અખબારો તેમની પાછળ પડી જાય છે. પ્રિન્સેસ ડાયેના કોની સાથે દરિયાકાંઠે ફરવા જતાં હતાં તે જાણકારી મેળવવા તસવીરકારો છુપાવેશે સંતાઈને તસવીરો લેતા. આવા લોકોને ‘પાપારાઝી’ કહે છે.
બીજાના ઘરમાં અથવા તો બીજાની અંગત જિંદગીમાં ડોકિયું કરનારની ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે.
‘પીંપિંગ ટોમ’ શબ્દ ક્યાંથી આવ્યો તેની ક્લાસિક પણ એક ખૂબસૂરત કથા છે.
ઈ.સ. ૧૦૬૬નો સમય હતો.
એ વખતે ઈંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયા અત્યંત લોકપ્રિય સ્ત્રી હતી. તેના પતિનું નામ અર્લ લિયોફ્રિક હતું. લેડી ગોડિયા લોકકલ્યાણનાં કામો કરતી હોઈ લોકો તેનો અત્યંત આદર કરતા હતા. તેમના પતિ અર્લ પણ એક સામંત હતા. જ્યારે લેડી ગોડિયા સ્વયં બેહદ સુંદર હતી. તે ર્ધાિમક મનોવૃત્તિવાળી હોવા ઉપરાંત ગરીબો પ્રતિ દયા રાખતી હતી. અલબત્ત તેને પણ આમ સ્ત્રીઓની જેમ ‘નેગિંગ’ અર્થાત્ કાંઈ ને કાંઈ પતિને કહેતા રહેવાની ટેવ હતી.
અર્લ સામંત હતા, પરંતુ લેડી ગોડિયા પણ પૃષ્ઠભૂમિમાં રહેવા માંગતી નહોતી. તે ઈચ્છતી હતી કે તેનો પતિ અર્લ લિયોફ્રિક બરાબર શાસન કરે, પ્રજાભિમુખ શાસન કરે. અર્લ સામંતશાહી યુગના ઇંગ્લેન્ડેના કવૈંટરી નામના પરગણાના શાસક હતા. અર્લ લોકો પર વધુ ને વધુ કર ઝીંકે જતા હતા. લેડી ગોડિયાએ એક દિવસ પતિને સલાહ આપી કે, "ગરીબ લોકો પર આટલા બધાં કરવેરા નાંખવા ઠીક નથી."
અર્લને આ વાત ના ગમી. એણે પત્નીની વાત ફગાવી દીધી, પરંતુ લેડી ગોડિયા કરભારણ ઘટે તે માટે પતિ પર સતત દબાણ કરતી રહી. એ જે વાતને પકડે તે છોડતી નહીં. જમતાં, બેસતાં, ઊઠતાં, સૂતાં પણ લેડી ગોડિયા અર્લને કહેતી : "કરવેરા ઘટાડો."
એક દિવસ પત્નીના દબાણથી તંગ આવી ગયેલા સામંત પતિએ કહ્યું : "લેડી ! તમે તમારા શરીર પરનાં બધાં જ વસ્ત્રો કાઢી નાંખી, નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમો તો જ હું કર ઘટાડીશ."
સામંતને હતું કે, પત્ની આવી આકરી શરત કદી નહીં માને. તેમને હતું કે, લેડી ગોડિયા ખામોશ થઈ જશે, પરંતુ તેમને પત્નીના મનોબળનો અંદાજ નહોતો. તેઓ સ્ત્રીઓને કમજોર દિલની ચીજ સમજતા હતા.
ખૂબ જ વિચાર્યા બાદ લેડી ગોડિયાએ પતિને કહ્યું : "અગર તમે મને સાર્વજનિક રીતે, અનેક લોકોની હાજરીમાં નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરવાની અનુમતિ આપો તો હું તેમ કરવા તૈયાર છું."
અર્લ લિયોફ્રિકે પોતાના શાહી દરબારની અને પ્રજાજનોની બેઠક બોલાવી અને લેડી ગોડિયાને કહ્યું : "તમે નગ્ન થઈ, ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરશો તો હું લોકો પરના કરવેરા ઘટાડી નાંખીશ.
શાહી દરબારમાં ઉપસ્થિત સૌ લોકો સ્તબ્ધ થઈ ગયા. વળી લેડી ગોડિયા તો ખુદ શાસકનાં યુવાન-રૃપાળાં પત્ની હતાં. વળી એ ૧૧મી સદીનો સમય હતો. લોકો અત્યંત રુઢિચુસ્ત હતા. સ્ત્રીઓ તો શરીરનો નાનો સરખો ભાગ પણ બહાર ના દેખાય તેની કાળજી રાખતી હતી. વળી બજારમાં એક સ્ત્રી નગ્ન થઈને ફરે તેને અસામાજિક કૃત્ય ગણવામાં આવતું હતું.
પરંતુ લેડી ગોડિયાએ જાહેરાત કરી કે, "કાલે બપોરે હું નિર્વસ્ત્ર થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમીશ."
લોકો લેડી ગોડિયાનો આ નિર્ણય સાંભળી સ્તબ્ધ થઈ ગયા. શાહી દરબારમાં જરબરદસ્ત ખામોશી છવાઈ ગઈ. લેડી ગોડિયા પ્રત્યે લોકોને ભારે આદર અને માન હતાં. જનકલ્યાણ માટે એક નારી આવી પરિસ્થિતિ પણ સહન કરવા તૈયાર થશે તે માનવા કોઈ તૈયાર નહોતું.
લોકો પોતપોતાના ઘેર ચાલ્યા ગયા.
અર્લ લિયોફ્રિકને હતું કે, સવાર થતાં જ લેડી ગોડિયા તેમનો નિર્ણય બદલશે, પરંતુ તેમ ના થયું. બીજા દિવસે સવારે ૧૧ વાગ્યે લેડી ગોડિયાએ તેમના શાહી મહેલના પ્રાંગણમાં એક ઘોડો મંગાવ્યો. પોતાના શયનખંડમાં જ શરીર પરનાં તમામ વસ્ત્રો ઉતારી નાંખ્યાં. માથા પરના ઘૂંઘરાળા કાળા ભમ્મર વાળ છૂટા કરી દીધા. જેના કારણે વક્ષઃસ્થલ છુપાઈ ગયાં. તેઓ દાસીઓ સાથે બહાર નીકળ્યાં. પોર્ચમાં પહેલેથી એક ઘોડો ઊભો હતો. લેડી નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં ઘોડા પર બેસી ગયાં અને લાંબા કાળા વાળ શરીર પર એ રીતે ફેલાવી દીધાં કે જેવી રીતે ચંદ્રમા કાળાં વાદળોની પાછળ ઢંકાઈ જાય.
ઈંગ્લેન્ડના સામંતે લોકો પરના વેરા ઘટાડવા પત્ની સમક્ષ આકરી શરત મૂકી
નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં જ લેડી ગોડિયા ઘોડા પર નતમસ્તકે નીકળ્યાં. અર્લ લિયોફ્રિક પણ હવે તેમને રોકી શકે તેમ નહોતા. તેમની બંને બાજુ એક એક સૈનિક હતા, પરંતુ તેઓ નતમસ્તકે ચાલતાં હતાં. નગ્ન હાથ, બદન અને ઉઘાડા પગ સિવાય બીજું કાંઈ જ નજર આવતું નહોતું. આ જ હાલતમાં તેઓ આખું બજાર ફર્યાં અને બજારમાં ફરીને ખુશી ખુશી મહેલમાં પાછાં આવ્યાં. પતિ તેમનું સ્વાગત કરવા તૈયાર જ હતા. એક વિશાળ રેશમી વસ્ત્ર ઓઢાડી અર્લ લિયોફ્રિકે પૂરા આદર સાથે પત્નીનું સ્વાગત કર્યું.
બીજા જ દિવસે સામંત અર્લ લિયોફ્રિકે પત્નીએ માંગ્યું હતું તે કરતાં વધુ લોકોને આપ્યું. આખાયે કવૈંટરીને કરમુક્ત શહેર જાહેર કરી દીધું. લોકો પર નંખાયેલા તમામ કર નાબૂદ કરી દીધા.
લોકો દંગ રહી ગયા.
અર્લ રાજ્યની તિજોરી કેવી રીતે ભરશે તેની પરવા પણ સામંતે કરી નહીં અને લેડી ગોડિયા ઇંગ્લેન્ડની મહાન નારીઓમાં પ્રજા માટે નિર્વસ્ત્ર બનીને ઘૂમનાર નારી તરીકે એક દંતકથા બની ગયાં.
૧૧મી સદીની આ ઘટનાની મોટામાં મોટી ખૂબી એ હતી કે, લેડી ગોડિયાએ પ્રજા માટે પોતાના સ્ત્રીત્વને ઉઘાડું કરવાનું સાહસ કરી એક ત્યાગ આપ્યો, પરંતુ પ્રજાએ પણ એવો જ પ્રતિભાવ આપ્યો હતો. લેડી ગોડિયા જે દિવસે બજારમાં વસ્ત્રો ઉતારીને ઘૂમવાનાં હતાં તે દિવસે લોકોએ પણ સવારથી બજારો ખોલ્યાં નહોતાં. લોકો સ્વયં ઘરનાં બારણાં બંધ કરીને ઘરમાં પૂરાઈ રહ્યાં હતાં. તેઓ એક આકરી શરત પૂરી કરી રહેલાં મહાન મહિલાને નિર્વસ્ત્ર જોવા માંગતાં નહોતાં અને એ રીતે લેડી પ્રત્યે એક ઊંચો આદર વ્યક્ત કરવા માંગતાં હતાં અને તેથી લેડી નિર્વસ્ત્ર બની બજારમાં ઘૂમ્યાં ત્યારે લોકો જ પોતાના ઘરમાં સ્વયંભૂ કેદમાં હોઈ કોઈએ તેમને નિર્વસ્ત્ર જોયાં જ નહીં. લોકોએ સ્વેચ્છાએ જનતા કરફ્યૂ પાડયો અને નગરની શેરીઓને નિર્જન બનાવી દીધી.
છેક પંદરમી સદી સુધી લેડી ગોડિયાની આ કથા ઇંગ્લેન્ડના ઇતિહાસમાં જુદી જુદી રીતે કહેવાઈ છે. આજે પણ અનેક ખેલ અને તમાશાઓમાં સેક્સને ઉપસાવવા લેડી ગોડિયાના નામનો ગલત ઇસ્તેમાલ થાય છે. પશ્ચિમના દેશોના ઘણા તમાશાઓમાં એક સફેદ ઘોડો લાવવામાં આવે છે. તેમાં એક ખૂબસૂરત યુવતીને ઓછામાં ઓછાં પારદર્શક વસ્ત્રો પહેરાવી ઘોડા પર બેસાડી એરેનામાં ફેરવવામાં આવે છે. લોકો તાળીઓ પાડે છે. પરંતુ પશ્ચિમની નવી વર્ણસંકર પ્રજા લેડી ગોડિયા જેવી મહાન નારી પ્રત્યે આદર વ્યક્ત કરવાના બદલે આજે લેડી ગોડિયાના નામે વિકૃત સેક્સ ઢૂંઢે છે. એ જ ઇંગ્લેન્ડની પ્રજા માટે એક સામંતની પત્નીએ અત્યંત હિંમતભર્યું પગલું પ્રજાના હિત માટે ભર્યું હતું, અને તે પણ ઇંગ્લેન્ડનો સમાજ જ્યારે રુઢિચુસ્ત હતો. આ વાત પશ્ચિમની નવી પેઢી ભૂલી ગઈ છે.
અલબત્ત, એ સમયમાં પણ એક સૂક્ષ્મ ઘટના પણ ઘટી ગઈ હતી. એક કિશોરાવસ્થાના છોકરાને લેડી ગોડિયાને નિર્વસ્ત્ર જોવાની લાલચ થઈ આવી હતી. આખા શહેરમાં ટોમ નામનો આ એક જ એવો છોકરો હતો જેણે આખા શહેરના લોકોએ લીધેલા સ્વયંભૂ કરફ્યૂના નિર્ણયનું યોગ્ય પાલન કર્યું નહોતું. એ ઘરમાં તો રહ્યો હતો, પરંતુ તેના ઘરના દરવાજાના એક છીદ્રમાંથી એણે નિર્વસ્ત્ર લેડી ગોડિયાને જોવા પ્રયાસ કર્યો હતો. આ વાત એણે જ લોકોને કહી હતી. બસ એ જ દિવસથી બીજાના ઘરમાં ઝાંખવાનો પ્રયાસ કરનારા લોકોને અંગ્રેજી ભાષામાં ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે. આજના સમયમાં પણ આવા ‘પીંપિંગ ટોમ’ ઘણા છે.
ત્યાર પછી તો લેડી ગોડિયાની આ કથા ગદ્ય અને પદ્યમાં પણ લખાઈ છે. આજે પણ ઇંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયાની યાદમાં તેમની પ્રતિકૃતિની ઝાંખી નીકળે છે. ઘોડા પર તંગ શ્વેત વસ્ત્રોવાળી યુવતીને બેસાડી તેનું જુલૂસ કાઢવામાં આવે છે. બાજુમાં પુરાણા સમયના ડ્રેસમાં બે સૈનિકો પણ ચાલતા હોય છે.
આજે મધ્યમ વર્ગ પર દર વર્ષે આકરો કરબોજ ઠોકતા શાસકો અર્લ લિયોફ્રિક જેવા નથી અને લેડી ગોડિયા જેવી તેમની પત્નીઓ પણ નથી.
આ ક્લાસિક સ્ટોરી નગ્નતાની નહીં પરંતુ પ્રજાવત્સલ રાણીની અને રાણીને આદર કરતી પ્રજાની છે.
બીજાના ઘરમાં અથવા તો બીજાની અંગત જિંદગીમાં ડોકિયું કરનારની ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે.
‘પીંપિંગ ટોમ’ શબ્દ ક્યાંથી આવ્યો તેની ક્લાસિક પણ એક ખૂબસૂરત કથા છે.
ઈ.સ. ૧૦૬૬નો સમય હતો.
એ વખતે ઈંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયા અત્યંત લોકપ્રિય સ્ત્રી હતી. તેના પતિનું નામ અર્લ લિયોફ્રિક હતું. લેડી ગોડિયા લોકકલ્યાણનાં કામો કરતી હોઈ લોકો તેનો અત્યંત આદર કરતા હતા. તેમના પતિ અર્લ પણ એક સામંત હતા. જ્યારે લેડી ગોડિયા સ્વયં બેહદ સુંદર હતી. તે ર્ધાિમક મનોવૃત્તિવાળી હોવા ઉપરાંત ગરીબો પ્રતિ દયા રાખતી હતી. અલબત્ત તેને પણ આમ સ્ત્રીઓની જેમ ‘નેગિંગ’ અર્થાત્ કાંઈ ને કાંઈ પતિને કહેતા રહેવાની ટેવ હતી.
અર્લ સામંત હતા, પરંતુ લેડી ગોડિયા પણ પૃષ્ઠભૂમિમાં રહેવા માંગતી નહોતી. તે ઈચ્છતી હતી કે તેનો પતિ અર્લ લિયોફ્રિક બરાબર શાસન કરે, પ્રજાભિમુખ શાસન કરે. અર્લ સામંતશાહી યુગના ઇંગ્લેન્ડેના કવૈંટરી નામના પરગણાના શાસક હતા. અર્લ લોકો પર વધુ ને વધુ કર ઝીંકે જતા હતા. લેડી ગોડિયાએ એક દિવસ પતિને સલાહ આપી કે, "ગરીબ લોકો પર આટલા બધાં કરવેરા નાંખવા ઠીક નથી."
અર્લને આ વાત ના ગમી. એણે પત્નીની વાત ફગાવી દીધી, પરંતુ લેડી ગોડિયા કરભારણ ઘટે તે માટે પતિ પર સતત દબાણ કરતી રહી. એ જે વાતને પકડે તે છોડતી નહીં. જમતાં, બેસતાં, ઊઠતાં, સૂતાં પણ લેડી ગોડિયા અર્લને કહેતી : "કરવેરા ઘટાડો."
એક દિવસ પત્નીના દબાણથી તંગ આવી ગયેલા સામંત પતિએ કહ્યું : "લેડી ! તમે તમારા શરીર પરનાં બધાં જ વસ્ત્રો કાઢી નાંખી, નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમો તો જ હું કર ઘટાડીશ."
સામંતને હતું કે, પત્ની આવી આકરી શરત કદી નહીં માને. તેમને હતું કે, લેડી ગોડિયા ખામોશ થઈ જશે, પરંતુ તેમને પત્નીના મનોબળનો અંદાજ નહોતો. તેઓ સ્ત્રીઓને કમજોર દિલની ચીજ સમજતા હતા.
ખૂબ જ વિચાર્યા બાદ લેડી ગોડિયાએ પતિને કહ્યું : "અગર તમે મને સાર્વજનિક રીતે, અનેક લોકોની હાજરીમાં નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરવાની અનુમતિ આપો તો હું તેમ કરવા તૈયાર છું."
અર્લ લિયોફ્રિકે પોતાના શાહી દરબારની અને પ્રજાજનોની બેઠક બોલાવી અને લેડી ગોડિયાને કહ્યું : "તમે નગ્ન થઈ, ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરશો તો હું લોકો પરના કરવેરા ઘટાડી નાંખીશ.
શાહી દરબારમાં ઉપસ્થિત સૌ લોકો સ્તબ્ધ થઈ ગયા. વળી લેડી ગોડિયા તો ખુદ શાસકનાં યુવાન-રૃપાળાં પત્ની હતાં. વળી એ ૧૧મી સદીનો સમય હતો. લોકો અત્યંત રુઢિચુસ્ત હતા. સ્ત્રીઓ તો શરીરનો નાનો સરખો ભાગ પણ બહાર ના દેખાય તેની કાળજી રાખતી હતી. વળી બજારમાં એક સ્ત્રી નગ્ન થઈને ફરે તેને અસામાજિક કૃત્ય ગણવામાં આવતું હતું.
પરંતુ લેડી ગોડિયાએ જાહેરાત કરી કે, "કાલે બપોરે હું નિર્વસ્ત્ર થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમીશ."
લોકો લેડી ગોડિયાનો આ નિર્ણય સાંભળી સ્તબ્ધ થઈ ગયા. શાહી દરબારમાં જરબરદસ્ત ખામોશી છવાઈ ગઈ. લેડી ગોડિયા પ્રત્યે લોકોને ભારે આદર અને માન હતાં. જનકલ્યાણ માટે એક નારી આવી પરિસ્થિતિ પણ સહન કરવા તૈયાર થશે તે માનવા કોઈ તૈયાર નહોતું.
લોકો પોતપોતાના ઘેર ચાલ્યા ગયા.
અર્લ લિયોફ્રિકને હતું કે, સવાર થતાં જ લેડી ગોડિયા તેમનો નિર્ણય બદલશે, પરંતુ તેમ ના થયું. બીજા દિવસે સવારે ૧૧ વાગ્યે લેડી ગોડિયાએ તેમના શાહી મહેલના પ્રાંગણમાં એક ઘોડો મંગાવ્યો. પોતાના શયનખંડમાં જ શરીર પરનાં તમામ વસ્ત્રો ઉતારી નાંખ્યાં. માથા પરના ઘૂંઘરાળા કાળા ભમ્મર વાળ છૂટા કરી દીધા. જેના કારણે વક્ષઃસ્થલ છુપાઈ ગયાં. તેઓ દાસીઓ સાથે બહાર નીકળ્યાં. પોર્ચમાં પહેલેથી એક ઘોડો ઊભો હતો. લેડી નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં ઘોડા પર બેસી ગયાં અને લાંબા કાળા વાળ શરીર પર એ રીતે ફેલાવી દીધાં કે જેવી રીતે ચંદ્રમા કાળાં વાદળોની પાછળ ઢંકાઈ જાય.
ઈંગ્લેન્ડના સામંતે લોકો પરના વેરા ઘટાડવા પત્ની સમક્ષ આકરી શરત મૂકી
નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં જ લેડી ગોડિયા ઘોડા પર નતમસ્તકે નીકળ્યાં. અર્લ લિયોફ્રિક પણ હવે તેમને રોકી શકે તેમ નહોતા. તેમની બંને બાજુ એક એક સૈનિક હતા, પરંતુ તેઓ નતમસ્તકે ચાલતાં હતાં. નગ્ન હાથ, બદન અને ઉઘાડા પગ સિવાય બીજું કાંઈ જ નજર આવતું નહોતું. આ જ હાલતમાં તેઓ આખું બજાર ફર્યાં અને બજારમાં ફરીને ખુશી ખુશી મહેલમાં પાછાં આવ્યાં. પતિ તેમનું સ્વાગત કરવા તૈયાર જ હતા. એક વિશાળ રેશમી વસ્ત્ર ઓઢાડી અર્લ લિયોફ્રિકે પૂરા આદર સાથે પત્નીનું સ્વાગત કર્યું.
બીજા જ દિવસે સામંત અર્લ લિયોફ્રિકે પત્નીએ માંગ્યું હતું તે કરતાં વધુ લોકોને આપ્યું. આખાયે કવૈંટરીને કરમુક્ત શહેર જાહેર કરી દીધું. લોકો પર નંખાયેલા તમામ કર નાબૂદ કરી દીધા.
લોકો દંગ રહી ગયા.
અર્લ રાજ્યની તિજોરી કેવી રીતે ભરશે તેની પરવા પણ સામંતે કરી નહીં અને લેડી ગોડિયા ઇંગ્લેન્ડની મહાન નારીઓમાં પ્રજા માટે નિર્વસ્ત્ર બનીને ઘૂમનાર નારી તરીકે એક દંતકથા બની ગયાં.
૧૧મી સદીની આ ઘટનાની મોટામાં મોટી ખૂબી એ હતી કે, લેડી ગોડિયાએ પ્રજા માટે પોતાના સ્ત્રીત્વને ઉઘાડું કરવાનું સાહસ કરી એક ત્યાગ આપ્યો, પરંતુ પ્રજાએ પણ એવો જ પ્રતિભાવ આપ્યો હતો. લેડી ગોડિયા જે દિવસે બજારમાં વસ્ત્રો ઉતારીને ઘૂમવાનાં હતાં તે દિવસે લોકોએ પણ સવારથી બજારો ખોલ્યાં નહોતાં. લોકો સ્વયં ઘરનાં બારણાં બંધ કરીને ઘરમાં પૂરાઈ રહ્યાં હતાં. તેઓ એક આકરી શરત પૂરી કરી રહેલાં મહાન મહિલાને નિર્વસ્ત્ર જોવા માંગતાં નહોતાં અને એ રીતે લેડી પ્રત્યે એક ઊંચો આદર વ્યક્ત કરવા માંગતાં હતાં અને તેથી લેડી નિર્વસ્ત્ર બની બજારમાં ઘૂમ્યાં ત્યારે લોકો જ પોતાના ઘરમાં સ્વયંભૂ કેદમાં હોઈ કોઈએ તેમને નિર્વસ્ત્ર જોયાં જ નહીં. લોકોએ સ્વેચ્છાએ જનતા કરફ્યૂ પાડયો અને નગરની શેરીઓને નિર્જન બનાવી દીધી.
છેક પંદરમી સદી સુધી લેડી ગોડિયાની આ કથા ઇંગ્લેન્ડના ઇતિહાસમાં જુદી જુદી રીતે કહેવાઈ છે. આજે પણ અનેક ખેલ અને તમાશાઓમાં સેક્સને ઉપસાવવા લેડી ગોડિયાના નામનો ગલત ઇસ્તેમાલ થાય છે. પશ્ચિમના દેશોના ઘણા તમાશાઓમાં એક સફેદ ઘોડો લાવવામાં આવે છે. તેમાં એક ખૂબસૂરત યુવતીને ઓછામાં ઓછાં પારદર્શક વસ્ત્રો પહેરાવી ઘોડા પર બેસાડી એરેનામાં ફેરવવામાં આવે છે. લોકો તાળીઓ પાડે છે. પરંતુ પશ્ચિમની નવી વર્ણસંકર પ્રજા લેડી ગોડિયા જેવી મહાન નારી પ્રત્યે આદર વ્યક્ત કરવાના બદલે આજે લેડી ગોડિયાના નામે વિકૃત સેક્સ ઢૂંઢે છે. એ જ ઇંગ્લેન્ડની પ્રજા માટે એક સામંતની પત્નીએ અત્યંત હિંમતભર્યું પગલું પ્રજાના હિત માટે ભર્યું હતું, અને તે પણ ઇંગ્લેન્ડનો સમાજ જ્યારે રુઢિચુસ્ત હતો. આ વાત પશ્ચિમની નવી પેઢી ભૂલી ગઈ છે.
અલબત્ત, એ સમયમાં પણ એક સૂક્ષ્મ ઘટના પણ ઘટી ગઈ હતી. એક કિશોરાવસ્થાના છોકરાને લેડી ગોડિયાને નિર્વસ્ત્ર જોવાની લાલચ થઈ આવી હતી. આખા શહેરમાં ટોમ નામનો આ એક જ એવો છોકરો હતો જેણે આખા શહેરના લોકોએ લીધેલા સ્વયંભૂ કરફ્યૂના નિર્ણયનું યોગ્ય પાલન કર્યું નહોતું. એ ઘરમાં તો રહ્યો હતો, પરંતુ તેના ઘરના દરવાજાના એક છીદ્રમાંથી એણે નિર્વસ્ત્ર લેડી ગોડિયાને જોવા પ્રયાસ કર્યો હતો. આ વાત એણે જ લોકોને કહી હતી. બસ એ જ દિવસથી બીજાના ઘરમાં ઝાંખવાનો પ્રયાસ કરનારા લોકોને અંગ્રેજી ભાષામાં ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે. આજના સમયમાં પણ આવા ‘પીંપિંગ ટોમ’ ઘણા છે.
ત્યાર પછી તો લેડી ગોડિયાની આ કથા ગદ્ય અને પદ્યમાં પણ લખાઈ છે. આજે પણ ઇંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયાની યાદમાં તેમની પ્રતિકૃતિની ઝાંખી નીકળે છે. ઘોડા પર તંગ શ્વેત વસ્ત્રોવાળી યુવતીને બેસાડી તેનું જુલૂસ કાઢવામાં આવે છે. બાજુમાં પુરાણા સમયના ડ્રેસમાં બે સૈનિકો પણ ચાલતા હોય છે.
આજે મધ્યમ વર્ગ પર દર વર્ષે આકરો કરબોજ ઠોકતા શાસકો અર્લ લિયોફ્રિક જેવા નથી અને લેડી ગોડિયા જેવી તેમની પત્નીઓ પણ નથી.
આ ક્લાસિક સ્ટોરી નગ્નતાની નહીં પરંતુ પ્રજાવત્સલ રાણીની અને રાણીને આદર કરતી પ્રજાની છે.
સેલિબ્રિટીઓની મોટામાં મોટી મુશ્કેલી એ છે કે, સનસનાટી ફેલાવનારાં અડધા કદનાં ટેબ્લોઈડ અખબારો તેમની પાછળ પડી જાય છે. પ્રિન્સેસ ડાયેના કોની સાથે દરિયાકાંઠે ફરવા જતાં હતાં તે જાણકારી મેળવવા તસવીરકારો છુપાવેશે સંતાઈને તસવીરો લેતા. આવા લોકોને ‘પાપારાઝી’ કહે છે.
બીજાના ઘરમાં અથવા તો બીજાની અંગત જિંદગીમાં ડોકિયું કરનારની ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે.
‘પીંપિંગ ટોમ’ શબ્દ ક્યાંથી આવ્યો તેની ક્લાસિક પણ એક ખૂબસૂરત કથા છે.
ઈ.સ. ૧૦૬૬નો સમય હતો.
એ વખતે ઈંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયા અત્યંત લોકપ્રિય સ્ત્રી હતી. તેના પતિનું નામ અર્લ લિયોફ્રિક હતું. લેડી ગોડિયા લોકકલ્યાણનાં કામો કરતી હોઈ લોકો તેનો અત્યંત આદર કરતા હતા. તેમના પતિ અર્લ પણ એક સામંત હતા. જ્યારે લેડી ગોડિયા સ્વયં બેહદ સુંદર હતી. તે ર્ધાિમક મનોવૃત્તિવાળી હોવા ઉપરાંત ગરીબો પ્રતિ દયા રાખતી હતી. અલબત્ત તેને પણ આમ સ્ત્રીઓની જેમ ‘નેગિંગ’ અર્થાત્ કાંઈ ને કાંઈ પતિને કહેતા રહેવાની ટેવ હતી.
અર્લ સામંત હતા, પરંતુ લેડી ગોડિયા પણ પૃષ્ઠભૂમિમાં રહેવા માંગતી નહોતી. તે ઈચ્છતી હતી કે તેનો પતિ અર્લ લિયોફ્રિક બરાબર શાસન કરે, પ્રજાભિમુખ શાસન કરે. અર્લ સામંતશાહી યુગના ઇંગ્લેન્ડેના કવૈંટરી નામના પરગણાના શાસક હતા. અર્લ લોકો પર વધુ ને વધુ કર ઝીંકે જતા હતા. લેડી ગોડિયાએ એક દિવસ પતિને સલાહ આપી કે, "ગરીબ લોકો પર આટલા બધાં કરવેરા નાંખવા ઠીક નથી."
અર્લને આ વાત ના ગમી. એણે પત્નીની વાત ફગાવી દીધી, પરંતુ લેડી ગોડિયા કરભારણ ઘટે તે માટે પતિ પર સતત દબાણ કરતી રહી. એ જે વાતને પકડે તે છોડતી નહીં. જમતાં, બેસતાં, ઊઠતાં, સૂતાં પણ લેડી ગોડિયા અર્લને કહેતી : "કરવેરા ઘટાડો."
એક દિવસ પત્નીના દબાણથી તંગ આવી ગયેલા સામંત પતિએ કહ્યું : "લેડી ! તમે તમારા શરીર પરનાં બધાં જ વસ્ત્રો કાઢી નાંખી, નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમો તો જ હું કર ઘટાડીશ."
સામંતને હતું કે, પત્ની આવી આકરી શરત કદી નહીં માને. તેમને હતું કે, લેડી ગોડિયા ખામોશ થઈ જશે, પરંતુ તેમને પત્નીના મનોબળનો અંદાજ નહોતો. તેઓ સ્ત્રીઓને કમજોર દિલની ચીજ સમજતા હતા.
ખૂબ જ વિચાર્યા બાદ લેડી ગોડિયાએ પતિને કહ્યું : "અગર તમે મને સાર્વજનિક રીતે, અનેક લોકોની હાજરીમાં નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરવાની અનુમતિ આપો તો હું તેમ કરવા તૈયાર છું."
અર્લ લિયોફ્રિકે પોતાના શાહી દરબારની અને પ્રજાજનોની બેઠક બોલાવી અને લેડી ગોડિયાને કહ્યું : "તમે નગ્ન થઈ, ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરશો તો હું લોકો પરના કરવેરા ઘટાડી નાંખીશ.
શાહી દરબારમાં ઉપસ્થિત સૌ લોકો સ્તબ્ધ થઈ ગયા. વળી લેડી ગોડિયા તો ખુદ શાસકનાં યુવાન-રૃપાળાં પત્ની હતાં. વળી એ ૧૧મી સદીનો સમય હતો. લોકો અત્યંત રુઢિચુસ્ત હતા. સ્ત્રીઓ તો શરીરનો નાનો સરખો ભાગ પણ બહાર ના દેખાય તેની કાળજી રાખતી હતી. વળી બજારમાં એક સ્ત્રી નગ્ન થઈને ફરે તેને અસામાજિક કૃત્ય ગણવામાં આવતું હતું.
પરંતુ લેડી ગોડિયાએ જાહેરાત કરી કે, "કાલે બપોરે હું નિર્વસ્ત્ર થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમીશ."
લોકો લેડી ગોડિયાનો આ નિર્ણય સાંભળી સ્તબ્ધ થઈ ગયા. શાહી દરબારમાં જરબરદસ્ત ખામોશી છવાઈ ગઈ. લેડી ગોડિયા પ્રત્યે લોકોને ભારે આદર અને માન હતાં. જનકલ્યાણ માટે એક નારી આવી પરિસ્થિતિ પણ સહન કરવા તૈયાર થશે તે માનવા કોઈ તૈયાર નહોતું.
લોકો પોતપોતાના ઘેર ચાલ્યા ગયા.
અર્લ લિયોફ્રિકને હતું કે, સવાર થતાં જ લેડી ગોડિયા તેમનો નિર્ણય બદલશે, પરંતુ તેમ ના થયું. બીજા દિવસે સવારે ૧૧ વાગ્યે લેડી ગોડિયાએ તેમના શાહી મહેલના પ્રાંગણમાં એક ઘોડો મંગાવ્યો. પોતાના શયનખંડમાં જ શરીર પરનાં તમામ વસ્ત્રો ઉતારી નાંખ્યાં. માથા પરના ઘૂંઘરાળા કાળા ભમ્મર વાળ છૂટા કરી દીધા. જેના કારણે વક્ષઃસ્થલ છુપાઈ ગયાં. તેઓ દાસીઓ સાથે બહાર નીકળ્યાં. પોર્ચમાં પહેલેથી એક ઘોડો ઊભો હતો. લેડી નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં ઘોડા પર બેસી ગયાં અને લાંબા કાળા વાળ શરીર પર એ રીતે ફેલાવી દીધાં કે જેવી રીતે ચંદ્રમા કાળાં વાદળોની પાછળ ઢંકાઈ જાય.
ઈંગ્લેન્ડના સામંતે લોકો પરના વેરા ઘટાડવા પત્ની સમક્ષ આકરી શરત મૂકી
નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં જ લેડી ગોડિયા ઘોડા પર નતમસ્તકે નીકળ્યાં. અર્લ લિયોફ્રિક પણ હવે તેમને રોકી શકે તેમ નહોતા. તેમની બંને બાજુ એક એક સૈનિક હતા, પરંતુ તેઓ નતમસ્તકે ચાલતાં હતાં. નગ્ન હાથ, બદન અને ઉઘાડા પગ સિવાય બીજું કાંઈ જ નજર આવતું નહોતું. આ જ હાલતમાં તેઓ આખું બજાર ફર્યાં અને બજારમાં ફરીને ખુશી ખુશી મહેલમાં પાછાં આવ્યાં. પતિ તેમનું સ્વાગત કરવા તૈયાર જ હતા. એક વિશાળ રેશમી વસ્ત્ર ઓઢાડી અર્લ લિયોફ્રિકે પૂરા આદર સાથે પત્નીનું સ્વાગત કર્યું.
બીજા જ દિવસે સામંત અર્લ લિયોફ્રિકે પત્નીએ માંગ્યું હતું તે કરતાં વધુ લોકોને આપ્યું. આખાયે કવૈંટરીને કરમુક્ત શહેર જાહેર કરી દીધું. લોકો પર નંખાયેલા તમામ કર નાબૂદ કરી દીધા.
લોકો દંગ રહી ગયા.
અર્લ રાજ્યની તિજોરી કેવી રીતે ભરશે તેની પરવા પણ સામંતે કરી નહીં અને લેડી ગોડિયા ઇંગ્લેન્ડની મહાન નારીઓમાં પ્રજા માટે નિર્વસ્ત્ર બનીને ઘૂમનાર નારી તરીકે એક દંતકથા બની ગયાં.
૧૧મી સદીની આ ઘટનાની મોટામાં મોટી ખૂબી એ હતી કે, લેડી ગોડિયાએ પ્રજા માટે પોતાના સ્ત્રીત્વને ઉઘાડું કરવાનું સાહસ કરી એક ત્યાગ આપ્યો, પરંતુ પ્રજાએ પણ એવો જ પ્રતિભાવ આપ્યો હતો. લેડી ગોડિયા જે દિવસે બજારમાં વસ્ત્રો ઉતારીને ઘૂમવાનાં હતાં તે દિવસે લોકોએ પણ સવારથી બજારો ખોલ્યાં નહોતાં. લોકો સ્વયં ઘરનાં બારણાં બંધ કરીને ઘરમાં પૂરાઈ રહ્યાં હતાં. તેઓ એક આકરી શરત પૂરી કરી રહેલાં મહાન મહિલાને નિર્વસ્ત્ર જોવા માંગતાં નહોતાં અને એ રીતે લેડી પ્રત્યે એક ઊંચો આદર વ્યક્ત કરવા માંગતાં હતાં અને તેથી લેડી નિર્વસ્ત્ર બની બજારમાં ઘૂમ્યાં ત્યારે લોકો જ પોતાના ઘરમાં સ્વયંભૂ કેદમાં હોઈ કોઈએ તેમને નિર્વસ્ત્ર જોયાં જ નહીં. લોકોએ સ્વેચ્છાએ જનતા કરફ્યૂ પાડયો અને નગરની શેરીઓને નિર્જન બનાવી દીધી.
છેક પંદરમી સદી સુધી લેડી ગોડિયાની આ કથા ઇંગ્લેન્ડના ઇતિહાસમાં જુદી જુદી રીતે કહેવાઈ છે. આજે પણ અનેક ખેલ અને તમાશાઓમાં સેક્સને ઉપસાવવા લેડી ગોડિયાના નામનો ગલત ઇસ્તેમાલ થાય છે. પશ્ચિમના દેશોના ઘણા તમાશાઓમાં એક સફેદ ઘોડો લાવવામાં આવે છે. તેમાં એક ખૂબસૂરત યુવતીને ઓછામાં ઓછાં પારદર્શક વસ્ત્રો પહેરાવી ઘોડા પર બેસાડી એરેનામાં ફેરવવામાં આવે છે. લોકો તાળીઓ પાડે છે. પરંતુ પશ્ચિમની નવી વર્ણસંકર પ્રજા લેડી ગોડિયા જેવી મહાન નારી પ્રત્યે આદર વ્યક્ત કરવાના બદલે આજે લેડી ગોડિયાના નામે વિકૃત સેક્સ ઢૂંઢે છે. એ જ ઇંગ્લેન્ડની પ્રજા માટે એક સામંતની પત્નીએ અત્યંત હિંમતભર્યું પગલું પ્રજાના હિત માટે ભર્યું હતું, અને તે પણ ઇંગ્લેન્ડનો સમાજ જ્યારે રુઢિચુસ્ત હતો. આ વાત પશ્ચિમની નવી પેઢી ભૂલી ગઈ છે.
અલબત્ત, એ સમયમાં પણ એક સૂક્ષ્મ ઘટના પણ ઘટી ગઈ હતી. એક કિશોરાવસ્થાના છોકરાને લેડી ગોડિયાને નિર્વસ્ત્ર જોવાની લાલચ થઈ આવી હતી. આખા શહેરમાં ટોમ નામનો આ એક જ એવો છોકરો હતો જેણે આખા શહેરના લોકોએ લીધેલા સ્વયંભૂ કરફ્યૂના નિર્ણયનું યોગ્ય પાલન કર્યું નહોતું. એ ઘરમાં તો રહ્યો હતો, પરંતુ તેના ઘરના દરવાજાના એક છીદ્રમાંથી એણે નિર્વસ્ત્ર લેડી ગોડિયાને જોવા પ્રયાસ કર્યો હતો. આ વાત એણે જ લોકોને કહી હતી. બસ એ જ દિવસથી બીજાના ઘરમાં ઝાંખવાનો પ્રયાસ કરનારા લોકોને અંગ્રેજી ભાષામાં ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે. આજના સમયમાં પણ આવા ‘પીંપિંગ ટોમ’ ઘણા છે.
ત્યાર પછી તો લેડી ગોડિયાની આ કથા ગદ્ય અને પદ્યમાં પણ લખાઈ છે. આજે પણ ઇંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયાની યાદમાં તેમની પ્રતિકૃતિની ઝાંખી નીકળે છે. ઘોડા પર તંગ શ્વેત વસ્ત્રોવાળી યુવતીને બેસાડી તેનું જુલૂસ કાઢવામાં આવે છે. બાજુમાં પુરાણા સમયના ડ્રેસમાં બે સૈનિકો પણ ચાલતા હોય છે.
આજે મધ્યમ વર્ગ પર દર વર્ષે આકરો કરબોજ ઠોકતા શાસકો અર્લ લિયોફ્રિક જેવા નથી અને લેડી ગોડિયા જેવી તેમની પત્નીઓ પણ નથી.
આ ક્લાસિક સ્ટોરી નગ્નતાની નહીં પરંતુ પ્રજાવત્સલ રાણીની અને રાણીને આદર કરતી પ્રજાની છે.
બીજાના ઘરમાં અથવા તો બીજાની અંગત જિંદગીમાં ડોકિયું કરનારની ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે.
‘પીંપિંગ ટોમ’ શબ્દ ક્યાંથી આવ્યો તેની ક્લાસિક પણ એક ખૂબસૂરત કથા છે.
ઈ.સ. ૧૦૬૬નો સમય હતો.
એ વખતે ઈંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયા અત્યંત લોકપ્રિય સ્ત્રી હતી. તેના પતિનું નામ અર્લ લિયોફ્રિક હતું. લેડી ગોડિયા લોકકલ્યાણનાં કામો કરતી હોઈ લોકો તેનો અત્યંત આદર કરતા હતા. તેમના પતિ અર્લ પણ એક સામંત હતા. જ્યારે લેડી ગોડિયા સ્વયં બેહદ સુંદર હતી. તે ર્ધાિમક મનોવૃત્તિવાળી હોવા ઉપરાંત ગરીબો પ્રતિ દયા રાખતી હતી. અલબત્ત તેને પણ આમ સ્ત્રીઓની જેમ ‘નેગિંગ’ અર્થાત્ કાંઈ ને કાંઈ પતિને કહેતા રહેવાની ટેવ હતી.
અર્લ સામંત હતા, પરંતુ લેડી ગોડિયા પણ પૃષ્ઠભૂમિમાં રહેવા માંગતી નહોતી. તે ઈચ્છતી હતી કે તેનો પતિ અર્લ લિયોફ્રિક બરાબર શાસન કરે, પ્રજાભિમુખ શાસન કરે. અર્લ સામંતશાહી યુગના ઇંગ્લેન્ડેના કવૈંટરી નામના પરગણાના શાસક હતા. અર્લ લોકો પર વધુ ને વધુ કર ઝીંકે જતા હતા. લેડી ગોડિયાએ એક દિવસ પતિને સલાહ આપી કે, "ગરીબ લોકો પર આટલા બધાં કરવેરા નાંખવા ઠીક નથી."
અર્લને આ વાત ના ગમી. એણે પત્નીની વાત ફગાવી દીધી, પરંતુ લેડી ગોડિયા કરભારણ ઘટે તે માટે પતિ પર સતત દબાણ કરતી રહી. એ જે વાતને પકડે તે છોડતી નહીં. જમતાં, બેસતાં, ઊઠતાં, સૂતાં પણ લેડી ગોડિયા અર્લને કહેતી : "કરવેરા ઘટાડો."
એક દિવસ પત્નીના દબાણથી તંગ આવી ગયેલા સામંત પતિએ કહ્યું : "લેડી ! તમે તમારા શરીર પરનાં બધાં જ વસ્ત્રો કાઢી નાંખી, નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમો તો જ હું કર ઘટાડીશ."
સામંતને હતું કે, પત્ની આવી આકરી શરત કદી નહીં માને. તેમને હતું કે, લેડી ગોડિયા ખામોશ થઈ જશે, પરંતુ તેમને પત્નીના મનોબળનો અંદાજ નહોતો. તેઓ સ્ત્રીઓને કમજોર દિલની ચીજ સમજતા હતા.
ખૂબ જ વિચાર્યા બાદ લેડી ગોડિયાએ પતિને કહ્યું : "અગર તમે મને સાર્વજનિક રીતે, અનેક લોકોની હાજરીમાં નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરવાની અનુમતિ આપો તો હું તેમ કરવા તૈયાર છું."
અર્લ લિયોફ્રિકે પોતાના શાહી દરબારની અને પ્રજાજનોની બેઠક બોલાવી અને લેડી ગોડિયાને કહ્યું : "તમે નગ્ન થઈ, ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરશો તો હું લોકો પરના કરવેરા ઘટાડી નાંખીશ.
શાહી દરબારમાં ઉપસ્થિત સૌ લોકો સ્તબ્ધ થઈ ગયા. વળી લેડી ગોડિયા તો ખુદ શાસકનાં યુવાન-રૃપાળાં પત્ની હતાં. વળી એ ૧૧મી સદીનો સમય હતો. લોકો અત્યંત રુઢિચુસ્ત હતા. સ્ત્રીઓ તો શરીરનો નાનો સરખો ભાગ પણ બહાર ના દેખાય તેની કાળજી રાખતી હતી. વળી બજારમાં એક સ્ત્રી નગ્ન થઈને ફરે તેને અસામાજિક કૃત્ય ગણવામાં આવતું હતું.
પરંતુ લેડી ગોડિયાએ જાહેરાત કરી કે, "કાલે બપોરે હું નિર્વસ્ત્ર થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમીશ."
લોકો લેડી ગોડિયાનો આ નિર્ણય સાંભળી સ્તબ્ધ થઈ ગયા. શાહી દરબારમાં જરબરદસ્ત ખામોશી છવાઈ ગઈ. લેડી ગોડિયા પ્રત્યે લોકોને ભારે આદર અને માન હતાં. જનકલ્યાણ માટે એક નારી આવી પરિસ્થિતિ પણ સહન કરવા તૈયાર થશે તે માનવા કોઈ તૈયાર નહોતું.
લોકો પોતપોતાના ઘેર ચાલ્યા ગયા.
અર્લ લિયોફ્રિકને હતું કે, સવાર થતાં જ લેડી ગોડિયા તેમનો નિર્ણય બદલશે, પરંતુ તેમ ના થયું. બીજા દિવસે સવારે ૧૧ વાગ્યે લેડી ગોડિયાએ તેમના શાહી મહેલના પ્રાંગણમાં એક ઘોડો મંગાવ્યો. પોતાના શયનખંડમાં જ શરીર પરનાં તમામ વસ્ત્રો ઉતારી નાંખ્યાં. માથા પરના ઘૂંઘરાળા કાળા ભમ્મર વાળ છૂટા કરી દીધા. જેના કારણે વક્ષઃસ્થલ છુપાઈ ગયાં. તેઓ દાસીઓ સાથે બહાર નીકળ્યાં. પોર્ચમાં પહેલેથી એક ઘોડો ઊભો હતો. લેડી નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં ઘોડા પર બેસી ગયાં અને લાંબા કાળા વાળ શરીર પર એ રીતે ફેલાવી દીધાં કે જેવી રીતે ચંદ્રમા કાળાં વાદળોની પાછળ ઢંકાઈ જાય.
ઈંગ્લેન્ડના સામંતે લોકો પરના વેરા ઘટાડવા પત્ની સમક્ષ આકરી શરત મૂકી
નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં જ લેડી ગોડિયા ઘોડા પર નતમસ્તકે નીકળ્યાં. અર્લ લિયોફ્રિક પણ હવે તેમને રોકી શકે તેમ નહોતા. તેમની બંને બાજુ એક એક સૈનિક હતા, પરંતુ તેઓ નતમસ્તકે ચાલતાં હતાં. નગ્ન હાથ, બદન અને ઉઘાડા પગ સિવાય બીજું કાંઈ જ નજર આવતું નહોતું. આ જ હાલતમાં તેઓ આખું બજાર ફર્યાં અને બજારમાં ફરીને ખુશી ખુશી મહેલમાં પાછાં આવ્યાં. પતિ તેમનું સ્વાગત કરવા તૈયાર જ હતા. એક વિશાળ રેશમી વસ્ત્ર ઓઢાડી અર્લ લિયોફ્રિકે પૂરા આદર સાથે પત્નીનું સ્વાગત કર્યું.
બીજા જ દિવસે સામંત અર્લ લિયોફ્રિકે પત્નીએ માંગ્યું હતું તે કરતાં વધુ લોકોને આપ્યું. આખાયે કવૈંટરીને કરમુક્ત શહેર જાહેર કરી દીધું. લોકો પર નંખાયેલા તમામ કર નાબૂદ કરી દીધા.
લોકો દંગ રહી ગયા.
અર્લ રાજ્યની તિજોરી કેવી રીતે ભરશે તેની પરવા પણ સામંતે કરી નહીં અને લેડી ગોડિયા ઇંગ્લેન્ડની મહાન નારીઓમાં પ્રજા માટે નિર્વસ્ત્ર બનીને ઘૂમનાર નારી તરીકે એક દંતકથા બની ગયાં.
૧૧મી સદીની આ ઘટનાની મોટામાં મોટી ખૂબી એ હતી કે, લેડી ગોડિયાએ પ્રજા માટે પોતાના સ્ત્રીત્વને ઉઘાડું કરવાનું સાહસ કરી એક ત્યાગ આપ્યો, પરંતુ પ્રજાએ પણ એવો જ પ્રતિભાવ આપ્યો હતો. લેડી ગોડિયા જે દિવસે બજારમાં વસ્ત્રો ઉતારીને ઘૂમવાનાં હતાં તે દિવસે લોકોએ પણ સવારથી બજારો ખોલ્યાં નહોતાં. લોકો સ્વયં ઘરનાં બારણાં બંધ કરીને ઘરમાં પૂરાઈ રહ્યાં હતાં. તેઓ એક આકરી શરત પૂરી કરી રહેલાં મહાન મહિલાને નિર્વસ્ત્ર જોવા માંગતાં નહોતાં અને એ રીતે લેડી પ્રત્યે એક ઊંચો આદર વ્યક્ત કરવા માંગતાં હતાં અને તેથી લેડી નિર્વસ્ત્ર બની બજારમાં ઘૂમ્યાં ત્યારે લોકો જ પોતાના ઘરમાં સ્વયંભૂ કેદમાં હોઈ કોઈએ તેમને નિર્વસ્ત્ર જોયાં જ નહીં. લોકોએ સ્વેચ્છાએ જનતા કરફ્યૂ પાડયો અને નગરની શેરીઓને નિર્જન બનાવી દીધી.
છેક પંદરમી સદી સુધી લેડી ગોડિયાની આ કથા ઇંગ્લેન્ડના ઇતિહાસમાં જુદી જુદી રીતે કહેવાઈ છે. આજે પણ અનેક ખેલ અને તમાશાઓમાં સેક્સને ઉપસાવવા લેડી ગોડિયાના નામનો ગલત ઇસ્તેમાલ થાય છે. પશ્ચિમના દેશોના ઘણા તમાશાઓમાં એક સફેદ ઘોડો લાવવામાં આવે છે. તેમાં એક ખૂબસૂરત યુવતીને ઓછામાં ઓછાં પારદર્શક વસ્ત્રો પહેરાવી ઘોડા પર બેસાડી એરેનામાં ફેરવવામાં આવે છે. લોકો તાળીઓ પાડે છે. પરંતુ પશ્ચિમની નવી વર્ણસંકર પ્રજા લેડી ગોડિયા જેવી મહાન નારી પ્રત્યે આદર વ્યક્ત કરવાના બદલે આજે લેડી ગોડિયાના નામે વિકૃત સેક્સ ઢૂંઢે છે. એ જ ઇંગ્લેન્ડની પ્રજા માટે એક સામંતની પત્નીએ અત્યંત હિંમતભર્યું પગલું પ્રજાના હિત માટે ભર્યું હતું, અને તે પણ ઇંગ્લેન્ડનો સમાજ જ્યારે રુઢિચુસ્ત હતો. આ વાત પશ્ચિમની નવી પેઢી ભૂલી ગઈ છે.
અલબત્ત, એ સમયમાં પણ એક સૂક્ષ્મ ઘટના પણ ઘટી ગઈ હતી. એક કિશોરાવસ્થાના છોકરાને લેડી ગોડિયાને નિર્વસ્ત્ર જોવાની લાલચ થઈ આવી હતી. આખા શહેરમાં ટોમ નામનો આ એક જ એવો છોકરો હતો જેણે આખા શહેરના લોકોએ લીધેલા સ્વયંભૂ કરફ્યૂના નિર્ણયનું યોગ્ય પાલન કર્યું નહોતું. એ ઘરમાં તો રહ્યો હતો, પરંતુ તેના ઘરના દરવાજાના એક છીદ્રમાંથી એણે નિર્વસ્ત્ર લેડી ગોડિયાને જોવા પ્રયાસ કર્યો હતો. આ વાત એણે જ લોકોને કહી હતી. બસ એ જ દિવસથી બીજાના ઘરમાં ઝાંખવાનો પ્રયાસ કરનારા લોકોને અંગ્રેજી ભાષામાં ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે. આજના સમયમાં પણ આવા ‘પીંપિંગ ટોમ’ ઘણા છે.
ત્યાર પછી તો લેડી ગોડિયાની આ કથા ગદ્ય અને પદ્યમાં પણ લખાઈ છે. આજે પણ ઇંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયાની યાદમાં તેમની પ્રતિકૃતિની ઝાંખી નીકળે છે. ઘોડા પર તંગ શ્વેત વસ્ત્રોવાળી યુવતીને બેસાડી તેનું જુલૂસ કાઢવામાં આવે છે. બાજુમાં પુરાણા સમયના ડ્રેસમાં બે સૈનિકો પણ ચાલતા હોય છે.
આજે મધ્યમ વર્ગ પર દર વર્ષે આકરો કરબોજ ઠોકતા શાસકો અર્લ લિયોફ્રિક જેવા નથી અને લેડી ગોડિયા જેવી તેમની પત્નીઓ પણ નથી.
આ ક્લાસિક સ્ટોરી નગ્નતાની નહીં પરંતુ પ્રજાવત્સલ રાણીની અને રાણીને આદર કરતી પ્રજાની છે.
કભી કભી...
સેલિબ્રિટીઓની મોટામાં મોટી મુશ્કેલી એ છે કે, સનસનાટી ફેલાવનારાં અડધા કદનાં ટેબ્લોઈડ અખબારો તેમની પાછળ પડી જાય છે. પ્રિન્સેસ ડાયેના કોની સાથે દરિયાકાંઠે ફરવા જતાં હતાં તે જાણકારી મેળવવા તસવીરકારો છુપાવેશે સંતાઈને તસવીરો લેતા. આવા લોકોને ‘પાપારાઝી’ કહે છે.
બીજાના ઘરમાં અથવા તો બીજાની અંગત જિંદગીમાં ડોકિયું કરનારની ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે.
‘પીંપિંગ ટોમ’ શબ્દ ક્યાંથી આવ્યો તેની ક્લાસિક પણ એક ખૂબસૂરત કથા છે.
ઈ.સ. ૧૦૬૬નો સમય હતો.
એ વખતે ઈંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયા અત્યંત લોકપ્રિય સ્ત્રી હતી. તેના પતિનું નામ અર્લ લિયોફ્રિક હતું. લેડી ગોડિયા લોકકલ્યાણનાં કામો કરતી હોઈ લોકો તેનો અત્યંત આદર કરતા હતા. તેમના પતિ અર્લ પણ એક સામંત હતા. જ્યારે લેડી ગોડિયા સ્વયં બેહદ સુંદર હતી. તે ર્ધાિમક મનોવૃત્તિવાળી હોવા ઉપરાંત ગરીબો પ્રતિ દયા રાખતી હતી. અલબત્ત તેને પણ આમ સ્ત્રીઓની જેમ ‘નેગિંગ’ અર્થાત્ કાંઈ ને કાંઈ પતિને કહેતા રહેવાની ટેવ હતી.
અર્લ સામંત હતા, પરંતુ લેડી ગોડિયા પણ પૃષ્ઠભૂમિમાં રહેવા માંગતી નહોતી. તે ઈચ્છતી હતી કે તેનો પતિ અર્લ લિયોફ્રિક બરાબર શાસન કરે, પ્રજાભિમુખ શાસન કરે. અર્લ સામંતશાહી યુગના ઇંગ્લેન્ડેના કવૈંટરી નામના પરગણાના શાસક હતા. અર્લ લોકો પર વધુ ને વધુ કર ઝીંકે જતા હતા. લેડી ગોડિયાએ એક દિવસ પતિને સલાહ આપી કે, "ગરીબ લોકો પર આટલા બધાં કરવેરા નાંખવા ઠીક નથી."
અર્લને આ વાત ના ગમી. એણે પત્નીની વાત ફગાવી દીધી, પરંતુ લેડી ગોડિયા કરભારણ ઘટે તે માટે પતિ પર સતત દબાણ કરતી રહી. એ જે વાતને પકડે તે છોડતી નહીં. જમતાં, બેસતાં, ઊઠતાં, સૂતાં પણ લેડી ગોડિયા અર્લને કહેતી : "કરવેરા ઘટાડો."
એક દિવસ પત્નીના દબાણથી તંગ આવી ગયેલા સામંત પતિએ કહ્યું : "લેડી ! તમે તમારા શરીર પરનાં બધાં જ વસ્ત્રો કાઢી નાંખી, નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમો તો જ હું કર ઘટાડીશ."
સામંતને હતું કે, પત્ની આવી આકરી શરત કદી નહીં માને. તેમને હતું કે, લેડી ગોડિયા ખામોશ થઈ જશે, પરંતુ તેમને પત્નીના મનોબળનો અંદાજ નહોતો. તેઓ સ્ત્રીઓને કમજોર દિલની ચીજ સમજતા હતા.
ખૂબ જ વિચાર્યા બાદ લેડી ગોડિયાએ પતિને કહ્યું : "અગર તમે મને સાર્વજનિક રીતે, અનેક લોકોની હાજરીમાં નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરવાની અનુમતિ આપો તો હું તેમ કરવા તૈયાર છું."
અર્લ લિયોફ્રિકે પોતાના શાહી દરબારની અને પ્રજાજનોની બેઠક બોલાવી અને લેડી ગોડિયાને કહ્યું : "તમે નગ્ન થઈ, ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરશો તો હું લોકો પરના કરવેરા ઘટાડી નાંખીશ.
શાહી દરબારમાં ઉપસ્થિત સૌ લોકો સ્તબ્ધ થઈ ગયા. વળી લેડી ગોડિયા તો ખુદ શાસકનાં યુવાન-રૃપાળાં પત્ની હતાં. વળી એ ૧૧મી સદીનો સમય હતો. લોકો અત્યંત રુઢિચુસ્ત હતા. સ્ત્રીઓ તો શરીરનો નાનો સરખો ભાગ પણ બહાર ના દેખાય તેની કાળજી રાખતી હતી. વળી બજારમાં એક સ્ત્રી નગ્ન થઈને ફરે તેને અસામાજિક કૃત્ય ગણવામાં આવતું હતું.
પરંતુ લેડી ગોડિયાએ જાહેરાત કરી કે, "કાલે બપોરે હું નિર્વસ્ત્ર થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમીશ."
લોકો લેડી ગોડિયાનો આ નિર્ણય સાંભળી સ્તબ્ધ થઈ ગયા. શાહી દરબારમાં જરબરદસ્ત ખામોશી છવાઈ ગઈ. લેડી ગોડિયા પ્રત્યે લોકોને ભારે આદર અને માન હતાં. જનકલ્યાણ માટે એક નારી આવી પરિસ્થિતિ પણ સહન કરવા તૈયાર થશે તે માનવા કોઈ તૈયાર નહોતું.
લોકો પોતપોતાના ઘેર ચાલ્યા ગયા.
અર્લ લિયોફ્રિકને હતું કે, સવાર થતાં જ લેડી ગોડિયા તેમનો નિર્ણય બદલશે, પરંતુ તેમ ના થયું. બીજા દિવસે સવારે ૧૧ વાગ્યે લેડી ગોડિયાએ તેમના શાહી મહેલના પ્રાંગણમાં એક ઘોડો મંગાવ્યો. પોતાના શયનખંડમાં જ શરીર પરનાં તમામ વસ્ત્રો ઉતારી નાંખ્યાં. માથા પરના ઘૂંઘરાળા કાળા ભમ્મર વાળ છૂટા કરી દીધા. જેના કારણે વક્ષઃસ્થલ છુપાઈ ગયાં. તેઓ દાસીઓ સાથે બહાર નીકળ્યાં. પોર્ચમાં પહેલેથી એક ઘોડો ઊભો હતો. લેડી નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં ઘોડા પર બેસી ગયાં અને લાંબા કાળા વાળ શરીર પર એ રીતે ફેલાવી દીધાં કે જેવી રીતે ચંદ્રમા કાળાં વાદળોની પાછળ ઢંકાઈ જાય.
ઈંગ્લેન્ડના સામંતે લોકો પરના વેરા ઘટાડવા પત્ની સમક્ષ આકરી શરત મૂકી
નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં જ લેડી ગોડિયા ઘોડા પર નતમસ્તકે નીકળ્યાં. અર્લ લિયોફ્રિક પણ હવે તેમને રોકી શકે તેમ નહોતા. તેમની બંને બાજુ એક એક સૈનિક હતા, પરંતુ તેઓ નતમસ્તકે ચાલતાં હતાં. નગ્ન હાથ, બદન અને ઉઘાડા પગ સિવાય બીજું કાંઈ જ નજર આવતું નહોતું. આ જ હાલતમાં તેઓ આખું બજાર ફર્યાં અને બજારમાં ફરીને ખુશી ખુશી મહેલમાં પાછાં આવ્યાં. પતિ તેમનું સ્વાગત કરવા તૈયાર જ હતા. એક વિશાળ રેશમી વસ્ત્ર ઓઢાડી અર્લ લિયોફ્રિકે પૂરા આદર સાથે પત્નીનું સ્વાગત કર્યું.
બીજા જ દિવસે સામંત અર્લ લિયોફ્રિકે પત્નીએ માંગ્યું હતું તે કરતાં વધુ લોકોને આપ્યું. આખાયે કવૈંટરીને કરમુક્ત શહેર જાહેર કરી દીધું. લોકો પર નંખાયેલા તમામ કર નાબૂદ કરી દીધા.
લોકો દંગ રહી ગયા.
અર્લ રાજ્યની તિજોરી કેવી રીતે ભરશે તેની પરવા પણ સામંતે કરી નહીં અને લેડી ગોડિયા ઇંગ્લેન્ડની મહાન નારીઓમાં પ્રજા માટે નિર્વસ્ત્ર બનીને ઘૂમનાર નારી તરીકે એક દંતકથા બની ગયાં.
૧૧મી સદીની આ ઘટનાની મોટામાં મોટી ખૂબી એ હતી કે, લેડી ગોડિયાએ પ્રજા માટે પોતાના સ્ત્રીત્વને ઉઘાડું કરવાનું સાહસ કરી એક ત્યાગ આપ્યો, પરંતુ પ્રજાએ પણ એવો જ પ્રતિભાવ આપ્યો હતો. લેડી ગોડિયા જે દિવસે બજારમાં વસ્ત્રો ઉતારીને ઘૂમવાનાં હતાં તે દિવસે લોકોએ પણ સવારથી બજારો ખોલ્યાં નહોતાં. લોકો સ્વયં ઘરનાં બારણાં બંધ કરીને ઘરમાં પૂરાઈ રહ્યાં હતાં. તેઓ એક આકરી શરત પૂરી કરી રહેલાં મહાન મહિલાને નિર્વસ્ત્ર જોવા માંગતાં નહોતાં અને એ રીતે લેડી પ્રત્યે એક ઊંચો આદર વ્યક્ત કરવા માંગતાં હતાં અને તેથી લેડી નિર્વસ્ત્ર બની બજારમાં ઘૂમ્યાં ત્યારે લોકો જ પોતાના ઘરમાં સ્વયંભૂ કેદમાં હોઈ કોઈએ તેમને નિર્વસ્ત્ર જોયાં જ નહીં. લોકોએ સ્વેચ્છાએ જનતા કરફ્યૂ પાડયો અને નગરની શેરીઓને નિર્જન બનાવી દીધી.
છેક પંદરમી સદી સુધી લેડી ગોડિયાની આ કથા ઇંગ્લેન્ડના ઇતિહાસમાં જુદી જુદી રીતે કહેવાઈ છે. આજે પણ અનેક ખેલ અને તમાશાઓમાં સેક્સને ઉપસાવવા લેડી ગોડિયાના નામનો ગલત ઇસ્તેમાલ થાય છે. પશ્ચિમના દેશોના ઘણા તમાશાઓમાં એક સફેદ ઘોડો લાવવામાં આવે છે. તેમાં એક ખૂબસૂરત યુવતીને ઓછામાં ઓછાં પારદર્શક વસ્ત્રો પહેરાવી ઘોડા પર બેસાડી એરેનામાં ફેરવવામાં આવે છે. લોકો તાળીઓ પાડે છે. પરંતુ પશ્ચિમની નવી વર્ણસંકર પ્રજા લેડી ગોડિયા જેવી મહાન નારી પ્રત્યે આદર વ્યક્ત કરવાના બદલે આજે લેડી ગોડિયાના નામે વિકૃત સેક્સ ઢૂંઢે છે. એ જ ઇંગ્લેન્ડની પ્રજા માટે એક સામંતની પત્નીએ અત્યંત હિંમતભર્યું પગલું પ્રજાના હિત માટે ભર્યું હતું, અને તે પણ ઇંગ્લેન્ડનો સમાજ જ્યારે રુઢિચુસ્ત હતો. આ વાત પશ્ચિમની નવી પેઢી ભૂલી ગઈ છે.
અલબત્ત, એ સમયમાં પણ એક સૂક્ષ્મ ઘટના પણ ઘટી ગઈ હતી. એક કિશોરાવસ્થાના છોકરાને લેડી ગોડિયાને નિર્વસ્ત્ર જોવાની લાલચ થઈ આવી હતી. આખા શહેરમાં ટોમ નામનો આ એક જ એવો છોકરો હતો જેણે આખા શહેરના લોકોએ લીધેલા સ્વયંભૂ કરફ્યૂના નિર્ણયનું યોગ્ય પાલન કર્યું નહોતું. એ ઘરમાં તો રહ્યો હતો, પરંતુ તેના ઘરના દરવાજાના એક છીદ્રમાંથી એણે નિર્વસ્ત્ર લેડી ગોડિયાને જોવા પ્રયાસ કર્યો હતો. આ વાત એણે જ લોકોને કહી હતી. બસ એ જ દિવસથી બીજાના ઘરમાં ઝાંખવાનો પ્રયાસ કરનારા લોકોને અંગ્રેજી ભાષામાં ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે. આજના સમયમાં પણ આવા ‘પીંપિંગ ટોમ’ ઘણા છે.
ત્યાર પછી તો લેડી ગોડિયાની આ કથા ગદ્ય અને પદ્યમાં પણ લખાઈ છે. આજે પણ ઇંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયાની યાદમાં તેમની પ્રતિકૃતિની ઝાંખી નીકળે છે. ઘોડા પર તંગ શ્વેત વસ્ત્રોવાળી યુવતીને બેસાડી તેનું જુલૂસ કાઢવામાં આવે છે. બાજુમાં પુરાણા સમયના ડ્રેસમાં બે સૈનિકો પણ ચાલતા હોય છે.
આજે મધ્યમ વર્ગ પર દર વર્ષે આકરો કરબોજ ઠોકતા શાસકો અર્લ લિયોફ્રિક જેવા નથી અને લેડી ગોડિયા જેવી તેમની પત્નીઓ પણ નથી.
આ ક્લાસિક સ્ટોરી નગ્નતાની નહીં પરંતુ પ્રજાવત્સલ રાણીની અને રાણીને આદર કરતી પ્રજાની છે.
બીજાના ઘરમાં અથવા તો બીજાની અંગત જિંદગીમાં ડોકિયું કરનારની ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે.
‘પીંપિંગ ટોમ’ શબ્દ ક્યાંથી આવ્યો તેની ક્લાસિક પણ એક ખૂબસૂરત કથા છે.
ઈ.સ. ૧૦૬૬નો સમય હતો.
એ વખતે ઈંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયા અત્યંત લોકપ્રિય સ્ત્રી હતી. તેના પતિનું નામ અર્લ લિયોફ્રિક હતું. લેડી ગોડિયા લોકકલ્યાણનાં કામો કરતી હોઈ લોકો તેનો અત્યંત આદર કરતા હતા. તેમના પતિ અર્લ પણ એક સામંત હતા. જ્યારે લેડી ગોડિયા સ્વયં બેહદ સુંદર હતી. તે ર્ધાિમક મનોવૃત્તિવાળી હોવા ઉપરાંત ગરીબો પ્રતિ દયા રાખતી હતી. અલબત્ત તેને પણ આમ સ્ત્રીઓની જેમ ‘નેગિંગ’ અર્થાત્ કાંઈ ને કાંઈ પતિને કહેતા રહેવાની ટેવ હતી.
અર્લ સામંત હતા, પરંતુ લેડી ગોડિયા પણ પૃષ્ઠભૂમિમાં રહેવા માંગતી નહોતી. તે ઈચ્છતી હતી કે તેનો પતિ અર્લ લિયોફ્રિક બરાબર શાસન કરે, પ્રજાભિમુખ શાસન કરે. અર્લ સામંતશાહી યુગના ઇંગ્લેન્ડેના કવૈંટરી નામના પરગણાના શાસક હતા. અર્લ લોકો પર વધુ ને વધુ કર ઝીંકે જતા હતા. લેડી ગોડિયાએ એક દિવસ પતિને સલાહ આપી કે, "ગરીબ લોકો પર આટલા બધાં કરવેરા નાંખવા ઠીક નથી."
અર્લને આ વાત ના ગમી. એણે પત્નીની વાત ફગાવી દીધી, પરંતુ લેડી ગોડિયા કરભારણ ઘટે તે માટે પતિ પર સતત દબાણ કરતી રહી. એ જે વાતને પકડે તે છોડતી નહીં. જમતાં, બેસતાં, ઊઠતાં, સૂતાં પણ લેડી ગોડિયા અર્લને કહેતી : "કરવેરા ઘટાડો."
એક દિવસ પત્નીના દબાણથી તંગ આવી ગયેલા સામંત પતિએ કહ્યું : "લેડી ! તમે તમારા શરીર પરનાં બધાં જ વસ્ત્રો કાઢી નાંખી, નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમો તો જ હું કર ઘટાડીશ."
સામંતને હતું કે, પત્ની આવી આકરી શરત કદી નહીં માને. તેમને હતું કે, લેડી ગોડિયા ખામોશ થઈ જશે, પરંતુ તેમને પત્નીના મનોબળનો અંદાજ નહોતો. તેઓ સ્ત્રીઓને કમજોર દિલની ચીજ સમજતા હતા.
ખૂબ જ વિચાર્યા બાદ લેડી ગોડિયાએ પતિને કહ્યું : "અગર તમે મને સાર્વજનિક રીતે, અનેક લોકોની હાજરીમાં નગ્ન થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરવાની અનુમતિ આપો તો હું તેમ કરવા તૈયાર છું."
અર્લ લિયોફ્રિકે પોતાના શાહી દરબારની અને પ્રજાજનોની બેઠક બોલાવી અને લેડી ગોડિયાને કહ્યું : "તમે નગ્ન થઈ, ઘોડા પર બેસી બજારમાં ફરશો તો હું લોકો પરના કરવેરા ઘટાડી નાંખીશ.
શાહી દરબારમાં ઉપસ્થિત સૌ લોકો સ્તબ્ધ થઈ ગયા. વળી લેડી ગોડિયા તો ખુદ શાસકનાં યુવાન-રૃપાળાં પત્ની હતાં. વળી એ ૧૧મી સદીનો સમય હતો. લોકો અત્યંત રુઢિચુસ્ત હતા. સ્ત્રીઓ તો શરીરનો નાનો સરખો ભાગ પણ બહાર ના દેખાય તેની કાળજી રાખતી હતી. વળી બજારમાં એક સ્ત્રી નગ્ન થઈને ફરે તેને અસામાજિક કૃત્ય ગણવામાં આવતું હતું.
પરંતુ લેડી ગોડિયાએ જાહેરાત કરી કે, "કાલે બપોરે હું નિર્વસ્ત્ર થઈ ઘોડા પર બેસી બજારમાં ઘૂમીશ."
લોકો લેડી ગોડિયાનો આ નિર્ણય સાંભળી સ્તબ્ધ થઈ ગયા. શાહી દરબારમાં જરબરદસ્ત ખામોશી છવાઈ ગઈ. લેડી ગોડિયા પ્રત્યે લોકોને ભારે આદર અને માન હતાં. જનકલ્યાણ માટે એક નારી આવી પરિસ્થિતિ પણ સહન કરવા તૈયાર થશે તે માનવા કોઈ તૈયાર નહોતું.
લોકો પોતપોતાના ઘેર ચાલ્યા ગયા.
અર્લ લિયોફ્રિકને હતું કે, સવાર થતાં જ લેડી ગોડિયા તેમનો નિર્ણય બદલશે, પરંતુ તેમ ના થયું. બીજા દિવસે સવારે ૧૧ વાગ્યે લેડી ગોડિયાએ તેમના શાહી મહેલના પ્રાંગણમાં એક ઘોડો મંગાવ્યો. પોતાના શયનખંડમાં જ શરીર પરનાં તમામ વસ્ત્રો ઉતારી નાંખ્યાં. માથા પરના ઘૂંઘરાળા કાળા ભમ્મર વાળ છૂટા કરી દીધા. જેના કારણે વક્ષઃસ્થલ છુપાઈ ગયાં. તેઓ દાસીઓ સાથે બહાર નીકળ્યાં. પોર્ચમાં પહેલેથી એક ઘોડો ઊભો હતો. લેડી નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં ઘોડા પર બેસી ગયાં અને લાંબા કાળા વાળ શરીર પર એ રીતે ફેલાવી દીધાં કે જેવી રીતે ચંદ્રમા કાળાં વાદળોની પાછળ ઢંકાઈ જાય.
ઈંગ્લેન્ડના સામંતે લોકો પરના વેરા ઘટાડવા પત્ની સમક્ષ આકરી શરત મૂકી
નિર્વસ્ત્ર હાલતમાં જ લેડી ગોડિયા ઘોડા પર નતમસ્તકે નીકળ્યાં. અર્લ લિયોફ્રિક પણ હવે તેમને રોકી શકે તેમ નહોતા. તેમની બંને બાજુ એક એક સૈનિક હતા, પરંતુ તેઓ નતમસ્તકે ચાલતાં હતાં. નગ્ન હાથ, બદન અને ઉઘાડા પગ સિવાય બીજું કાંઈ જ નજર આવતું નહોતું. આ જ હાલતમાં તેઓ આખું બજાર ફર્યાં અને બજારમાં ફરીને ખુશી ખુશી મહેલમાં પાછાં આવ્યાં. પતિ તેમનું સ્વાગત કરવા તૈયાર જ હતા. એક વિશાળ રેશમી વસ્ત્ર ઓઢાડી અર્લ લિયોફ્રિકે પૂરા આદર સાથે પત્નીનું સ્વાગત કર્યું.
બીજા જ દિવસે સામંત અર્લ લિયોફ્રિકે પત્નીએ માંગ્યું હતું તે કરતાં વધુ લોકોને આપ્યું. આખાયે કવૈંટરીને કરમુક્ત શહેર જાહેર કરી દીધું. લોકો પર નંખાયેલા તમામ કર નાબૂદ કરી દીધા.
લોકો દંગ રહી ગયા.
અર્લ રાજ્યની તિજોરી કેવી રીતે ભરશે તેની પરવા પણ સામંતે કરી નહીં અને લેડી ગોડિયા ઇંગ્લેન્ડની મહાન નારીઓમાં પ્રજા માટે નિર્વસ્ત્ર બનીને ઘૂમનાર નારી તરીકે એક દંતકથા બની ગયાં.
૧૧મી સદીની આ ઘટનાની મોટામાં મોટી ખૂબી એ હતી કે, લેડી ગોડિયાએ પ્રજા માટે પોતાના સ્ત્રીત્વને ઉઘાડું કરવાનું સાહસ કરી એક ત્યાગ આપ્યો, પરંતુ પ્રજાએ પણ એવો જ પ્રતિભાવ આપ્યો હતો. લેડી ગોડિયા જે દિવસે બજારમાં વસ્ત્રો ઉતારીને ઘૂમવાનાં હતાં તે દિવસે લોકોએ પણ સવારથી બજારો ખોલ્યાં નહોતાં. લોકો સ્વયં ઘરનાં બારણાં બંધ કરીને ઘરમાં પૂરાઈ રહ્યાં હતાં. તેઓ એક આકરી શરત પૂરી કરી રહેલાં મહાન મહિલાને નિર્વસ્ત્ર જોવા માંગતાં નહોતાં અને એ રીતે લેડી પ્રત્યે એક ઊંચો આદર વ્યક્ત કરવા માંગતાં હતાં અને તેથી લેડી નિર્વસ્ત્ર બની બજારમાં ઘૂમ્યાં ત્યારે લોકો જ પોતાના ઘરમાં સ્વયંભૂ કેદમાં હોઈ કોઈએ તેમને નિર્વસ્ત્ર જોયાં જ નહીં. લોકોએ સ્વેચ્છાએ જનતા કરફ્યૂ પાડયો અને નગરની શેરીઓને નિર્જન બનાવી દીધી.
છેક પંદરમી સદી સુધી લેડી ગોડિયાની આ કથા ઇંગ્લેન્ડના ઇતિહાસમાં જુદી જુદી રીતે કહેવાઈ છે. આજે પણ અનેક ખેલ અને તમાશાઓમાં સેક્સને ઉપસાવવા લેડી ગોડિયાના નામનો ગલત ઇસ્તેમાલ થાય છે. પશ્ચિમના દેશોના ઘણા તમાશાઓમાં એક સફેદ ઘોડો લાવવામાં આવે છે. તેમાં એક ખૂબસૂરત યુવતીને ઓછામાં ઓછાં પારદર્શક વસ્ત્રો પહેરાવી ઘોડા પર બેસાડી એરેનામાં ફેરવવામાં આવે છે. લોકો તાળીઓ પાડે છે. પરંતુ પશ્ચિમની નવી વર્ણસંકર પ્રજા લેડી ગોડિયા જેવી મહાન નારી પ્રત્યે આદર વ્યક્ત કરવાના બદલે આજે લેડી ગોડિયાના નામે વિકૃત સેક્સ ઢૂંઢે છે. એ જ ઇંગ્લેન્ડની પ્રજા માટે એક સામંતની પત્નીએ અત્યંત હિંમતભર્યું પગલું પ્રજાના હિત માટે ભર્યું હતું, અને તે પણ ઇંગ્લેન્ડનો સમાજ જ્યારે રુઢિચુસ્ત હતો. આ વાત પશ્ચિમની નવી પેઢી ભૂલી ગઈ છે.
અલબત્ત, એ સમયમાં પણ એક સૂક્ષ્મ ઘટના પણ ઘટી ગઈ હતી. એક કિશોરાવસ્થાના છોકરાને લેડી ગોડિયાને નિર્વસ્ત્ર જોવાની લાલચ થઈ આવી હતી. આખા શહેરમાં ટોમ નામનો આ એક જ એવો છોકરો હતો જેણે આખા શહેરના લોકોએ લીધેલા સ્વયંભૂ કરફ્યૂના નિર્ણયનું યોગ્ય પાલન કર્યું નહોતું. એ ઘરમાં તો રહ્યો હતો, પરંતુ તેના ઘરના દરવાજાના એક છીદ્રમાંથી એણે નિર્વસ્ત્ર લેડી ગોડિયાને જોવા પ્રયાસ કર્યો હતો. આ વાત એણે જ લોકોને કહી હતી. બસ એ જ દિવસથી બીજાના ઘરમાં ઝાંખવાનો પ્રયાસ કરનારા લોકોને અંગ્રેજી ભાષામાં ‘પીંપિંગ ટોમ’ કહે છે. આજના સમયમાં પણ આવા ‘પીંપિંગ ટોમ’ ઘણા છે.
ત્યાર પછી તો લેડી ગોડિયાની આ કથા ગદ્ય અને પદ્યમાં પણ લખાઈ છે. આજે પણ ઇંગ્લેન્ડમાં લેડી ગોડિયાની યાદમાં તેમની પ્રતિકૃતિની ઝાંખી નીકળે છે. ઘોડા પર તંગ શ્વેત વસ્ત્રોવાળી યુવતીને બેસાડી તેનું જુલૂસ કાઢવામાં આવે છે. બાજુમાં પુરાણા સમયના ડ્રેસમાં બે સૈનિકો પણ ચાલતા હોય છે.
આજે મધ્યમ વર્ગ પર દર વર્ષે આકરો કરબોજ ઠોકતા શાસકો અર્લ લિયોફ્રિક જેવા નથી અને લેડી ગોડિયા જેવી તેમની પત્નીઓ પણ નથી.
આ ક્લાસિક સ્ટોરી નગ્નતાની નહીં પરંતુ પ્રજાવત્સલ રાણીની અને રાણીને આદર કરતી પ્રજાની છે.
જાનદાર જોક્સની જાહેરસભા...
શરદ પવારનો રીપોર્ટ
સોનિયા ગાંધીએ શરદ પવારને કહ્યું, 'ડેશ મેં મહંગાઈ બહુટ બર્ર ગઈ હાય. ટુમ ડેશ કે ગરીબોં સે મિલો, ઔર હમેં રીપોર્ટ કરો કે વો લોગ કઇસે જીટે હાય ?'
શરદ પવારે બે અઠવાડીયા પછી રીપોર્ટ આપ્યો ઃ
'મેં એક ગરીબ ફેમિલી સે મિલા. ઉન કી કાર ટૂટીફૂટી સ્કોર્પિયો થી. બચ્ચોં કે પાસ પુરાને એન-૯૫ મોબાઇલ થે. ઘર મેં કેવલ ચાર એસી થે. સારા પરિવાર બડી મુશ્કિલ સે શક્કર કી મીઠાઇયાં ખા કર ઐશ કર સકતા થા...'
* * *
અમદાવાદી આતંકવાદી ?
આતંકવાદીઓ હંમેશાં આઝમગઢ, લખનૌ, કરાચી, રાવલપિંડી, મુઝફફરાબાદ, કંદહાર અને કાબૂલથી જ કેમ આવતા હોય છે ? કદી અમદાવાદી આતંકવાદી કેમ હોતા નથી ?
તો આ રહ્યાં એનાં કારણો...
(૧) અમદાવાદીઓ કદી ટાઇમસર પહોંચે નહિ ! જે ફલાઇટ હાઇજેક કરવાની હોય એ ઉડી જાય પછી રીક્ષા લઇને એરપોર્ટ પર પહોંચ્યા હોય...
(૨) ફલાઇટ સમયસર પકડી લીધી હોય તો વિમાનમાં 'મફત'માં મળતા ચ્હા-નાસ્તા અને ખાવાનું ડ્રીંકસ વગેરે જોઇને ભૂલી જાય કે બૉસ, આપણે અહીં શેના માટે આવેલા !
(૩) ધારો કે વિમાન હાઈજેક કરી પણ લીધું, તો બાનમાં લીધેલી એર-હોસ્ટેસો જોડે ફોટા પડાવવામાં અંદરો અંદર ઝગડી પડશે !
(૪) ફલાઇટને હાઇજેક કરીને પાકિસ્તાન, દૂબઈ કે અફઘાનિસ્તન લઇ જવાને બદલે મ્યાનમાર જેવાપછાત દેશમાં લઇ જશે, કારણ કે ત્યાં ઉતરીને વિમાનનું પેટ્રોલ વેચી મારવાથી વધારે ભાવ મળે એમ છે !
(૫) જો કે ફલાઇટ હાઇજેક થવાની છે એની પોલીસોને બે અઠવાડીયા પહેલાંથી ખબર હોય, કારણ કે ફાંકોડી અમદાવાદીઓએ ખાડીયા નારણપુરા અને બાપુનગરમાં બધા આગળ ડંફાશ મારી રાખી હોય ઃ બોસ, આપડે પ્લેન હાઇજેક કરવાના છીએ !
(૬) ફલાઇટ હાઇજેક કરવાનું મિશન એક કારણસર પડતું મુકાયું હોય ઃ 'યાર, આજે ઇન્ડીયાની મેચ છે !'
* * *
એકઝામની ફિલ્મો
આજના વિદ્યાર્થીઓને પરીક્ષાઓ હિન્દી ફિલ્મોનાં ટાઇટલ્સ જેવી લાગે છે...
એકઝામ = કલયુગ
એકઝામિનર = કાલિયા
પેપર = પહેલી
સપ્લીમેન્ટરી = કોરા કાગઝ
માર્કસ = અસંભવ
કોપી = અકસર
પાસ = અજુબા
* * *
સ્ત્રીના પ્રકારો
સ્ત્રીઓ ત્રણ પ્રકારની હોય છે. (૧) જેના વિના આપણે રહી શકતા નથી. (૨) જે આપણા વિના રહી શકતી નથી. અને (૩) જેની સાથે આપણે રહીએ છીએ !
* * *
હિસાબ પાકો...
સી.એ. થયેલી (ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ) છોકરીને છેડવી નહિ. કારણ કે એ છંછેડાશે તો તમને કેવી કેવી સંભળાવશે ?
'સાલે બાઉન્સ ચેક ! ધરતી પે લાયેબિલીટી ! પૈદાઇશી લૉસ ! ફાલતુ કા સન્ડ્રી એક્સ્પેન્સ ! ઘટતી હુઇ પેટી કેશ ! અક્કલ કા સ્ટાન્ડર્ડ ડિડકશન ! એક ઝાપટ મારુંગી તો બેલેન્સ શીટ ટેલિ નહીં હોગી ઔર રિફંડ મેં અપને દાંત મિલ જાયેંગે !'
* * *
પહેલા ધોરણની શાયરી
તુજ કો દેખકર
યાદ આતા હૈ બચપન...
તેર ચોકુ બાવન
ને ચૌદ ચોકુ છપ્પન !
* * *
એક ઉખાણું
છગન ને રીટા સે શાદી કી. મગન ને રીટા કો કિડનેપ કિયા. રમેશને રીટા કો બચાયા. મગર મુકેશને રીટા સે પ્યાર કિયા.
તો બતાઓ, વાસ્તવ મેં હિરો કૌન થા ?
.
.
.
.
જવાબ ઃ સંજય દત્ત !
* * *
શરદ પવારની સહા
ખાંડના ભાવ વધી ગયા છે.
શરદ પવાર કહે છે કે લોકોએ ખાંડનો ઉપયોગ ઘટાડી દેવો જોઈએ.
કોલેજના છોકરાઓ રાહ જોઇને બેઠા છે...
કે શરદ પવાર ક્યારે કપડા મંત્ર બને !
* * *
રાતની શાયરી
રાત કી તન્હાઈ મેં
કોઇ બદન કો છૂ લે
એક અનોખી ચૂભન હો
ઔર બદન રથરાયે...
તો ઇસે ઇશ્ક સમજકર
રિસ્ક ના લો...
કછુઆ જલાઓ, મચછર ભગાઓ !
ONE IN ENGLISH :-
KILLING SHAYRI IN ENGLISH
Wen u r lonely...
sit on the rocks...
emove yr shoes, and
Smell yr socks !
સોનિયા ગાંધીએ શરદ પવારને કહ્યું, 'ડેશ મેં મહંગાઈ બહુટ બર્ર ગઈ હાય. ટુમ ડેશ કે ગરીબોં સે મિલો, ઔર હમેં રીપોર્ટ કરો કે વો લોગ કઇસે જીટે હાય ?'
શરદ પવારે બે અઠવાડીયા પછી રીપોર્ટ આપ્યો ઃ
'મેં એક ગરીબ ફેમિલી સે મિલા. ઉન કી કાર ટૂટીફૂટી સ્કોર્પિયો થી. બચ્ચોં કે પાસ પુરાને એન-૯૫ મોબાઇલ થે. ઘર મેં કેવલ ચાર એસી થે. સારા પરિવાર બડી મુશ્કિલ સે શક્કર કી મીઠાઇયાં ખા કર ઐશ કર સકતા થા...'
* * *
અમદાવાદી આતંકવાદી ?
આતંકવાદીઓ હંમેશાં આઝમગઢ, લખનૌ, કરાચી, રાવલપિંડી, મુઝફફરાબાદ, કંદહાર અને કાબૂલથી જ કેમ આવતા હોય છે ? કદી અમદાવાદી આતંકવાદી કેમ હોતા નથી ?
તો આ રહ્યાં એનાં કારણો...
(૧) અમદાવાદીઓ કદી ટાઇમસર પહોંચે નહિ ! જે ફલાઇટ હાઇજેક કરવાની હોય એ ઉડી જાય પછી રીક્ષા લઇને એરપોર્ટ પર પહોંચ્યા હોય...
(૨) ફલાઇટ સમયસર પકડી લીધી હોય તો વિમાનમાં 'મફત'માં મળતા ચ્હા-નાસ્તા અને ખાવાનું ડ્રીંકસ વગેરે જોઇને ભૂલી જાય કે બૉસ, આપણે અહીં શેના માટે આવેલા !
(૩) ધારો કે વિમાન હાઈજેક કરી પણ લીધું, તો બાનમાં લીધેલી એર-હોસ્ટેસો જોડે ફોટા પડાવવામાં અંદરો અંદર ઝગડી પડશે !
(૪) ફલાઇટને હાઇજેક કરીને પાકિસ્તાન, દૂબઈ કે અફઘાનિસ્તન લઇ જવાને બદલે મ્યાનમાર જેવાપછાત દેશમાં લઇ જશે, કારણ કે ત્યાં ઉતરીને વિમાનનું પેટ્રોલ વેચી મારવાથી વધારે ભાવ મળે એમ છે !
(૫) જો કે ફલાઇટ હાઇજેક થવાની છે એની પોલીસોને બે અઠવાડીયા પહેલાંથી ખબર હોય, કારણ કે ફાંકોડી અમદાવાદીઓએ ખાડીયા નારણપુરા અને બાપુનગરમાં બધા આગળ ડંફાશ મારી રાખી હોય ઃ બોસ, આપડે પ્લેન હાઇજેક કરવાના છીએ !
(૬) ફલાઇટ હાઇજેક કરવાનું મિશન એક કારણસર પડતું મુકાયું હોય ઃ 'યાર, આજે ઇન્ડીયાની મેચ છે !'
* * *
એકઝામની ફિલ્મો
આજના વિદ્યાર્થીઓને પરીક્ષાઓ હિન્દી ફિલ્મોનાં ટાઇટલ્સ જેવી લાગે છે...
એકઝામ = કલયુગ
એકઝામિનર = કાલિયા
પેપર = પહેલી
સપ્લીમેન્ટરી = કોરા કાગઝ
માર્કસ = અસંભવ
કોપી = અકસર
પાસ = અજુબા
* * *
સ્ત્રીના પ્રકારો
સ્ત્રીઓ ત્રણ પ્રકારની હોય છે. (૧) જેના વિના આપણે રહી શકતા નથી. (૨) જે આપણા વિના રહી શકતી નથી. અને (૩) જેની સાથે આપણે રહીએ છીએ !
* * *
હિસાબ પાકો...
સી.એ. થયેલી (ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ) છોકરીને છેડવી નહિ. કારણ કે એ છંછેડાશે તો તમને કેવી કેવી સંભળાવશે ?
'સાલે બાઉન્સ ચેક ! ધરતી પે લાયેબિલીટી ! પૈદાઇશી લૉસ ! ફાલતુ કા સન્ડ્રી એક્સ્પેન્સ ! ઘટતી હુઇ પેટી કેશ ! અક્કલ કા સ્ટાન્ડર્ડ ડિડકશન ! એક ઝાપટ મારુંગી તો બેલેન્સ શીટ ટેલિ નહીં હોગી ઔર રિફંડ મેં અપને દાંત મિલ જાયેંગે !'
* * *
પહેલા ધોરણની શાયરી
તુજ કો દેખકર
યાદ આતા હૈ બચપન...
તેર ચોકુ બાવન
ને ચૌદ ચોકુ છપ્પન !
* * *
એક ઉખાણું
છગન ને રીટા સે શાદી કી. મગન ને રીટા કો કિડનેપ કિયા. રમેશને રીટા કો બચાયા. મગર મુકેશને રીટા સે પ્યાર કિયા.
તો બતાઓ, વાસ્તવ મેં હિરો કૌન થા ?
.
.
.
.
જવાબ ઃ સંજય દત્ત !
* * *
શરદ પવારની સહા
ખાંડના ભાવ વધી ગયા છે.
શરદ પવાર કહે છે કે લોકોએ ખાંડનો ઉપયોગ ઘટાડી દેવો જોઈએ.
કોલેજના છોકરાઓ રાહ જોઇને બેઠા છે...
કે શરદ પવાર ક્યારે કપડા મંત્ર બને !
* * *
રાતની શાયરી
રાત કી તન્હાઈ મેં
કોઇ બદન કો છૂ લે
એક અનોખી ચૂભન હો
ઔર બદન રથરાયે...
તો ઇસે ઇશ્ક સમજકર
રિસ્ક ના લો...
કછુઆ જલાઓ, મચછર ભગાઓ !
ONE IN ENGLISH :-
KILLING SHAYRI IN ENGLISH
Wen u r lonely...
sit on the rocks...
emove yr shoes, and
Smell yr socks !
જાનદાર જોક્સની જાહેરસભા...
શરદ પવારનો રીપોર્ટ
સોનિયા ગાંધીએ શરદ પવારને કહ્યું, 'ડેશ મેં મહંગાઈ બહુટ બર્ર ગઈ હાય. ટુમ ડેશ કે ગરીબોં સે મિલો, ઔર હમેં રીપોર્ટ કરો કે વો લોગ કઇસે જીટે હાય ?'
શરદ પવારે બે અઠવાડીયા પછી રીપોર્ટ આપ્યો ઃ
'મેં એક ગરીબ ફેમિલી સે મિલા. ઉન કી કાર ટૂટીફૂટી સ્કોર્પિયો થી. બચ્ચોં કે પાસ પુરાને એન-૯૫ મોબાઇલ થે. ઘર મેં કેવલ ચાર એસી થે. સારા પરિવાર બડી મુશ્કિલ સે શક્કર કી મીઠાઇયાં ખા કર ઐશ કર સકતા થા...'
* * *
અમદાવાદી આતંકવાદી ?
આતંકવાદીઓ હંમેશાં આઝમગઢ, લખનૌ, કરાચી, રાવલપિંડી, મુઝફફરાબાદ, કંદહાર અને કાબૂલથી જ કેમ આવતા હોય છે ? કદી અમદાવાદી આતંકવાદી કેમ હોતા નથી ?
તો આ રહ્યાં એનાં કારણો...
(૧) અમદાવાદીઓ કદી ટાઇમસર પહોંચે નહિ ! જે ફલાઇટ હાઇજેક કરવાની હોય એ ઉડી જાય પછી રીક્ષા લઇને એરપોર્ટ પર પહોંચ્યા હોય...
(૨) ફલાઇટ સમયસર પકડી લીધી હોય તો વિમાનમાં 'મફત'માં મળતા ચ્હા-નાસ્તા અને ખાવાનું ડ્રીંકસ વગેરે જોઇને ભૂલી જાય કે બૉસ, આપણે અહીં શેના માટે આવેલા !
(૩) ધારો કે વિમાન હાઈજેક કરી પણ લીધું, તો બાનમાં લીધેલી એર-હોસ્ટેસો જોડે ફોટા પડાવવામાં અંદરો અંદર ઝગડી પડશે !
(૪) ફલાઇટને હાઇજેક કરીને પાકિસ્તાન, દૂબઈ કે અફઘાનિસ્તન લઇ જવાને બદલે મ્યાનમાર જેવાપછાત દેશમાં લઇ જશે, કારણ કે ત્યાં ઉતરીને વિમાનનું પેટ્રોલ વેચી મારવાથી વધારે ભાવ મળે એમ છે !
(૫) જો કે ફલાઇટ હાઇજેક થવાની છે એની પોલીસોને બે અઠવાડીયા પહેલાંથી ખબર હોય, કારણ કે ફાંકોડી અમદાવાદીઓએ ખાડીયા નારણપુરા અને બાપુનગરમાં બધા આગળ ડંફાશ મારી રાખી હોય ઃ બોસ, આપડે પ્લેન હાઇજેક કરવાના છીએ !
(૬) ફલાઇટ હાઇજેક કરવાનું મિશન એક કારણસર પડતું મુકાયું હોય ઃ 'યાર, આજે ઇન્ડીયાની મેચ છે !'
* * *
એકઝામની ફિલ્મો
આજના વિદ્યાર્થીઓને પરીક્ષાઓ હિન્દી ફિલ્મોનાં ટાઇટલ્સ જેવી લાગે છે...
એકઝામ = કલયુગ
એકઝામિનર = કાલિયા
પેપર = પહેલી
સપ્લીમેન્ટરી = કોરા કાગઝ
માર્કસ = અસંભવ
કોપી = અકસર
પાસ = અજુબા
* * *
સ્ત્રીના પ્રકારો
સ્ત્રીઓ ત્રણ પ્રકારની હોય છે. (૧) જેના વિના આપણે રહી શકતા નથી. (૨) જે આપણા વિના રહી શકતી નથી. અને (૩) જેની સાથે આપણે રહીએ છીએ !
* * *
હિસાબ પાકો...
સી.એ. થયેલી (ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ) છોકરીને છેડવી નહિ. કારણ કે એ છંછેડાશે તો તમને કેવી કેવી સંભળાવશે ?
'સાલે બાઉન્સ ચેક ! ધરતી પે લાયેબિલીટી ! પૈદાઇશી લૉસ ! ફાલતુ કા સન્ડ્રી એક્સ્પેન્સ ! ઘટતી હુઇ પેટી કેશ ! અક્કલ કા સ્ટાન્ડર્ડ ડિડકશન ! એક ઝાપટ મારુંગી તો બેલેન્સ શીટ ટેલિ નહીં હોગી ઔર રિફંડ મેં અપને દાંત મિલ જાયેંગે !'
* * *
પહેલા ધોરણની શાયરી
તુજ કો દેખકર
યાદ આતા હૈ બચપન...
તેર ચોકુ બાવન
ને ચૌદ ચોકુ છપ્પન !
* * *
એક ઉખાણું
છગન ને રીટા સે શાદી કી. મગન ને રીટા કો કિડનેપ કિયા. રમેશને રીટા કો બચાયા. મગર મુકેશને રીટા સે પ્યાર કિયા.
તો બતાઓ, વાસ્તવ મેં હિરો કૌન થા ?
.
.
.
.
જવાબ ઃ સંજય દત્ત !
* * *
શરદ પવારની સહા
ખાંડના ભાવ વધી ગયા છે.
શરદ પવાર કહે છે કે લોકોએ ખાંડનો ઉપયોગ ઘટાડી દેવો જોઈએ.
કોલેજના છોકરાઓ રાહ જોઇને બેઠા છે...
કે શરદ પવાર ક્યારે કપડા મંત્ર બને !
* * *
રાતની શાયરી
રાત કી તન્હાઈ મેં
કોઇ બદન કો છૂ લે
એક અનોખી ચૂભન હો
ઔર બદન રથરાયે...
તો ઇસે ઇશ્ક સમજકર
રિસ્ક ના લો...
કછુઆ જલાઓ, મચછર ભગાઓ !
ONE IN ENGLISH :-
KILLING SHAYRI IN ENGLISH
Wen u r lonely...
sit on the rocks...
emove yr shoes, and
Smell yr socks !
સોનિયા ગાંધીએ શરદ પવારને કહ્યું, 'ડેશ મેં મહંગાઈ બહુટ બર્ર ગઈ હાય. ટુમ ડેશ કે ગરીબોં સે મિલો, ઔર હમેં રીપોર્ટ કરો કે વો લોગ કઇસે જીટે હાય ?'
શરદ પવારે બે અઠવાડીયા પછી રીપોર્ટ આપ્યો ઃ
'મેં એક ગરીબ ફેમિલી સે મિલા. ઉન કી કાર ટૂટીફૂટી સ્કોર્પિયો થી. બચ્ચોં કે પાસ પુરાને એન-૯૫ મોબાઇલ થે. ઘર મેં કેવલ ચાર એસી થે. સારા પરિવાર બડી મુશ્કિલ સે શક્કર કી મીઠાઇયાં ખા કર ઐશ કર સકતા થા...'
* * *
અમદાવાદી આતંકવાદી ?
આતંકવાદીઓ હંમેશાં આઝમગઢ, લખનૌ, કરાચી, રાવલપિંડી, મુઝફફરાબાદ, કંદહાર અને કાબૂલથી જ કેમ આવતા હોય છે ? કદી અમદાવાદી આતંકવાદી કેમ હોતા નથી ?
તો આ રહ્યાં એનાં કારણો...
(૧) અમદાવાદીઓ કદી ટાઇમસર પહોંચે નહિ ! જે ફલાઇટ હાઇજેક કરવાની હોય એ ઉડી જાય પછી રીક્ષા લઇને એરપોર્ટ પર પહોંચ્યા હોય...
(૨) ફલાઇટ સમયસર પકડી લીધી હોય તો વિમાનમાં 'મફત'માં મળતા ચ્હા-નાસ્તા અને ખાવાનું ડ્રીંકસ વગેરે જોઇને ભૂલી જાય કે બૉસ, આપણે અહીં શેના માટે આવેલા !
(૩) ધારો કે વિમાન હાઈજેક કરી પણ લીધું, તો બાનમાં લીધેલી એર-હોસ્ટેસો જોડે ફોટા પડાવવામાં અંદરો અંદર ઝગડી પડશે !
(૪) ફલાઇટને હાઇજેક કરીને પાકિસ્તાન, દૂબઈ કે અફઘાનિસ્તન લઇ જવાને બદલે મ્યાનમાર જેવાપછાત દેશમાં લઇ જશે, કારણ કે ત્યાં ઉતરીને વિમાનનું પેટ્રોલ વેચી મારવાથી વધારે ભાવ મળે એમ છે !
(૫) જો કે ફલાઇટ હાઇજેક થવાની છે એની પોલીસોને બે અઠવાડીયા પહેલાંથી ખબર હોય, કારણ કે ફાંકોડી અમદાવાદીઓએ ખાડીયા નારણપુરા અને બાપુનગરમાં બધા આગળ ડંફાશ મારી રાખી હોય ઃ બોસ, આપડે પ્લેન હાઇજેક કરવાના છીએ !
(૬) ફલાઇટ હાઇજેક કરવાનું મિશન એક કારણસર પડતું મુકાયું હોય ઃ 'યાર, આજે ઇન્ડીયાની મેચ છે !'
* * *
એકઝામની ફિલ્મો
આજના વિદ્યાર્થીઓને પરીક્ષાઓ હિન્દી ફિલ્મોનાં ટાઇટલ્સ જેવી લાગે છે...
એકઝામ = કલયુગ
એકઝામિનર = કાલિયા
પેપર = પહેલી
સપ્લીમેન્ટરી = કોરા કાગઝ
માર્કસ = અસંભવ
કોપી = અકસર
પાસ = અજુબા
* * *
સ્ત્રીના પ્રકારો
સ્ત્રીઓ ત્રણ પ્રકારની હોય છે. (૧) જેના વિના આપણે રહી શકતા નથી. (૨) જે આપણા વિના રહી શકતી નથી. અને (૩) જેની સાથે આપણે રહીએ છીએ !
* * *
હિસાબ પાકો...
સી.એ. થયેલી (ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ) છોકરીને છેડવી નહિ. કારણ કે એ છંછેડાશે તો તમને કેવી કેવી સંભળાવશે ?
'સાલે બાઉન્સ ચેક ! ધરતી પે લાયેબિલીટી ! પૈદાઇશી લૉસ ! ફાલતુ કા સન્ડ્રી એક્સ્પેન્સ ! ઘટતી હુઇ પેટી કેશ ! અક્કલ કા સ્ટાન્ડર્ડ ડિડકશન ! એક ઝાપટ મારુંગી તો બેલેન્સ શીટ ટેલિ નહીં હોગી ઔર રિફંડ મેં અપને દાંત મિલ જાયેંગે !'
* * *
પહેલા ધોરણની શાયરી
તુજ કો દેખકર
યાદ આતા હૈ બચપન...
તેર ચોકુ બાવન
ને ચૌદ ચોકુ છપ્પન !
* * *
એક ઉખાણું
છગન ને રીટા સે શાદી કી. મગન ને રીટા કો કિડનેપ કિયા. રમેશને રીટા કો બચાયા. મગર મુકેશને રીટા સે પ્યાર કિયા.
તો બતાઓ, વાસ્તવ મેં હિરો કૌન થા ?
.
.
.
.
જવાબ ઃ સંજય દત્ત !
* * *
શરદ પવારની સહા
ખાંડના ભાવ વધી ગયા છે.
શરદ પવાર કહે છે કે લોકોએ ખાંડનો ઉપયોગ ઘટાડી દેવો જોઈએ.
કોલેજના છોકરાઓ રાહ જોઇને બેઠા છે...
કે શરદ પવાર ક્યારે કપડા મંત્ર બને !
* * *
રાતની શાયરી
રાત કી તન્હાઈ મેં
કોઇ બદન કો છૂ લે
એક અનોખી ચૂભન હો
ઔર બદન રથરાયે...
તો ઇસે ઇશ્ક સમજકર
રિસ્ક ના લો...
કછુઆ જલાઓ, મચછર ભગાઓ !
ONE IN ENGLISH :-
KILLING SHAYRI IN ENGLISH
Wen u r lonely...
sit on the rocks...
emove yr shoes, and
Smell yr socks !
Saturday, March 13, 2010
Friday, March 12, 2010
IPL-2010 1st match DC v KKR
| Last over's commentry of KKR's inning. |
19.6
Jaskaran Singh to Shah, leg byes, 1 run, length delivery on middle, looks to whip it past mid wicket, the ball deflects off the pad towards short cover, they scamper through for a single though
19.5
Jaskaran Singh to Shah, 2 runs, this time he dishes out a slower delivery that was full outside off, he gets down on one knee and chips it towards deep mid wicket, it looked like he would struggle to get to the 2nd but a wayward throw gives him the extra time, excellent running
19.4
Jaskaran Singh to Shah, SIX!!, not many batsmen in the world play that pick up shot as well as he does. It was full on the off stump, he fetches it towards deep square leg, impecable timing and placement!
19.3
Jaskaran Singh to Mathews, 1 run, yorker length delivery outside off, he squeezes it down to third man, good bowling this, no room for the batsman to work with
19.2
Jaskaran Singh to Shah, 1 run, full and wide outside off, he takes it on the full but gets the bottom of the bat to mid off, gets to him FIFTY!!
19.1
Jaskaran Singh to Shah, no run, excellent change of pace, it was the slower one bowled at length outside off, he picked that late, plays and misses, rolls through to the keeper
Saturday, March 6, 2010
એન્ટાર્કટિકામાં ક્યાંથી આવ્યું આ લાલપાણી?
એન્ટાર્કટિકાના ઝરણામાંથી લોહી જેવું વહેતુ લાલ પાણી હાલમાં જોવા મળી રહ્યું છે. ધ સનમાં છપાયેલી એક તસવીરમાં સ્પષ્ટ જોઇ શકાય છે કે સફેદ બરફની ચાદરની વચ્ચેથી લાલ રંગનું પાણી વહી રહ્યું છે.
એમ માનવામાં આવી રહ્યું છે કે આ તસવીરથી મંગળ પર જીવન હોવાનો સંકેત પણ મળ્યો છે. એન્ટાર્કટિકાના ટેઇલર ગ્લેશિયર પર એક ઝરણામાંથી જે લાલ પાણી વહી રહ્યું છે તેનું કારણ છે બરફની 1300 ફૂટ નીચે આવેલુ આયર્ન ખનીજની વધુ માત્રા ધરાવતું એક સરોવર. અને આ લાલ રંગનું પાણી આ સરોવરમાંથી જ આવી રહ્યું છે.
એમ માનવામાં આવી રહ્યું છે કે 200 લાખ વર્ષ પહેલા પાણીમાં ઓક્સિજન, પ્રકાશ અને ગરમીના અભાવના કારણે બેક્ટેરિયાની પારિસ્થિતિકી પ્રણાલી વિકસીત થઇ હતી. આ બેક્ટેરિયા સલ્ફેટને રિસાયકલ કરે છે અને તેમાંથી ઉર્જા પ્રાપ્ત કરે છે.
આ સરોવરનું -5 ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાન ધરાવતું પાણી ખારાશને લીધે જામી નથી શકતું. મંગળ ગ્રહ પર પણ હાલમાં પાણી હોવાના સંકેત મળ્યા છે. આ અંગેના તજજ્ઞ ડોયલન થુરાસનું કહેવું છે કે તેનાથી એ વાતનો સંકેત પણ મળે છે કે જીવન કોઇપણ સ્થિતિમાં હોઇ શકે છે અને કોઇપણ ગ્રહ પર પણ સંભવ છે.
એમ માનવામાં આવી રહ્યું છે કે આ તસવીરથી મંગળ પર જીવન હોવાનો સંકેત પણ મળ્યો છે. એન્ટાર્કટિકાના ટેઇલર ગ્લેશિયર પર એક ઝરણામાંથી જે લાલ પાણી વહી રહ્યું છે તેનું કારણ છે બરફની 1300 ફૂટ નીચે આવેલુ આયર્ન ખનીજની વધુ માત્રા ધરાવતું એક સરોવર. અને આ લાલ રંગનું પાણી આ સરોવરમાંથી જ આવી રહ્યું છે.
એમ માનવામાં આવી રહ્યું છે કે 200 લાખ વર્ષ પહેલા પાણીમાં ઓક્સિજન, પ્રકાશ અને ગરમીના અભાવના કારણે બેક્ટેરિયાની પારિસ્થિતિકી પ્રણાલી વિકસીત થઇ હતી. આ બેક્ટેરિયા સલ્ફેટને રિસાયકલ કરે છે અને તેમાંથી ઉર્જા પ્રાપ્ત કરે છે.
આ સરોવરનું -5 ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાન ધરાવતું પાણી ખારાશને લીધે જામી નથી શકતું. મંગળ ગ્રહ પર પણ હાલમાં પાણી હોવાના સંકેત મળ્યા છે. આ અંગેના તજજ્ઞ ડોયલન થુરાસનું કહેવું છે કે તેનાથી એ વાતનો સંકેત પણ મળે છે કે જીવન કોઇપણ સ્થિતિમાં હોઇ શકે છે અને કોઇપણ ગ્રહ પર પણ સંભવ છે.
